1. Dasturiy taminot va uning turlari

61.C++ tilida switch operatori.Uni ishlatishga oid misollar.
Tanlash operatori. Switch 
operatori Shart operatorining yana bir ko’rinishi switch tarmoqlanish operatori bo’lib, uning 
sintaksisi quyidagicha:
Bu operator quyidagicha amal qiladi: birinchi navbatda qiymati hisoblanadi, keyin bu qiymat 
case kalit so’zi bilan ajratilgan bilan solishtiriladi. Agar ular ustma-ust tushsa, shu qatordagi 
‘:’ belgisidan boshlab, toki break kalit so’zigacha bo’lgan bajariladi va boshqa-ruv 
tarmoqlanuvchi operatordan keyin joylashgan operatorga o’tadi. Agar birorta ham bilan mos 
kelmasa, qurilmaning default qismidagi bajariladi. Shuni qayd etish kerakki, qurilmada default 

---

41 
kalit so’zi faqat bir marta uchrashi mumkin. Misol uchun, kirish oqimidan “Jarayon davom 
etilsinmi?” So’roviga foydalanuvchi tomonidan javob olinadi. Agar ijobiy javob olinsa, 
ekranga “Jarayon davom etadi!” Xabari chop etiladi va programma o’z ishini tarmoqlanuvchi 
operatordan keyingi operator-larni bajarish bilan davom ettiradi, aks holda “Jarayon tugadi!” 
Javobi beriladi va programma o’z ishini tugatadi. Bunda, foyda-lanuvchining ‘u’ yoki ’U’ 
javoblari jarayonni davom ettirishni bildiradi, boshqa belgilar esa jarayonni tugatishni 
anglatadi.
 
62.C++ da switch operatori tarkibida case larning ishlatilishi.
C++ da bir nechta tanlovli 
operatorni almashtirish quyidagi masalani hal qilishda qanday ishlashini ko'rib chiqamiz: 
deylik, foydalanuvchida Toshkent metro stantsiyalarining raqamlangan ro'yxati mavjud. 
Foydalanuvchi bilan muloqot amalga oshiriladigan kodni yozish kerak, ya'ni metro 
stansiyasining raqamini kiritish taklif etiladi. Stansiya raqamini kiritgandan so'ng, siz uning 
nomini va sayohat vaqtini ekranda ko'rsatishingiz kerak. Agar ushbu raqam bilan stansiya 
bo'lmasa, bu haqda xabar bering va raqamni qayta kiritishni taklif qiling. 
#include
Using namespace std;
Int main() { int answer = 0;
// Foydalanuvchi tanlovini saqlash
Cout << "Yo'l vaqtini hisoblash uchun metro stansiyasining raqamini kiriting (1 dan 5 gacha): 
"; 
Cin >> answer; 
Switch (answer) 
{
Case 1: // agar answer = 1 bo'lsa cout << "Alisher Navoiy bekati: "; cout << "Borish vaqti - 15 
min." << endl; break; //switchdan chiqish 
Case 2:// agar answer = 2 cout << "Paxtakor bekati: "; cout << "Borish vaqti - 19 min." << 
endl; break;
Case 3: cout << "Bunyodkor bekati: "; cout << "Borish vaqti - 25 min." << endl; break;

---

42 
Case 4: cout << "Ipak yo'li bekati: "; cout << "Borish vaqti - 30 min." << endl; break;
Case 5: cout << "Sergeli bekati: "; cout << "Borish vaqti - 38 min." << endl; break; default: // 
agar hech qaysi bo'lmasa cout <"To'g'ri raqam kiriting: (1 dan 5 gacha): "; }
Return 0; 
}Dastlab foydalanuvchi answer o’zgaruvchisiga qiymat beradi. So'ngra, switch() ning 
qanchalik qiziqarli ishlashini ko'rib chiqaylik: qavs ichida unga answer o’zgaruvchisi 
qiymatini tekshirish uchun uzatamiz va har bir alohida so'zning yonida foydalanuvchi kiritishi 
mumkin bo'lgan javobning mumkin bo'lgan qiymatlarini yozamiz (1, 2, 3, 4, 5). Har bir case 
dan so'ng quyidagi operatorni ko'rasiz : bu talab qilinadi. Undan keyin buyruqlar keltiriladi, 
agar answer o’zgaruvchisiga kiritilgan qiymat case operatori operatori oldidagi qiymat bilan 
bir xil bo’lsa, : belgisidan keying operatorlar guruhi bajariladi. Har bir ish blokining oxirida 
break bayonoti ham talab qilinadi. Ushbu break operatori kompilyatorga ushbu holat 
bajarilgan bo'lsa, switch() dan chiqish kerakligini aytadi. Agar javob 1 bo'lsa, 1-holat ishga 
tushiriladi va ekran break kalit so'zidan oldin unda nima yozilganligini ko'rsatadi va qolgan 
barcha holatlar e'tiborga olinmaydi. Agar javob 2 bo'lsa, faqat 2-holat bajariladi va switch () 
chiqadi. Answer o’zgaruvchisining qiymati switch () ichida berilgan qiymatlarga to'g'ri 
kelmasa nima bo'ladi? Buning uchun default bloki taqdim etiladi. Bu unga faqat bitta ish 
ishlamaganida va shunga ko'ra, ushbu bloklarning biron bir break ishlamaganida keladi. 
Bizning misolimizda, foydalanuvchi tomonidan kiritilgan qiymat 1 dan kichik yoki 5 dan katta 
bo'lsa, u ishlaydi. Keyin foydalanuvchi ekranda ushbu raqam bilan metro bekati yo'qligi va 
yozuvni takrorlash kerakligi to'g'risida xabarni ko'radi.