1-dars Sana: Mavzu: Jismlarning elektrlanishi Darsning maqsadi

_F-_kbM

Darsning borishi 18

6-dars sana: 8-sinf 19

Darsning borishi 19

Darsning borishi 21

Darsning borishi 23

2. Test sinovi: 23

9-dars sana: 8-sinf 24

Darsning borishi 25

Darsning borishi 28

11-dars Sana: Sinfi: 29

Mavzu: O’tkazgichlarda elektr zaryadlarning taqsimlanishi 29

Dars rejasi. 29

Darsning borishi 30

6.Uyga vazifalar. 31

Darsning borishi 32

7.Uyga vazifalar. 33

Darsning borishi 34

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar dars davomida berilgan savollarga bergan javoblariga qrab baholanadi 35

6. Uyga vazifalar. 35

14-dars sana: 8-sinf 35

Darsning borishi 36

Dars rejasi. 38

Metall kristall panjara tuzilishida bo'lib, panjara tugunlarida musbat zaryadli ionlar joylashgan. O'z atomini tark etgan elektronlar kristall panjara orasida erkin harakatlanib yuradi 39

4.Yangi mavzuni mustahkamlash. 39

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar dars davomida berilgan savollarga bergan javoblariga qrab baholanadi 40

6. Uyga vazifalar. 40

Dars rejasi. 41

Darsning borishi 41

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar dars davomida berilgan savollarga bergan javoblariga qarab baholanadi 42

6. Uyga vazifalar. 42

Darsning borishi 43

Darsning borishi 44

Dars rejasi. 46

Darsning borishi 46

O'tkazgichning ko'ndalang kesimidan vaqt birligida o'tayotgan elektr zaryadi miqdori tok kuchi deb ataladi va I harfi bilan belgilanadi. 47

I= q/t 47

Zanjirdagi tok kuchi ampermetr yordamida o'lchanadi. 47

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar dars davomida berilgan savollarga bergan javoblariga qarab baholanadi 48

6.Uyga vazifalar. 48

Darsning borishi 49

5. Uyga vazifalar. 50

Darsning borishi 51

6. Uy vazifalari. 53

Darsning borishi 53

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi faol ishtirokiga ko’ra baholanadi 55

6. Uy vazifalari: 55

Darsning borishi 56

Darsning borishi 57

5. Uy vazifalari. 60

Darsning borishi 61

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi faol ishtirokiga ko’ra baholanadi. 62

6. Uy vazifalari: 62

1. Tashkiliy qism 63

2. Ish haqida tushuncha 63

3. Ishning borishi: 63

4. Mustahkamlash: 63

1. Ampermetr reostatga qanday ulanadi? 63

2. Reostatdagi kuchlanish qanday o'lchanadi? 63

3. Om qonuni formulasi qanday ifodalanadi? 63

4. Reostat surgichi surilganda zanjirdagi tok kuchi nima sababdan o'zgaradi? 63

63

5. Uy vazifalari. 63

Darsning borishi 64

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi faol ishtirokiga ko’ra baholanadi. 65

6. Uy vazifalari. 65

Darsning borishi 66

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi faol ishtirokiga ko’ra baholanadi. 67

6. Uy vazifalari. 67

Darsning borishi 68

6.Uyga vazifa berish - 1 minut. 70

Darsning borishi 70

R = U/I formuladan foydalanib, to'liq qarshilikni liisoblang. 73

Uy vazifalari. 73

Dars rejasi. 74

Darsning borishi 75

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi. 76

6. Uy vazifalari. 76

Dars rejasi. 77

Darsning borishi 77

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi 78

6. Uy vazifalari. 78

Dars rejasi. 79

Darsning borishi 79

Darsning borishi 81

Dars rejasi. 82

Darsning borishi 82

5.O’quvchialrni baholash: O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi 84

6.Uy vazifalari. 84

39-dars sana: 8-sinf 84

Mavzu: Xonadonning elektr zanjiri. Qisqa tutashuv 84

Dars rejasi. 84

Darsning borishi 85

5. O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi. 86

6. Uy vazifalari. 86

Dars rejasi. 87

Darsning borishi 87

5.O’quvchilarni baholash: O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi. 88

6. Uy vazifalari. 88

Dars rejasi. 89

Darsning borishi 89

Odam tanasi elektr tokini yaxshi o'tkazadi. 36 V dan yuqori kuchlanishli elektr tarmoq odam organizmi uchun xavfli hisoblanadi. 89

Ko'chada uzilib yotgan elektr tannog'i simini ushlamaslik kerak. Undan o'zingizni va boshqalarni ehtiyot qiling. 90

Xonadon elektr zanjiridagi shikastlangan joyni ta'mirlashda tarmoqda" elektr toki bo'lishi yoki bo'lmasligidan qat'i nazar hisoblagichdagi ikkala patrondan saqlagichlarni olib qo'yish zarur. 90

Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 90

6. Uyga vazifalar. 91

Nazorat ishi uchun yozma ish 92

1-variant. 92

2-variant 93

Uy vazifasi. 93

Darsning borishi 93

5. O’quvchilarni baholash: Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 95

6. Uyga vazifalar. 95

Darsning borishi 96

Elektroliz vaqtida elektrodlarda ajralib chiqqan moddaning massasi elektrolitdan o'tgan zaryadning miqdoriga to'g'ri proporsionaldir. 96

Elektroliz vaqtida elektrolitda ajralib chiqadigan moddaning massasi shu moddaning molyar massasiga, tok kuchiga hamda vaqtga to'g'ri proporsional, valentligiga esa teskari proporsionaldir. 97

5. O’quvchilarni baholash:. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 98

6. Uyga vazifalar. 98

Darsning borishi 99

Darsning borishi 100

Elektrolizdan foydalanib, buyumlarning sirtini qiyin oksidlanadigan metallar bilan qoplash galvanostegiya deb ataladi. 101

5. O’quvchilarni baholash: Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 102

6. Uyga vazifalar. 102

Darsning borishi 103

Gaz orqali elektr toki o'tishi jarayoni gaz razryadi deb ataladi. 104

Elektron va musbat zaryadli ionlarning qo'shilishi natijasida, neytral atomlar hosil bo'lish jarayoni gazlarda zaryadli zarralarning rekombinatsiyasi deb ataladi. 104

Ionizator ta'siri to'xtatilganda ham davom etaveradigan razryad ' mustaqil razryad deb ataladi. 105

5. O’quvchilarni baholash: Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 105

6. Uyga vazifalar. 105

106

Darsning borishi 106

5. O’quvchilarni baholash:Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 108

6, Uyga vazifalar. 108

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 110

Darsning borishi 111

Ersted tajribasi tok o'tayotgan o'tkazgich atrofida magnit maydon bor ekanligini ko'rsatdi. 111

To'g'ri tokning magnit kuch chiziqlari shu tok o'tayotgan o'tkazgichni o'rab olgan ayla­nalar bilan tavsiflanadi. 111

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 112

6. Uyga vazifalar. 112

Darsning borishi 113

Temir o'zakka bir necha qavat qilib izolatsiyalangan o'tkazgich (sim) o’rab hosil qilingan g’altak elektromagnit deb ataladi 113

114

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 114

6. Uyga vazifalar. 114

Darsning borishi 115

2. Ish haqida tushuncha. 117

3.Ishni bajarish tartibi 117

1. Tok manbayi, reostat, g'altak va kalitdan iborat elektr zanjir yig'ing. 117

Darsning borishi 118

Elektrornagnit rele tashqi ta'sir (signal) bo'yicha avtomatik ravishda elektr zanjirni uzib-ulab turadigan qurilmadir. 119

157- rasmda eng sodda rele sxemasi tasvirlangan. Relening asosiy qismi elektromagnit (1) dan iborat. Kalit ulanib, elektromagnit chulg'amidan tok o'tganida elektromagnit o'zagi magnitlanadi va yakor (2) ni o'ziga tortadi. Bu bilan yakor ishchi zanjirli kontakt (3) ni ulaydi. 119

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 120

6. Uyga vazifalar. 120

Darsning borishi: 120

1. Tashkiliy qism 120

2. Ish haqida tushunchaberish 120

3. Ishni bajarish tartibi 120

Darsning borishi 122

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 123

6. Uyga vazifalar. 123

Darsning borishi 124

Elektr dvigatellarning afzalliklari: ixcham va foydalanishga qulay, havoni ifloslantirmaydi, moddiy mahsulot talab qilmaydi, foydali ish koeffitsienti yuqori. 124

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 125

6. Uyga vazifalar. 125

Kerakli jihozlar: akkumulator, kalit, ulovchi simlar, o'zgarmas tok elektr dvigateli modelini yig'ish uchun zarur detallar. 126

Darsning borishi: 126

3. Ishni bajarish tartibi 126

1.O'zgarmas tok elektr dvigateli detallarining har birini ko'rib chiqing. Har bir detaining nomini va vazifasini daftaringizga yozing. 126

2.O'zgarmas tok elektr dvigatelining modelini yig'ing. 126

3.Tok manbayi, elektr dvigatel va kalitdan iborat elektr zanjirni yig'ing. 126

4.Yig'ilgan elektr zanjirning sxemasini chizing. 126

5.Kalitni ulang. Bunda dvigatel rotori aylanishi kerak. Agar rotor aylanmasa, sababini topib tuzating. 126

6.Rotor harakatini kuzating. Bunda dvigatelning qaysi qismlari qo'zg'almas va qaysi qismlari aylanayotganiga, cho'tka, kollektor va ramkalar vaziyati bir- biriga nisbatan qanday o'zgarayotganiga e'tibor bering. Kuzatganlaringizni daftaringizga yozing. 126

7.Tadqiqot natijalarini tahlil qiling va xulosa chiqaring. 126

59-dars Sana: 8-sinf 126

Darsning borishi 127

Darsning borishi 129

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 131

6. Uyga vazifalar. 131

Darsning borishi 131

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 133

6. Uyga vazifalar. 133

Darsning borishi 134

Mexanik energiyani elektr energiyaga aylantiruvchi asbob induksion tok generatori deyiladi. 134

Ichki yonuv dvigateli yordamida elektr tokini hosil qilishda yoqilg'i j energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. 134

O'zgarmas tok o'tganda o'tkazgich qizigani kabi, o'zgaruvchan tok o'tganda ham o'tkazgich qiziydi. O'zgarmas tokdagidek o'tkazgichdan o'zgaruvchan tok o'tganda, o'tkazgich atrofida magnit maydon hosil bo'Iadi. 135

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 136

6. Uyga vazifalar. 136

Darsning borishi 137

Elektrostansiyalarda induksion tok generatori yordamida boshqa turdagi energiyalar elektr energiyaga aylantiriladi. 137

Amalda elektr energiyani ishlab chiqarishda, asosan, issiqlik elektrostansiyasi (IES), gidroelektrostansiya (GES) va atom elektrostansiyasi (AES) dan foydalaniladi. 137

Issiqlik elektrostansiyasida yoqilg'ining yonishi jarayonida hosil bo'ladigan kimyoviy energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. 137

Gidroelektrostansiyada suvning mexanik energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. , 138

AESning ishlashi IESga o'xshashdir. Farqli tomoni — IES da yoqilg'i sifatida ko'mir, neft kabi organik mahsulotlar yondirilsa, AES larda ehergiya sifatida uran atomi qo'llaniladi. Atom elektrostansiyasida atom (uran yadrosi) energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. AES da elektr energiyani ishlab chiqarish arzonga tushadi. Ularning ishlashida atrof-muhit havosi ifloslanmaydi. Lekin AES da hosil bo'ladigan radioaktiv chiqindilar atrofdagi aholi uchun xavflidir. Aholi ulardan o'ta himoyalangan bo'lishi kerak. 138

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 138

6. Uyga vazifalar. 138

Darsning borishi 139

5. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 140

6. Uyga vazifalar. 140

Darsning borishi: 141

1. Tashkiliy qism 141

2. Ish haqida tushuncha 141

3. Ishni bajarish tartibi 141

Darsning borishi 143

Elektrostansiyada ishlab chiqarilgan tokning kuchlanishini oshirish kuchaytiruvchi yordamchi stansiyada transformatorlar yordamida amalga oshiriladi. 144

5. O’quvchilarni bahoash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 144

6. Uyga vazifalar. 144

Darsning borishi 145

Darsning borishi 147

3. O’quvchilarni baholash. Darsda faol ishtirok etganlar baholanadi. Baholar kundalik daftar va sinf jurnaliga qo’yiladi 148

4. Uyga vazifalar. 148

bo'lgan zaryad elementar zaryad deb ata­ladi. Tabiatdagi barcha zaryadlar elementar _r zaryadga karrali bo'ladi. '* » ^Z