1-dars sana: 9-sinf Mavzu: Molekular –kinetik nazariya haqida tushuncha Darsning maqsadi

Temperatura.Har qanday makroskopik jism yoki bunday jismlar guruhi turli xil issiqlik muvozanati holatida bo‘la oladi. Bu holatlaming har birida temperatura tayinli bir qiymatga ega bo‘ladi. Issiqlik muvozanatida boshqa kattaliklar har xil (lekin o‘zgarmas) qiymatlarga ega bo‘ladi. Masalan, qattiq to‘siqlari bo‘lgan sistemada turli qismlarning hajmi va bu qismlar ichidagi bosim turlicha bo‘lishi mumkin. Agar ichiga siqilgan havo qamalgan koptokni ko‘chadan uyga olib kirsangiz, biroz o‘tgach, koptokdagi va uydagi havo temperaturasi tenglashadi. Koptok ichidagi havoning bosimi baribir uy ichidagi havo bosimidan ortiq bo‘ladi. Koptokning germetikligi buzilsa (ya’ni koptok teshilsa), uning ichidan havo chiqib, shundagina bosimlar tenglashishi mumkin.

Temperatura makroskopik sistemaning issiqlik muvozanati holatini xarakterlaydi: issiqlik muvozanati holatida bo‘lgan sistemaning hamma qismlarida temperatura ayni bir qiymatga ega bo‘ladi.

Ikki jismning temperaturasi bir xil bo‘lganda ular o‘rtasida issiqlik almashinmaydi. Jismlar issiqlik muvozanati holatida bo‘ladi. Agar jismlaming temperaturasi har xil bo‘lsa, bir-biriga bevosita tegizilganda ular o‘rtasida energiya almashinadi.

4.