1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Grammatik o'yin.

«Tarkibini o'rganamiz» o'yini.

Bu o'yinda sifatlar majmuasi doskaga yoziladi va o'quvchilardan ulami morfemalarga ajratish talab etiladi: xushovoz, sofdil, havorang, tezpishar, olachipor, xalqaro, sheryurak, tinchliksevar, xushmuomala, zangori, bir so'zli, rahmdil, shifobaxsh, erksevar. Sifatlaming yasalishini, sifatlaming tarkibini ongli o'zlashtirgan o'quvchilar to'g'ri aniqlashadi va to'g'ri yozish malakalarini mustahkamlay oladi. Bu topshiriq musobaqa tarzida o'tkazilsa o'yin xarakteriga ega bo'ladi.

O'quvchilaming mavzuni o'zlashtirganlik darajasi test asosida aniqlanadi.

1. Qaysi qatordagi gapda otlashgan sifat qo'llangan? A. Har birimiz bittadan kitob oldik.

B. Qushlar kuylaydi, ariqlarda suvlar kuylaydi.S. Botirlar, qani olg'a.

D. O'zbekiston - Vatanim manim.

2. Faqat otlashgan sifatlar berilgan qatomi aniqlang. A. Gavdali, yoqimli, pastroq.

V. A'lochilar, bilimdonlar, keksalar. S. Yassi, aylanma, dumaloq. D. Devoriy, tong, shaxsiy.

3.Quyidagi otlashgan sifatlami qatnashtirib so'z birikmalari tuzing.

A'lochilar, g'oliblar, bilimdonlar, zukkolar, keksalar.

N a m u n a: Zukkolar musobaqasi.

Dars yakunlanib, tarkibida otlashib kelgan sifatlar bo'lgan hikmatli so'z, maqol va matallardan namunalar yozib kelish uyga vazifa qilib topshiriladi.

N a m u n a: Ishsevarni elsevar. Erinchoqning qo'li yetmas, qo'li yetsa ham ishi bitmas. Yalqov asli qush bo'lmas, qush bo'lsa ham ucha olmas. Tekinxo'rga shafqatyo'q. Egrining soyasi ham egri. Aslning xatosi bo'lmas, yomonning oshnasi bo'lmas. Achchiqni achchiq kesar. Bir so 'zning yuzi yoriq. Yomonga bosh bo 'Iguncha yaxshiga yo 'Idosh bo'l. Ezgulikning kechiyo'q. Aql ulug'likka, aqlsizlik esa tubanlikka yetaklaydi. Keksalarning xizmatiga bog'la bel, ko'rsang o'zingdan kichikni rahm qil. Hamtavoze'li bo'lib, ham boadab, yaxshilarning suhbatini qilgil talab. Mardlarning ishlarini andesha qil, to tiriksan yaxshi ishni pesha qil.