1. Butunning bir yoki bir nechta bo'lagi oddiy kasr deyiladi n m kasrda: m



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
Sana05.07.2022
Hajmi0,6 Mb.
#742787
Bog'liq
2-topshiriq



1. Butunning bir yoki bir nechta bo'lagi oddiy kasr deyiladi. n m — kasrda: m 
— kasrning surati, n — kasrning maxraji deyiladi. 2.Har qanday natural sonni, 
maxraji 1 bo'lgan oddiy kasr shakllda yozish mumkin. 1 m . 3.Agar kasrning surati, 
maxrajidan kichik bo'lsa to'g'ri kasr, katta bo'lsa noto'g'ri kasr deyiladi: M: 9 7 va 17 
1 - to'g’ri kasr, 6 23 va 5 5 — noto'g'ri kasr hisoblanadi. 4. 8 5 1 — ko'rinishidagi 
kasr aralash kasr deyiladi. 1 sonning butun qismi, 8 5 — sonning kasr qismi deyiladi. 
Aralash kasrni noto'g'ri kasrga aylantirish M: . 3 22 3 173 3 1 7 = +

= Kasrning 
asosiy xossalari: 1. Agar kasrning surati va maxrajini aynan bir xil natural songa 
ko'paytirilsa yoki bo'linsa berilgan kasrga teng bo'lgan kasr hosil bo'ladi. M: ; 15 10 
53 52 ; 3 2 5: 15 5: 10 15 10 = 


== 6.2. Kasrning surat va maxrajini aynan bir xil 
songa bo'lishni kasrni qisqartirish deyiladi. M: 20 15 60 45 = (surat va maxraj ni 
aynan bir xil 3 soniga bo'lindi). 6.3. Agar kasrning surati va maxraji o'zaro tub sonlar 
bo'lsa qisqarmaydigan kasr deyiladi. Kasrlarni taqqoslash: 7.1. b c va b a va bir xil 
maxrajga ega bo'lgan kasrlardan qaysi birining surati katta bo'lsa, o'sha kasr katta 
bo'ladi. M: 3 2 3 4 

. 7.2. c a va b a - bir xil suratga ega bo'lgan kasrlardan qaysi 
birining maxraji kichik bo'lsa, o'sha kasr katta bo'ladi. M: 5 2 5 3 

7.3. Bir xil 
suratga yoki maxrajga ega bo'lmagan kasrlarni taqqoslash: d c va b a . Buning uchun 
b cva da 

ko'paytma topilib taqqoslanadi. Qaysi kasrning surati qatnashgan 
ko'paytma katta bo'lsa, o'sha kasr katta bo'ladi. M: 7 795 9 7 va 7 5 


demak, . 7 5 
9 7 

8. Kasrlarni qo'shish va ayirish. 8.1. Bir xil maxrajga ega bo'lgan kasrlar. . 3 1 
9 3 9 5 9 8 ; 3 4 9 12 8 57 9 5 9 7 = =−= = + =+ 8.2. Turli maxrajga ega bo'lgan 
kasrlar. d c b a yoki d c b a − + bo’lsa, kasrlar umumiy maxrajga keltiriladi. Buning 
uchun b va d uchun EKUK topiladi. M: 45 29 45 524 9 1 15 8 = + =+ 8.3. Aralash 
kasrlarni qo'shish va ayirish. . 24 11 5 24 131 24 106237 12 53 8 79 12 5124 8 798 
12 5 4 8 7 9yoki 24 11 5 24 11 5 24 1021 5 12 5 8 7 49 12 5 4 8 7 9 12 5 4 8 7 9:M 
== − =−= +

− +

=− =+= − +=−+−=






+−+=− 9. Kasrlarni ko'paytirish: 9.1. 
Oddiy kasrlar ko'paytirilganda kasrlarning surati alohida, maxraji alohida 
ko'paytiriladi. db ca d c b a 


=

9.2. Aralash kasrlar ko'paytirilganda, ularni oldin 
oddiy kasrlarga aylantirib, so'ngra surat va maxrajlari alohida ko'paytiriladi. M: . 18 
7 7 18 133 6 19 3 7 6 1 3 3 1 2 = =

=

9.3. Agar ikkita sonning ko'paytmasi 1 ga teng 
bo'lsa, ularni o'zaro teskari sonlar deyiladi. 1 a b b a = 

10. Kasrlarni bo'lish: 10.1. 
Oddiy kasrlarni bo'lish uchun birinchi kasrning surati, ikkinchi kasrning maxrajiga, 
ikkinchi kasrning surati birinchi kasrning maxrajiga ko'paytiriladi. cb da d c : b a 


= 10.2. Aralash kasrlarni bo'lish uchun avvalo oddiy kasrga aylantiriladi, so'ngra 
oddiy kasrni bo'lish amali bajariladi. 10.3. Har qanday butun sonni kasr ko'rinishida 
yozish mumkin. M: . 1 5 5= Bundan butun sonni kasr songa ko'paytirish va bo’lishda 
foydalaniladi 

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish