1. Bozor iqtisodiyotining mazmuni va asosiy belgilari. Bozor iqtisodiyoti

III. Hududiy qamrov darajasiga ko`ra

• Mahalliy bozorlar.
• Milliy bozorlar.
• Jahon bozori.

IV. Savdo bitimlarini amalga oshirilish tartibiga ko`ra

• Chakana savdo bozorlari.
• Ulgurji savdo bozorlari.

V. Mulk shakllariga ko`ra

• Davlat savdosi.
• Kooperativ savdo.
• Dehqon bozori.

Moliya bozorining tuzilishi
Moliya bozori
Qarz majburiyatlari bozori (iste`molni qondiradigan pul)
Valuta bozori
Kapital (mulk) bozori
Ssuda kapitali bozori
Qimmatli qog`ozlar bozori
Qarz majburiyatlari bozorida olingan pul shaxsiy iste`mol uchun ishlatiladi.
Kapital bozorida qo`yilgan puldan daromad olishi huquqi sotiladi va sotib olinadi.
Qimmatli qog`ozlarning birlamchi bozorida ularning yangidan chiqarilgan nusxalari sotiladi va sotib olinadi, ikkilamchi bozorida oldin chiqarilganlari harakatda bo`ladi.
Mehnat birjasining vazifalari:

• Ishsizlarni ro`yxatga olish.

• Ishsizlarni mos o`rinlarda ish bilan ta`minlash.

• Ish bilan ta`minlanganlarni qayta o`qitish va yangi kasbga tayorlash.

• Ishsizliklarni ijtimoiy himoyalash.

Bozor segmenti – bu bozorni alohida belgilariga qarab bo`g`inlarga ajratish. Unga ikkita sabab asos bo`ladi:

• Iste`molchilarning ijtimoiy – iqtisodiy jihatidan tabaqalanishi natijadasida ular talabining o`zaro farqlanishi.
• Alohida tovar ishlab chiqarishning tabaqalanishi.

Bozorni segmentlarga ajratish mezonlari:
I. Aholining xarid qilish layoqati darajasi, ya`ni to`lovga layoqatliligi.
II.Hududiy va ijtimoiy demografik mezonlar (aholining soni, uning yosh tarkibi, jinsi, zichligi, tabiiy va iqlim sharoiti va h. k.).
Bozor infratuzilmasining turkumlanishi:
I. Ishlab chiqarish tipidagi muassasalar: ombor xo`jaligi,saqlash va uzatish moslamalari, transport hamda aloqa xizmati.
II.Ayriboshlash jarayoniga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar: tijorat do`konlari, savdo uylari, supermarketlar, savdo agentliklari,birjalar, auksionlar va boshqa savdo –sotiq muassasalari.
III.Moliya kredit munossabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar: kredit – bank muassasalari, sug`urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari.
IV. Ijtimoiy sohaga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar: uy –joy va kommunal xizmati idoralari, mehnat birjasi va agentliklari.
V. Axborot xizmati idoralari: auditorlik firmalari, huquqiy masla-hatnomalar, axborot agentliklari.