1. Boyitish va uning turlari. Termik ishlov berish turlari

Gravitatsiya usulida
boyitish asosan suvli muhitda zarrachalarning 
solishtirma og’irligi va zichligiga asoslangan holda boradi va yanchilgan mahsulot 
tarkibidan oddiy til bilan aytganimizda yuvib, kerakli foydali elementlarni ajratib 
olish tushuniladi. Bunday usul juda ham qadimiy boyitish usullaridan hisoblanadi. 
Flotatsiya usulida 
boyitish zarrachalarning gidrofob va gidrofil, ya'ni, 
zarrachalarning namlanish va namlanmaslik xususiyatiga asoslanib olib boriladi. 
Flotatsiyaning ko’pikli, moyli, gazli yoki ionli turlari mavjud. 
Magnit usulida
boyitishda esa zarrachalarning magnitlanish xossalariga asoslanib olib boriladi. 
Bunday usulda asosan temir tarkibli rudalar boyitiladi. 
Elektr usulida
boyitish - bu 
usul zarrachalarni kuchli elektr tokini o’tkazuvchanligiga asoslanadi. Buning uchun 
boyitmani yanada tozaroq ajratib olish uchun elektroliz qilish usullaridan 
foydalaniladi. 
Maxsus kimyoviy usulda boyitish quyidagi usullarga bo’linadi:
1) uyumlarda tanlab eritish
2) yer osti usulida tanlab eritish
3) maxsus chanlarda (katta hajmdagi idishlarda) tanlab eritish. 
Har xil sharoitdan kelib chiqqan holda quyidagicha bo'lib, balansdan tashqari 
rudalarni uyumlarda tanlab eritish; foydali qazilmalar yupqa qatlamdan tashkil 
topgan bo’lsa yer osti usulida tanlab eritiladi, aks holda yer osti usulida qazib olib 
yoki ochiq usulda qazib olib boyitish iqtisodiy tomondan samarasiz va aksincha 
zararga ishlanadi; foydali qazilmalarni ma'lum bir usulda boyitib boyitma ajratib 

---

olingandan so'ng chiqindi tarkibida qolgan kerakli foydali komponentlarni 
to'lig'icha ajratib olish uchun maxsus chanlarda eritish usulidan foydalaniladi. 
Termik ishlov berish
metall va qotishmalaming issiqlik bilan ishlov berish 
jarayoni bo’lib, unda ularning strukturasi, o‘z navbatida xossasining o'zgarishi 
kuzatiladi. Texnik ishlov berish jarayoni metall va qotishmalarni ma’lum bir 
temperaturagacha qizdirish, ushbu qizdirilgan temperaturada ushlab turish hamda 
berilgan tezlikda sovutishdan iborat. 
Cho‘yan buyumlarni ham po‘lat buyumlar singari termik va kimyoviy-termik 
ishlovlar natijasida xossalari yaxshilanadi. Amalda buyumlar xiliga, materialiga va 
ulardan kutilgan xossalariga qarab quyidagi termik ishlovlarga beriladi.