1. Boshqaruv psixologiyasi fanninig maqsadi, vazifalari va muammolari

9.Boshqaruv uslublarining o‘ziga xosligi Boshqaruv uslubi –bu ish uslublarining toplami bolib , u ozining faoliyatida ushbu boshqaruv apparati qollaydi .Boshqaruv uslubi bu ijtimoiy tabaqa ,chunki bu boshqaruvdagi murakkab ijtimoiy –iqtisodiy ishlab chiqarish , ijtimoiy - texnalagik munosabatlarni ishlab chiqarish jarayonida amalga oshirish shakilning namoyon bolishidir Bu jixatdan uslub natijasi ham ijtimoiy – texnalagik axamiyatga ega ,chunki raxbar qollangan uslubning tavsifi sezilarli darajada boshqaruv apparatining samarali ishga bogliqdir. Hozirgi zamon menejmentining tamoyillari haqida so’z borganda A.Fayol tomonidan yoritilgan quyidagi boshqarish tamoyillari tushuniladi:- mehnat taqsimoti;- hokimiyat;- intizom;- farmoyish berishning birligi;- rahbarlikning birligi;- xususiy intilishlarning umumiy intilishlarga bo’ysunishi;- rag’batlantirish;- markazlashtirish;- boshqarish pog’onalari (ierarxiya);- tartib;- adolatlilik;- xodimlarning turG’unligi;- tashabbus;- xodimlarning birligi.Bu tamoyillardan tashqari G.Emerson unumdorlikni oshirishning 12 printsipini ilgari suradi:1) vazifa va maqsadlarni aniq belgilash;2) sog’lom fikr;3) aqlli maslahat;4) intizom;5) xodimga nisbatan adolatli bo’lish;6) tezkor, ishonchli, to’la, aniq, muntazam hisob-kitob;7) dispetcherlashtirish;8) norma va grafiklar ;9) shart-sharoitni qoidaga solish;10) operatsiyalarni normalash;11) standart ko’rsatmalar;12) unumdorlik uchun mukofotlash.Bu tamoyillar hozir ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas va bizning sharoitimizda ham (yahni bozor munosabatlariga o’tish davri sharoitida) qo’llanilishi mumkin.Boshqarish tamoyillarining turli tarkibini qo’llash va boshqarishning turli vositalaridan foydalanish boshqarishning usullarini keltirib chiqaradi.Boshqaruv usuli - boshqaruv funksiyalarini amalga oshirish usuli yoki funksiyalarning amal qilish mexanizmi. Boshqacha qilib aytganda, tahsir ko’rsatish qanday qilib, qaysi usulda amalga oshiriladi demakdir.Ko’p adabiyotlardaboshqaruvusullarinimazmunigako’rauchguruhga: iqtisodiy,tashkiliyfarmoyishli va ijtimoiypsixologik guruhlargabo’linadi.Boshqarishning iqtisodiy usullarida tahsir ko’rsatish asosan iqtisodiy dastaklar yordamida amalga oshiriladi. Bularga rejalashtirish, moliyalash, rag’batlantirish, imtiyozli kreditlar berish, daromadni taqsimlashda qatnashish kabilar kiradi.Tashkiliy - farmoyishli usullar o’z ichiga ko’proq rasmiy vakolatlar orasidagi munosabatlarga asosan ichki tartib, buyruqlar va ko’rsatmalarga rioya qilishni oladi.Sotsial - psixologik usullar tahsir ko’rsatishning alohida insonlar yoki guruhlar o’rtasidagi munosabatlarni muvofiqlashtirish, shaxsiy tahsir, o’rnak va shu kabilarni o’z ichiga oladi.Tashkilotga rahbarlik qilishda ana shu usullarning hammasi o’zaro bog’langan va muayyan nisbatda amalga oshirilishi lozim.