1. Boshqaruv psixologiyasi fanninig maqsadi, vazifalari va muammolari

JAVOBLAR

1.Boshqaruv psixologiyasi psixologiyasi fanninig maqsadi, vazifalari va muammolari

Ko‘rib  o‘tganimizdek,  boshqaruv  psixologiyasi  boshqaruv  maqsadi  va vazifalarni  amalga  oshirish  davomida  boshqaruv  sub‘yekti  va  ob‘yekti  o‘rtasida yuzaga  keluvchi munosabatni talqin etadi. Mazkur  munosabat tizimining tashkiliy qismlari o‘zaro itoatdaligi bilan xarakterlanadi.  Tizim  ichida  amal  qiluvchi  itoat  tamoyili  boshqaruv  psixologiysi  fanida subordinasiya  deb  ataladi  va  bu  ibora  orqali  tizimning  markazlashganligi  nazarda tutiladi.  Subordinasiyadan  kelib  chiquvchi  munosabatlar  tashkilot  xodimlari xulqida  itoat  va  ijro  etish  shakllarini  nazarda  tutadi.  Ammo,  boshqaruv  amaliyoti nafaqat rahbariyat va itoatdagi xodimlar munosabati, balki bir darajada turuvchi va toifasi  jihatidan  barobar  tashkilot  a‘zolari  o‘rtasidagi  munosabatlarni  ham o‘rganadi. Tizimning bundyqismlari o‘rtasidagi munosabatlarni o‘zaro muvofiqlashtirish, ular o‘rtasidagi hamjihatlik shakllarini yanada mukammallashtirish koordinasiya tadbirlarida namoyon bo‘ladi.Boshqaruvdagi  subordinasiya  va  kordinasiya  munosabatlari  tashkilot miqyosidagi vertikal va gorizontal aloqalarni ajratish zaruratini tug‘diradi. Demak, vertikal  aloqalar  o‘zaro  itoatdagi  xodimlar  o‘rtasida  yuzaga  keluvchi munosabatlardan  iborat  bo‘lsa,  gorizontal  aloqalar  o‘zaro  koordinasiyani,  ya‘ni tizimning  teng  va  mustaqil  qismlari  o‘rtasidagi  munosabatlarni  nazarda  tutadi. Bundan  tashqari,  boshqaruv  munosabatlari  o‘zining  rasmiy  va  norasmiy ko‘rinishiga ham ega.  Rasmiy  munosabatlar  xizmat  majburiyatlariga  asoslanadi,  norasmiy munosabatlar  esa  tashkilot  miqyosida  xizmat  qiluvchi  xodimlar  o‘rtasidagi ixtiyoriylik  va  o‘zaro  xohishga  tayanadi.  Shu  munosabat  bilan,  boshqaruv psixologiyasinig  asosiy  vazifalaridan  biri  yuqorida  ta‘kidlangan  munosabatlarni yanada mukammallashtirishdan iboratdir.  Boshqaruv psixologiyasining boshqa turkum vazifalari boshqaruv metodlarini  shakllantirish  bo‘lib,  ushbu  tadbir  tashkilotning  samarali  faoliyatini ta‘minlash  maqsadidagi  ta‘sir  etish  imkoniyatlarini  ishlab  chiqishdan  iboratdir Tashkilot  personaliga  ta‘sir  etish  uslublarini  uch  guruhga  bo‘lamiz:  ma‘muriy, moddiy  va  ma‘naviy  shakllarda  ta‘sir  etish.  Bularning  har  birida  ma‘lumpsixologik  mazmun  namoyon bo‘ladi  va boshqaruv psixologiyasi, fan sifatida, bu choralarning xodimga ta‘sirchanlik imkoniyatini tadqiq etadi.  Bunday  ta‘sir  etish  tadbirlari  orasida  xodimlarni  motivasiyalash,  ya‘ni bajaradigan  mehnatga  ishtiyoq  uyg‘otish  masalasiga  katta  e‘tibor  qaratiladi. Boshqaruv  ob‘yektiga  ta‘sir  etish  uslublariga  ko‘ra,  uning  bevosita  va  bavosita ta‘sir shakllari ajratiladi.  Boshqaruv  psixologiyasi  fanidagi  asosiy  tushunchalardan  biri,  boshqaruv sub‘yekti  va  ob‘yekti  masalasidir.  Bevosita  boshqaruv  jarayonini  ko‘z  oldimizga keltirsak,  boshqaruv  sub‘yekti  sifatida  rahbarni,  ob‘yekt  tarzida  esa  xodimni  va mehnat jamoasini tasavvur etishimiz mumkin.  Biroq,  rahbar  o‘z  faoliyatini  tashkil  etishi  va  o‘zo‘zini  boshqarishi  uni nafaqat  boshqaruv  sub‘yekti,  balki  ob‘yekt  sifatida  ham  tushunish  zaruratini qo‘yadi. Rahbarning kasbiy mukammallashuvi, o‘zo‘zini boshqarish malakalarini egallashi,  tashkilot  va  xodimlar  boshqaruvidagi  asosiy  mavzulardan  biriga aylanadi.  Yuqoridagi  fikrlardan  kelib  chiqqan  holda,  boshqaruv  psixologiyasining predmeti sifatida, boshqaruv jarayonidagi inson faoliyati qabul qilinadi