1§ Boshlang’ich funksya va uning tasviri



Download 302,04 Kb.
bet7/10
Sana31.12.2021
Hajmi302,04 Kb.
#253560
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Fizika-matematika fakulteti

Misollar: 1)


y ( t ) 
y ( t )  1

tenglamaning y(0)=0 boshlang‟ich shartni




1


p 1 1

qanoatlantiruvchi yechimi topilsin. y ( p )   

jadvaldan



p  1
y ( t )  1  e t tenglamani yechimi ekanini topamiz.

p p  1


2) y ( t )  9 t  1

b o s h la n g 'ic h s h a rt



y ( 0 ) 

y ( 0 )  0

bo‟lsa



y ( p )( p 2  9 )  1 ;

1



y ( p ) 

1 1 1 1



  

p p ( p 2  9 ) 9 p 2  9 9 p



y ( t )  

1 1


co s 3 t te n g la m a n i ye c h im i b o 'la d i .

9 9



1
3) y ( t )  3 y ( t )  2 y ( t )  t

boshlang‟ich shartli



y ( 0 ) 

y ( 0 )  0





y ( p )( p 2
 3 p  2 ) 

; y ( p )  1

1 1 3 1 1 1

   


y ( t ) 

1 t 3 e t

p 2

1 e  2 t .

p 2 ( p  1)( p  2 )

2 p 2

4 p p  1 4 ( p  2 )



2 4 4

4) y  2 y 5 y

 s in t



boshlang‟ich shart

y ( 0 )  1,

y ( 0 )  2

y ( p )( p 2

 2 p  5 ) 

p * 1  2  2 * 1 

1

p 2  1

yoki


p  4 

1 1 1 1 1



p 2  1


p 3  4 p 2

p  5

p  4

1 0

  • p

1 0 5





y ( p )    

yoki


p 2  2 p  5 ( p 2  2 p  5 )( p 2  1) p 2  2 p  5

p 2  1



1 1 p  1 2 9 2 1 p 1 1

y ( p )    

1 0 ( p  1) 2  4 2 0 ( p  1) 2  4 1 0 p 2  1

5 p 2  1


jadvaldan
y ( t ) 

1 1 e t co s 2 t 2 9 e t s in 2 t 1 co s t 1 s in t .

1 0 2 0 1 0 5
    1. § Chiziqli differensial tenglamalar sistemasini operatsion metod bilan yechish.


O‟zgarmas koeffitsientli chiziqli birinchi tartibli ikkita differensial

tenglamalar sistemasini Laplas almashtirishi yordamida yechilishini ko‟ramiz:
x ( t )


va y ( t )

noma‟lum funksiyalar


dx

  • a x ( t )  a y ( t ) 



f ( t )





1 1 1 2 1

dt

(2.2.1)



dy

  • a x ( t )  a y ( t )  f

( t )



2 1 2 2 2

dt

x ( 0 ) 

x 0 ,

y ( 0 )  y 0

boshlang‟ich shartlarni qanoatlantiruvchi hususiy yechimni




topish kerak.

Izlanayotgan funksiyalar x(t) va


y ( t ) , tenglamalarni o‟ng tomonidagi


f1 (t )

va f 2

(t )

funksiyalar originallar bo‟lsin. Ularning tasvirlarni mos ravishda



quyidagicha belgilaylik:

u holda:



x ( t ) 

f ( t ) 





x ( p ) ,

F1 ( p )

y ( t ) 

f 2 ( t ) 

y ( p )

F 2 ( p )

x ( t ) 



p x ( p ) 

x 0 ;

y ( t ) 



p y ( p )  y 0

Tasvirni chiziqli xossasiga asosan:


px ( p )  x 0 a1 1 x ( p )  a1 2 y ( p ) 

 

F1 (t )

(2.2.2)



py ( p )  y 0 a 2 1 x ( p )  a 2 2 y ( p ) 

F2 (t )

(2.2.2) sistema (2.2.1) sistemaga nisbatan yordamchi sistema deyiladi, uni yechib



x ( p ) va



y ( p )

tasvirlarni topamiz; bu tasvirning originallari esa berilgan




sistemaning yechimlari

Misol. 1)

x ( t ) va

y ( t )

bo‟ladi.



dx

  • x

dt

y t



dy

 4 x  3 y

dt

 2 t





sistemaning

x ( 0 )  x 0

 0 ,

y ( 0 ) 

y 0  0

boshlang‟ich shartlarni qanoatlantiruvchi



yechimi topilsin.

Yechish.



bo‟ladi:

1 2


t  , 2 t

p 2 p 2

bo‟lgani uchun yordamchi sistema quyidagicha





p x ( p ) 
x ( p ) 

1

y ( p ) 



p 2






2
yoki
x ( p ) ( p  1) 

1





y ( p ) 

p 2


2


p y ( p )  4 x ( p )  3 y ( p ) 

4 x ( p ) 



y ( p ) ( p  3 ) 

Bu sistemani yechamiz yoki



x ( p ) 

p 2
p  5

,

p 2 ( p  1) 2

y ( p ) 

2 ( p  3 )




p 2 ( p  1) 2

p 2


9 5 9 4 t t

x ( p )        9  5 t  9 e  4 te
x ( t )

p p p 1 ( p  1) 2

1 4 6 1 4 8



y ( p )    
 1 4  6 t  1 4 e t  8 te t
y ( t )

p p 2 p 1 ( p  1) 2
Demak berilgan sistemani yechimi:


x   9  5 t  9 e t

2)

 4 te t

 4 te t ,

y  1 4  6 t  1 4 e t


  • 8 te t


d x d y

3  2 x   1

d t d t



d x d y

 4

  • 3 y

 0

d t d t

Sistemani topamiz.

x ( 0 )  0 ,
y ( 0 )  0

boshlang‟ich shartlarni qanoatlantruvchi yechimini

Yechish. Yordamchi sistema
( 3 p  2 ) x ( p ) 
1



p y ( p ) 

p



p x ( p )  ( 4 p  3 ) y ( p )  0


Bu sistemani yechamiz

x ( p ) va



y ( p )

larni topamiz.



4 p  3 1 1 3 3

x ( p )    

p ( p  1)(1 1 p  6 ) 2 p 5 ( p  1) 1 0 (1 1 p  6 )


1 1 1 1 1

y ( p )   (

(1 1 p  6 )( p  1) 5

 )


p  1 1 1 p  6


topilgan tasvirga asosan noma‟lum funksiyalar

x ( t ) va
y ( t )

ni topamiz:




1 1

x ( t )  
e t

6

3 t



e 11

2 5 1 0

6


y ( t ) 

1 ( e t

5

  • t

e 11 )

Yuqori tartibli chiziqli tenglamalar sistemasi ham shunga o‟xshash yechiladi.



    1. Download 302,04 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish