1 бош илмий-методик марказ 2

51 
БОШ ИЛМИЙ-МЕТОДИК МАРКАЗ 
қидирадилар; 
– классик - технологияни узатиш тадқиқотчилар томонидан компанияга 
ўрнатилган муносабатлар, шу жумладан ривожланиш тўғрисида битим тузиш 
орқали амалга оширилади; 
– воситачи иштирокида - сотувчи ёки харидорни қидириш воситачи орқали 
амалга оширилади. 
– Ҳажми бўйича: 
– минтақавий - минтақадаги технологияларни узатиш; 
– минтақалараро - бир мамлакатнинг турли минтақалари ўртасида 
технология алмашинуви; 
– халқаро - ташкилий алоқага эга бўлмаган турли мамлакатлар ўртасидаги 
технологияларни узатиш. 
– Алмашинув даражаси бўйича: 
– компаниялараро (фирма ичидаги) - компания ёки филиаллар ичидаги 
технологияларни узатиш; 
– компаниялараро - бир-бирига боғлиқ бўлмаган компанияларга 
технологияни узатиш. 
– Технологиялар трансфери тури бўйича: 
– ноёб технология - янги ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ёки янги хизмат 
турини тақдим этиш қобилияти (имконияти); 
– прогрессив технология (илғор технологиялар) - маълум бир узатиш 
мавзуси технологиясининг ривожланиш тенденциялари билан боғлиқ замонавий 
технологиялар; 
– анъанавий технология - ушбу соҳадаги кўпчилик рақобатчилар учун 
мавжуд бўлган технологиянинг беқиёс даражаси; 
– эскирган технология - ўртача сифатли маҳсулотдан паст сифатли 
маҳсулотни ишлаб чиқариш. 
Даромадларни шакллантириш нуқтаи назаридан, технологияларни ўтказиш 
тижорат ва нотижорат қисмларга бўлинади. Илмий-техник адабиётлар, 
патентлар, маълумотномалар ва ҳоказолар тўғрисидаги маълумотлар 
университет муҳитида технологияни нотижорат бўлмаган ҳолда ўтказиш 
мавзуси бўлиши мумкин. Илмий ва техник мавзуларда мақола ёзиш ва нашр 
этиш; илмий конференциялар ва кўргазмалар ташкил этиш; ўқитувчилар ва 
мутахассислар алмашинуви; талабалар таълими ва бошқалар университет 
технологияларини нотижорат мақсадларида ўтказиш шакллари бўлиши мумкин. 
Тижорат технологиясини ўтказиш субъекти саноат мулкининг объектлари 
(патентлар, фойдали моделлар, саноат намуналари), ноу-хау, техник тавсифлар, 
технологик ва техник билимлар ва бошқалар ҳисобланади. Тижорат 
технологияларини узатиш шакллари қўшма корхоналарни ташкил этиш; техник 

---