1. Borliq muammosining falsafiy mazmuni

Inson borlig’ida insonning tabiat taraqqiyotining mahsuli sifatida tabiiy borliqning har ikki shakliga oid tomonlar bilan birga , ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot mahsuli sifatida unda ijtimoiy ma’naviy borliqning ham barcha shakllariga xos tomonlarning yig’indisi mujassamlangandir.

• Inson borlig’ida insonning tabiat taraqqiyotining mahsuli sifatida tabiiy borliqning har ikki shakliga oid tomonlar bilan birga , ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot mahsuli sifatida unda ijtimoiy ma’naviy borliqning ham barcha shakllariga xos tomonlarning yig’indisi mujassamlangandir.
• Inson borlig’i ham tabiat, ham jamiyat va ham ruhiyat qonunlariga bo’ysunadi.

• Inson borlig'i.

• Ijtimoiy borliq.

• Ijtimoiy borliq- individual, yakka shaxs va jamiyat borligining
• birligini bildiradi.
• “Ijtimoiy borliq deyilganda, individual yakka
• shaxs va jamiyat hayotining hamma tomonlari emas, balki faqat
• ularning moddiy hayoti tushuniladi”.
• Ijtimoiy borliq jamiyatning yaxlit moddiy hayotini, moddiy
• nematlar yaratish va ishlab chiqarish jarayonida kishilar amalga
• oshiradigan munosabatlarni nazarda tutadi.

Atribiut - muayyan jismning aynan shu jism ekanligini belgilovchi xususiyatlari uning atribiutlari bo’ladi .

• Harakat

• Fazo

• Vaqt

• Atribiut - muayyan jismning aynan shu jism ekanligini belgilovchi xususiyatlari uning atribiutlari bo’ladi .
• Borliq atribiutlari deganda – uning ajralmas tub xususiyatlari tushuniladi.

• Borliqning atributlari.

“Fazo” va “vaqt” falsafiy va umumilmiy fundamental kategoriyalar sirasiga kiradi. Buning sababi shundaki, ular borliqning eng umumiy holatini aks ettiradi va ifodalaydi. Borliqning tegishli shakllari va turlariga muvofiq harakat ham moddiy va ma`naviy shaklda yuz berishi mumkin. Adabiyotlarda moddiy harakatning quyidagi shakllari mavjudligi qayd etiladi: mexanik harakat, fizik harakat, kimyoviy harakat, biologik harakat, ijtimoiy harakat. Alohida insonning va jamiyatning ma`naviy, tafakkur faoliyati bilan boglangan barcha jarayonlar harakatning ideal- ma`naviy shakliga kiradi.

• “Fazo” va “vaqt” falsafiy va umumilmiy fundamental kategoriyalar sirasiga kiradi. Buning sababi shundaki, ular borliqning eng umumiy holatini aks ettiradi va ifodalaydi. Borliqning tegishli shakllari va turlariga muvofiq harakat ham moddiy va ma`naviy shaklda yuz berishi mumkin. Adabiyotlarda moddiy harakatning quyidagi shakllari mavjudligi qayd etiladi: mexanik harakat, fizik harakat, kimyoviy harakat, biologik harakat, ijtimoiy harakat. Alohida insonning va jamiyatning ma`naviy, tafakkur faoliyati bilan boglangan barcha jarayonlar harakatning ideal- ma`naviy shakliga kiradi.
• Har qanday moddiy va ma`naviy ob`ektning mavjudligi uni tashkil etadigan elementlarning o`zaro taosir etishlari tufayli yuz beradi. Masalan, atomlar yadro va elektronlar o`rtasidagi muayyan o`zaro taosir tufayli mavjuddir, tirik organizmlarning yashab turishi, borligi - organik molekula, xujayra va organlarning bir-biriga o`zaro taosiri natijasidir. Jamiyat ham kishilarning faoliyati, insonning tabiat bilan o`zaro taosiri oqibatida mavjud bo`ladi.

• Harakat, fazo va vaqt.