1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

Mil. av. I mingyillik
boshlarida 
0 ‘rta Osiyoda aholi 
to‘rt guruhga 
ajratilgan: 
kohinlar,
jangchilar, dehqonlar, hunarmandlar. 
Qabila-urug‘ boshliqlarining 
nufuzi asta-sekin orta borgan. Ayniqsa, harbiy sardorlarning ta’siri ortib, 
hokimiyat otadan o‘g‘ilga o'tadigan bo'ldi. Doimiy harbiy to'qnashuvlar 
sharoitida qabila sardorlarining ahamiyati va nufuzi yuksalib, jamiyat 
harbiy demokratiya qoidalariga asosan yashay boshladi.
Harbiy demokratiya 
ilk davlatchilikka o'tish davrida qabilaga harbiy 
sardorlar boshchilik qilgan boshqaruv shaklidir.
«Avesto»dan 0 ‘rta Osiyoda jamiyatning negizi 
«nmana» 
deb ataluv- 
chi katta patriarxal oila bo'lganini bilib olamiz. Bir necha «nmana»lar 
urug‘ jamoasi -
«vis»ni 
tashkil etgan. Hududiy qo'shnichilik jamoasi 
esa 
«varzana» 
deb nomlangan. Bunday jamoalar qabila -
«zantu»ga
birlashgan. 
0
‘z hududini himoya qilish uchun bir qancha qabilalar itti- 
foqqa -
«dahya»ga 
uyushishgan. «Avesto»ga ko'ra, jamiyatni idora 
qilishning quyidagi tizimi mavjud bo'lgan: 
oqsoqollar kengashi - xalq
yig'ilishi - alohida tumanlar- viloyatlar hukmdorlari. 
Aholi urug‘ va 
qabila bo'yichamas, batki hududiy taomilga ko'ra guruhlarga ajratilishi 
vujudga kelayotgan 
davlatchilikning 
muhim alomati edi.
1.6. ILK SIVILIZATSIYALARNING VUJUDGA
KELISH DAVRI
Ibtidoiv tarixdaai o'zaarishlar.
Xo'jalikning ishlab chiqaruvchi shakllari- 
dehqonchilik va chorvachilik odamlarning buyuk kashfiyotlari edi. Deh- 
qonchilik va chorvachilik bundan 
10 - 11 ming yil muqaddam Old
Osiyoning 
ayrim o'Ikalarida vujudga 
kelganini bilamiz. Falastin 
hududida 
joylashgan 
lyerixon 
dehqonchilik manzilgohi eng qadimiylaridan biri 
hisoblanadi. Old Osiyoning o'troq aholisi tez sur’atda ko'payib bordi. 
Qurg'oqchilik mahalida ziroatchilar muqim yashaydigan yerlarini tark etib, 
boshqa hududlarga ketishardi. Shu taxlityangi suv manbalari va serhosil 
yerlarni izlash zarurati