1-боб. СоғЛИҚни сақлаш тизимидаги ахборот технологиялари бериш

I БОБ. СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ТИЗИМИДАГИ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БЕРИШ

1. маъруза. Тиббиётда қўлланадиган компьютер тизимларни архитектураси ҳақидаги асосий тушунчалар Режа:

   1. 
      Тиббий тадқиқотларни компьютерлаштириш муаммолари
      
   2. 
      Тиббий тизимлар ҳал қиладиган вазифалар
      
   3. 
      Тиббий асбоб-ускуналарни ва дастурий таъминотни таснифлаш
      

1. Тиббий тадқиқотларни компьютерлаштириш муаммолари

Ахборотлаштиришнинг илғор йўналишларидан бири тиббиёт соҳасида компьютерлаштиришдир. Компьютерни тиббий амалиётда ўлчаш ва назорат қилиш ускуналари билан биргаликда ишлатиш беморнинг аҳволи ва унинг реал вақт режимида ишлаши тўғрисида ахборотни автоматлаштирилган тарзда тўплаш учун янги самарали воситаларни яратишга имкон берди.
Компьютер ва магнит-резонанс томография каби замонавий юқори технологияли диагностика усуллари, касалхонада ва уйда беморнинг аҳволини узоқдан мониторинг қилиш тиббиётни компьютерлаштиришда кучли замонавий йўналишга айланди. Рақамли скрининг усуллари кенг қўлланилади: кўкрак бези саратонини аниқлаш учун пулмонер силни аниқлаш учун рақамли флуорографи, рақамли мамографи.
Тиббиёт ва соғлиқни сақлаш соҳасидаги ахборот жараёни тиббий информатика орқали кўриб чиқилади. Тиббиёт ва соғлиқни сақлашда ахборотни олиш, узатиш, қайта ишлаш, сақлаш, тарқатиш ва висуализация қилиш жараёнларини ўрганадиган амалий илм. Унинг мавзуси биомедикал, клиник, реабилитация ва профильактика муаммолари билан боғлиқ ахборот жараёни бўлиб, ўрганиш объекти - бу компьютер техникасига асосланган ахборот технологиялари. Тиббий информатика ўз тадқиқот мавзусига эга бўлган ва бир қатор бошқа тиббиёт йўналишларида ўз ўрнини олган мустақил тадқиқот соҳаси сифатида эътироф этилади. Шу билан бирга, у умумий информатика тадқиқот усулларига асосланган.
Тиббий билимларнинг асосий мақсади компьютер технологиясидан фойдаланган ҳолда тиббиёт ва соғлиқни сақлаш соҳасида ахборот жараёнларини оптималлаштиришдир. Тиббий маълумотларнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:

• 
  ахборотни ўлчаш, сақлаш ва қайта ишлаш жараёнларини таҳлил қилиш ва тадқиқ қилиш;
  
• 
  янги тиббий технологияларни ишлаб чиқиш;
  
• 
  тиббий тадқиқот тизимига компьютер техникасини яратиш ва жорий этиш муаммоларини ҳал этиш;
  
• 
  эксперт тизимлари ва қарорларни қабул қилиш назарияси асосида тиббий маълумотларни таҳлил қилиш учун математик усулларни яратиш.
  

Тиббиётдаги таълим жараёни тизимида, ҳам ўрта, ҳам олий ўқув юртларида биз бир нечта бўлимларни шартли ажратишимиз мумкин:

• 
  тиббий ахборот ва тиббий маълумот;
  
• 
  тиббий маълумотларнинг компьютерга тақдим этилиши учун тизимлар;
  
• 
  тиббий тадқиқот ускуналари;
  
• 
  тиббий компьютер тизимларининг дастурий таъминоти;
  
• 
  соғлиқни сақлаш тизимидаги алоқалар;
  
• 
  тиббий ходимлар учун фойдаланувчи интерфейси.