1-боб. Бухгалтерия ҳисобининг концепциялари ва тамойиллари

Асосий воситаларнинг чиқиб кетишини қайд қилиш (тугатшиши). Асосий воситалар кам холларда тахмин қилинаётган фойдаланиш муддати давомида хизмат қиладилар. Агарда мулк бу муддатдан кейин ҳам фойдаланилса, у амортизация қилинмайди, унда баланс қиймати қолдиқ қийматига тенг бўлади. Агарда тўла эскирган предметнинг қолдиқ қиймати нўлга тенг бўлса, унда мулкни ҳисобдан чиқариш холатигача ёки уни сотилгунга қадар. баланс қиймати нўлга тенг бўлади. Масалада, аммо чиқиб кетган ускунанинг чиқиб кетиш холатида баланс қиймати 18 500 сўмни ташкил қилди. Баланс қийматига тенг бўлган асосий воситаларни чиқиб кетишидан кўрилган зарар, фойдаланилиши мумкин бўлган чиқиндилар қийматини (10 000 сўм) чегирган ҳолда ускунани ҳисобдан чиқариш холатида ҳисобда қуйидагича акс эттирилиши керак: 30 сентябрда
Дт Ускунанинг жамланган амортизацияси 46 500
Дт Эхтиёт қисмлар 10 000
Дт Ускунани ҳисобдан чиқаришдан зарар 8 500
Кт Ускуна 65 000
Асосий воситаларнинг чиқиб кетиши натижасида пайдо бўлган фойда ва зарарлар бошқа даромад ва харажатлар сингари Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисоботда акс эттирилади.
Асосий воситалар сотилишини қайд қилиш. Асосий воситаларни пулга сотишни акс эттиришнинг бухгалтерия ўтказмалари юқорида келтирилганлар билан ўхшашдир ва шу билан фарқ қиладики, тушумнинг умумий суммаси кўрсатилиши керак. Сўнгра ускунанинг сотиш баҳосига боғлиқ бўлган ўзгарувчи ўтказмалар келтирилган.
Биринчи ҳолда сотиш баҳоси 18 500 сўмни ташкил қилади, бу қолдиқ қийматига тенг ва шундай қилиб фойда ёки зарар мавжуд эмас.
30 сентябрда
Дт Пул маблағлари 18 500
Дт Жамланган амортизация 46 500
Кт Ускуна 65 000
Иккинчи ҳолда нақд 10 000 сўм олинган, яъни баланс қийматидан кам. Бу ҳолда зарар 8500 сўмни ташкил қилади.
30 сентябр
Дт Пул маблағлари 10 000
Дт Жамланган амортизация 46 500
Д-т Ҳисобдан чиқаришдан зарар 8 500
Кт Ускуна 65 000
Учинчи ҳолда нақд 20 000 олинган, яъни баланс қийматидан кўп. Бу ҳолда асосий воситаларни сотишдан 1 500 фойда сифатида қайд қилинади.
30 сентябр
Дт Пул маблағлари 20 000
Дт Жамланган амортизация 46 500
Кт Асосий воситаларни сотилишидан фойда 1 500
Кт Ускуна6 5 000
Агар компания ҚҚС тўловчиси бўлса. фойда қийматидан ушбу солиқ чегирилади ва бюджет тўлаш учун ҳисобланади, Унда ўтказма қуйидагича бўлади:
Дт Пул маблағлари 20 000
Дт Жамланган амортизация 46 500
Кт ҚҚС бўйича бюджетга мажбурият 250
Кт Асосий воситаларни сотилишидан фойда 1 250
Кт Ускуна 65 000