|
33.Graflarning berilish usullari.
Avvalo graflarning giometrik ifodalanishiga to’xtalamiz.Graflarning turlicha berilish usullari mavjud.Grafningabstrakt matematik ta’rifi uning berilish usullaridabiridir.Grafning boshqa berilish usullaridan ham foydalanish mumkin. Masalan,grafning elementlarini, ya’ni uchlari va qirralarini yozish yoki aytish grafning berilishusuli sifatida qaralishi mumkin. Grafning boshqa berilishiusullari ham mavjud.
Grafning uchlarini tekislikda yoki fazoda nuqtalar bilan, qirralarini esa mos uchlarini tutashtiruvchi uzluksiz chiziqlar bilan ifodalab, qandaydir diogrammani – grafning ko’rgazmali tasvirini hosil qilamiz.
Ba’zi hollarda diogrammada grafuchlari doiralar yordamida yoki qandaydir boshqa usulda ifodalanadi. Grafning qirralariga mos chiziqlarning to’g’ri yoki egri bo’lishi va ularning uzunligiahamyatga ega emas.Muximi bu chiziqlar uzluksiz bo’lib, grafning qandaydir ikkita uchlarini tutashtirishi lozim.
Ixtiyoriy grafuchun bunday diogrammalarni istalgancha tuzish mumkinligi ravshan.Agarbirordiogrammadagrafninguchlariga mos keluvchi nuqtalar ustma-ust tushmasa qirralariga mos keluvchi chiziqlar, chetki nuqtalarini hisobga olmaganda umumiy nuqtalargaega bo’masa, bunday diogramma grafning giometrik ifodalanishi deyiladi. Bitta graf turlicha giometrik ifodalanishi mumkin.
34.Post teoremasi.
P o s t t e o r e m a s i . { ,..., } 1 n funksiyalar sistemasi to‘liq bo‘lishi uchun bu sistemada P0 , P1 , M , S , L maksimal funksional yopiq sinflarning har biriga kirmaydigan kamida bitta funksiya mavjud bo‘lishi yetarli va zarur (ya’ni {1 ,..., n } funksiyalar sistemasi faqat P0 , P1 , M , S , L maksimal funksional yopiq sinflardan birortasining ham qism to‘plami bo‘lmaganda va faqat shundagina to‘liq sistema bo‘ladi).
Zarurligi. {1 ,..., n } to‘liq sistema (ya’ni 2 [] P ) va F maksimal funksional yopiq sinflarning birortasi bo‘lsin deb faraz qilamiz. U vaqtda F sinfning yopiqligini hisobga olib, P2 [] [F] F munosabatni yozish mumkin, ya’ni F P2 . Ammo bunday bo‘lishi mumkin emas. Demak, F munosabat bajarilmaydi.
36.Funksional elementlar va ulardan sxemalar yasash.
Funksional elementlar. Biror qurilma berilgan bo‘ lsin, uning ichki tarkibi bizni qiziqtirmaydi. Qurilmaning n ta tartiblangan (masalan, ldan wgacha raqamlangan) “kirishi” va bitta “ chiqishi” boMsin (1- shakl). Qurilmaning har bir kirishiga ikki xil signal berish mumkin (elektr toki bor yoki elektr toki yo‘q). Bu signallarni mos ravishda 1 va 0 bilan belgilaymiz. Qurilma kirishlariga berilgan har bir signallar majmuasi uchun uning chiqishida bitta signal paydo bo‘ ladi (I yoki 0). Chiqishdagi signalning qiymati kirishlarga berilgan signallar majmuasiga bog‘ liq bo‘ - ladi. Shunday aniqlangan qurilmaga biz funksional element deb ataymiz
37.Graflar ustida amallar
Graflar ustida turli amallar bajarish mumkin, masalan, graflarni birlashtirish, biriktirish, ko‘paytirish, grafni qismlarga ajratish va hokazo.
Eng sodda amallardan biri sifatida grafdan uchni olib tashlash amalini keltirsa bo‘ladi. Bu amalni qo‘llash berilgan grafning uchlari to‘plamidan birorta element yo‘qotishni (olib tashlashni) anglatadi. Natijada uchlari soni bittaga kamaygan yangi graf hosil bo‘ladi. Albatta, bu amalni uchlari soni ikkitadan kam bo‘lmagan graflar uchun qo‘llash mumkin bo‘lib, uni bajarish jarayonida olib tashlanayotgan uch bilan birgalikda shu uchga insident bo‘lgan barcha qirralar (yoylar) ham olib tashlanadi.
Eng sodda amallar qatoriga grafdan qirrani (yoyni) olib tashlash amalini ham kiritish mumkin. Bu amalga ko‘ra berilgan grafning qirralari (yoylari) to‘plamidan birorta element yo‘qotiladi (olib tashlanadi). Berilgan grafdan qirrani (yoyni) olib tashlayotganda shu qirraga (yoyga) insident uchlarni grafda qoldirish ham yo‘qotish ham mumkin.
38.Rele-kontaktli sxemalar.
Muloxazalar algebrasining formulalarini RKS yordamida realizatsiya (ifodalash) qilish.
Aftomatik boshkarish kurilmalari va EXM larda yuzlab va minglab rele, elektron lampa, yarim o‘tkazgich va magnit elementlarini uz ichiga olgan rele – kontakti va elektron – lampa sxemalar uchraydi. Bu sxemalar avtomatik boshkarish kurilmalari va EXM tarki
bida benixoya katta tezlikda juda murakkab operatsiyalar bajarishda bevosita ishtirok etadilar va avtomatlarning barcha ish faoliyatini boshkarib turadilar.
Biz kuyida Bul algebrasining yana bir modeli – rele kontakt sxemasi (RKS) bilan tanishamiz.
Xar bir kontakt fizik kurilma bulgan rele bilan birga boglangan bulib, rele kontaktni yopadi (ulaydi, yani kontakt orkali tok utadi) yoki ochadi (uzadi, yani kontakt orkali tok utmaydi). Biz rele – kontakt kurilmasini kontakt deb ataymiz.
Bundan buyon sxema yordamida kontaktning xam yopik, xam ochik xolatlarini belgilaymiz.
11.1 va 11.2 – shakldagi eng oddiy sxemalarni mos ravishda ochik va yopik kontakt deyiladi. Tabiiyki, xar bir kontakt
fakat ikkita xolatda bulishi mumkin : “ochik” va “yopik” yoki “tok o‘tkazmaydi” va “tok o‘tkazadi”.
12.1 – shakl. 11.2 – shakl.
Kontaktlarning bunday xolatlari muloxazalarning xam ikki xolatda yani 0 va 1 xolatdan bulishini eslatadi. Shunday kilib, kontaktning ochik xolatiga muloxazalarning “yolgon” – “0” qiymatini, yopik xolati esa muloxazaning “rost” – “1” qiymatini mos kuyish mumkin.
Demak, barcha kontaktlar bilan barcha elementar muloxazalar orasida uzaro bir qiymatli moslik mavjud ekan. Bundan buyon x muloxazaga mos keluvchi kontaktni xam shu xarf bilan belgilaymiz.
Kontaktlar ustida quyidagi operatsiyalarni kiritamiz:
Do'stlaringiz bilan baham: |
