1-БЎлим. Бахтли ҳаёт асослари бахтнинг баҳоси қанча?

ҲИКМАТ 
Фарзанд гўѐ оқ қоғозга ўхшайди. Уни яхши ѐзувлар билан тўлдириш ота-она билан устознинг 
вазифасидир. 
ФАРЗАНД ТАРБИЯЛАШДАГИ ХАТОЛАР 
– Ота-онанинг болага: “Лапашанг”, “Аҳмоқ”, “Одобсиз” каби ѐқимсиз сўзлар билан мурожаат 
қилиши энг катта хатодир. Аслида камчилик фарзанднинг ўзида эмас, ишида; 
– уриб-сўкиб тарбиялаш. Фарзанд нотўғри иш қилганида танбеҳ бериш, уриш-сўкишдан кўра 
яхши кўрган нарсаларидан маҳрум қилиш, гапирмаслик ѐки қовоқ уйиш самарали бўлади; 
– нотўғри рағбатлантириш. Ота-она болалаларининг яхши ишларини мукофотлашда ширинлик 
ѐки пул бериш билан бирга савоб бўлишини, эвазига жаннатга эришишини ҳам уқтирсин; 

---

65 
– болаларни бир-бирига қарама-қарши ўстириш. Бир оилада туғилиб ўсган болаларнинг ҳам 
шахсияти турлича бўлади. Уларни зеҳни, қобилияти паст-баландига қараб йўналтириш лозим. Акс 
ҳолда бир-бирига солиштириш билан оралари бузилиши мумкин; 
– ѐмон дуо қилиш. Фарзанди жаҳлини чиқарса, айрим оналар дарров қарғашга тушади. Бунинг 
оқибати жуда ѐмон; 
– ваъда бериб бажармаслик. Ота-она ваъдасида турмаса, ишончини йўқотади. Масалан, “Кел, 
урмайман”, дейди. Аммо келганида уради. “Бундай қилсанг, уни олиб бераман”, дейди, лекин сўзида 
турмайди. 
– фарзандини ѐмон ҳолатларга гувоҳ қилиши. Шаънини юксалтириш, ботирликка ўргатиш 
ўрнига таҳқирлайдиган манзараларни кўрсатиш бола қалбини синдиради; 
– ѐқтирмаган нарсасини совға қилиш; 
– ѐлғон гапириш. Одатларнинг энг ѐмони ѐлғон сўзлашдир. Бола ўрнак оладиган кишилар ѐлғон 
гапириб турса, уям шунга одатланади. 
ДИҚҚАТГА САЗОВОР ЖИҲАТ 
Топиш-тутиши яхши айрим ота-оналар фарзандларини аяйдилар, унинг меҳнат қилишига 
қарши чиқадилар, “Биз кўп қийинчилик кўрдик, болаларимиз кўрмасин. Давримизда роҳат-фароғатда 
яшасин”, деб уларни талтайтириб юборадилар, чўнтакларига бир сиқим пул солиб қўядилар, 
кўнгиллари тусаган нарсани муҳайѐ қиладилар. Ваҳоланки, ишсиз қолиш, ортиқча эркалаш 
натижасида бола турли безориликлар қилиб, ѐмон йўлга кириб кетади. Ҳаѐтий тажриба шуни 
кўрсатади, қийинчилик кўриб, ташвишларни енгиб катта бўлган, меҳнатда тобланган бола ота-она 
қадрига етади, ҳаѐт моҳиятини теранроқ англайди.