1. Biologik membranalar: tuzilishi, kimyoviy tarkibi va asosiy vazifalari

75. Entoderma va uning hosilalari.
Entoderma ichak nayi va yirik hazm bezlari (jigar, oshqozon osti bezi), ayrim endokrin bezlar takomilida ishtirok etadi.
76. Provizor yoki muvaqqat a’zolar.
Embrional davrning 2-oyidan so’ng homilada o’sish jarayoni yuz beradi. Homilaning rivojlanishi va shakllanishi bilan bir davrda homiladan tashqari yoki provizor organlar takomillashishi va o’zgarishlari yuz beradi. Qon tomirlarining mezodermada rivojlanishi barvaqt boshlanadi. Ayni vaqtda trofoblast hujayralaridan iborat bo’lgan birlamchi xorion so’rg’ichlari ichiga arterial va venoz qon tomirlar o’sib kiradi. Bunday so’rg’ichlar o’sib, kattalashib, tarmoqlanib boradi va ikkilamchi so’rg’ichlarga aylanadi. So’rg’ichlarni qoplab turgan trofoblastda ikkita qavat differensiallashadi: 1) birinchi qavat kubsimon hujayralardan tashkil topgan ichki qavat - sitotrofoblast yoki Langgans qavati. Bu qavatda hujayralar chegaralari yaqqol ko’rinib turadi; 2) hujayra chegaralari aniq bo’lmagan va ko’p yadroli - simplast ko’rinishga ega bo’lgan tashqi qavat - sintcitotrofoblast. Ayni davrda bachadon shilliq qavati o’zgarishlarga uchrab, undan yo’ldosh hosil bo’la boshlaydi.
Sariqlik qopi homila oziqlanishi va nafas olishida juda qisqa vaqt ishtirok etadi. qon yaratishda asosiy ahamiyatga ega, visseral mezoderma tarkibida birinchi qon orolchalari paydo bo’ladi. 7-8 hafta davomida qon yaratuvchi organ vazifasini bajargandan so’ng sariqlik qopi aks taraqqiyotga uchraydi.
Suvli parda (Amnion) homilani dastlabki davrda qoplab turuvchi ikki qavatli yupqa parda bo’lib, uning bo’shlig’i homila suvi bilan to’lgan bo’ladi.Amnion devori ektodermadan va mezodermaning parietal varag’idan iborat bo’lib, u homilaning erkin rivojlanishi uchun zarur bo’lgan suvli sharoit yaratish hamda homila atrofidagi suvda organik va anorganik moddalar tarkibi va konsentratciyasini homiladorlik oxirigacha tartibga solib turishda katta ahamiyatga ega. Homila atrofidagi suv homilani erkin holda tutib, mexanik ta’sirlardan saqlaydi, yo’ldosh va kindik yo’lining homila tomonidan ezilishiga yo’l qo’ymaydi hamda tug’ish jarayonida homila pardasi yorilgunga qadar tug’ish yo’llarini kengaytiruvchi mexanik ahamiyatga ega bo’ladi.
Yo`ldosh. Gematotrof oziqlanishda ona qoni bilan oqib kelgan oziq moddalar trofoblast hujayralari tomonidan o’zlashtiriladi. Bachadonning tushib ketuvchi qavatining yemirilishi to’xtaydi va aynan (decidua basalis) da homilani oziqlantiruvchi organ, ya’ni yo’ldosh vujudga keladi.