1 Biofizikaning predmeti, vazifalari. Biofizikaning biologik fanlar orasida tutgan o’rni va boshqa fan soxalari bilan aloqasi


Membrana xossalari, membrana polyarligi



Download 50,41 Kb.
bet18/24
Sana01.05.2023
Hajmi50,41 Kb.
#933694
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24
Bog'liq
BIOFIZIKA

48. . Membrana xossalari, membrana polyarligi
-Мембрана липидларининг молекулалари функционал томондан иккига бўлинган: поляр бўлмаган, заряд бўлмаган, ёғ кислотадан ташкил топган думлари ва зарядланган поляр бошчалари борлигидадир. Поляр бошчасини ўзи манфий зарядланган ёки нейтрал бўлиши мумкин. Липидларни неполяр думчалари борлиги уларнинг ёғда ва органик эритувчиларида яхши эришини билдиради.
Агар поляр липидларни сув билан аралаштирилса, мицелладан таркиб топган эмульсия хосил бўлади. Бунда зарядга эга бўлмаган гидрофоб думчалари мицеллани марказида бир хил фазани хосил қилишга интилади ва зарядланган гидрофил бошчалари сувли фазага чиқиб туради. Холестерин ўз-ўзидан мицелла хосил қилмайди, аммо мицелланинг поляр липидларига осонгина қўшилиб кетади, натижада аралашган типдаги мицеллалар хосил бўлади. Агар, аксинча, липидларга бирозгина сув қўшилса, унда тескарисига ағдарилган мицеллалар хосил бўлади: уларнинг гидрофоб думчалари ёғли фазадага чиқиб туради, зарядланган гидрофил бошчалари мицелла ичида жойлашган бўлади. Поляр липидларнинг эритмалари сув юзасида, ёйилиб мономолекуляр пленкани хосил қилади, бунда сув фазаси зарядланган (гидрофил) бошчасига йўналган бўлади, поляр бўлмаган думчалари гидрофоб хаволи фаза томонга қараган бўлади. Липидларни мембранадан ажратиб олингандан кейин ёки хар хил липидларни аралашмасини сувга аралаштирилса, бимолекуляр қатлам ёки мембрана олиш мумкин, бу ерда сувли фазага қараган соханинг периферик сохаси, асосан поляр бошчаларни сақлайди, зарядланмаган думчалари хосил бўлган мембранани марказий сохасида умумий гидрофоб тузилмаларни шакллантиради.
Липидларни бундай қобилияти липидларни ўз-ўзидан мембрана структруларини хосил қилишини аниқлайди, бунинг сабаби уларнинг структурасида поляр бошчаларни ва поляр бўлмаган думчаларни борлиги хисобланади.
49 Membrana xossalari, tanlab o’tkazuvchanlik
- tanlab o‘tkazuvchanlik membrananing turli atomlar yoki molekulalar o‘tkazuvchanligi ularning kattaligiga, elektr zaryadiga va kimyoviy xossalariga bog‘liqligini bildiradi. Selektiv o'tkazuvchanlik hujayra va hujayra bo'linmalarini atrof-muhitdan ajratish va ularni zarur moddalar bilan ta'minlashni ta'minlaydi. . Moddalarning hujayra ichiga yoki hujayradan tashqariga kirishining to'rtta asosiy mexanizmi mavjud: diffuziya, osmoz, faol transport va ekzo- yoki endositoz. Birinchi ikkita jarayon passivdir, ya'ni. energiya xarajatlarini talab qilmaydi; oxirgi ikkitasi energiya iste'moli bilan bog'liq faol jarayonlardir.

Passiv tashish paytida membrananing selektiv o'tkazuvchanligi maxsus kanallar - integral oqsillar bilan bog'liq. Ular membrana orqali va orqali kirib, o'ziga xos o'tish joyini hosil qiladi. K, Na va Cl elementlari o'z kanallariga ega. Konsentratsiya gradientiga nisbatan bu elementlarning molekulalari hujayra ichida va tashqarisida harakatlanadi. Tirnashganda, natriy ion kanallari ochiladi va hujayra ichiga natriy ionlarining keskin oqimi mavjud. Bu membrana potentsialidagi nomutanosiblikka olib keladi. Shundan so'ng membrana salohiyati tiklanadi. Kaliy kanallari doimo ochiq bo'lib, ular orqali kaliy ionlari hujayra ichiga sekin kiradi.



Download 50,41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish