1-bilet shayboniylar davlatining tashkil topishi

13-BILET 
1.
 
Vashington konferensiyasi. 
Vashington konferensiyasi (1921.12.11-1922.6.2) - AQSH, Buyuk Britaniya, Xitoy, 
Yaponiya, Italiya, Niderlandiya, Belgiya va Portugaliya ishtirokidagi konferensiya; 
Birinchi jahon urushidan keyin Tinch okeani havzasida vujudga kelgan davlatlar 
kuchlari nisbatini qayd etdi. Bu nisbat AQSH uchun qulay boʻlgan edi. V. k.ning eng 
muhim qarorlari: Toʻrt davlat shartnomasi, Besh davlat shartnomasi, Toʻqqiz davlat 
shartnomasi. Sovet Rossiyasi konferensiyaga taklif etilmadi. Vashingtonga kelgan 
Uzok, Sharq respublikasi delegatsiyasi konferensiyaga kiritilmadi.
2.
 
Ulug‘bek rasadxonasi haqida ma’lumot bering.
Ulug‘bek rasadxonasi 
- Samarqanddagi XV asr me’morligining nodir 
namunalaridan biri, ko‘hna astronomik kuzatuv muassasasi. Ulug‘bek farmoyishi 
bilan 1428 — 29 yilda Ko‘xak (Cho‘ponota) tepaligida ulkan silindr shaklida bunyod 
etilgan; ayrim qo‘lyozmalarga ko‘ra, balandligi 30,4 metrdan iborat 3 qavatli qilib 
qurilgan. Unda o‘ndan ortiq turli astronomik qurilma va asboblar bulgan. Ulardan 
eng asosiysi radiusi 40,2 metrli qo‘shaloq yoydan iborat kvadrant (yoki sekstantga 
yaqin) qurilma hisoblanadi. Rasadxona o‘rta asiiarda asbob uskunasi jihatdan ham 
beqiyos bo‘lgan. Mirzo Ulug‘bekning eng yirik astronomik asari "Ziji Ko‘ragoniy" 
rasadxonada yaratilgan. Uning qurilishi va keyingi ilmiy faoliyati Ulug‘bek taklifi 
bilan yig‘ilgan qator mashhur olimlar G‘iyosiddin Koshiy, Qozizoda Rumiy, Ali 
Qushchi va boshqa nomi bilan bog‘liq.
Ulug‘bek rasadxonasining arxeologik qoldiqlari 1908 y. V.L. Vyatkin 
rahbarligida olib borilgan qazilma ishlari natijasida topilgan.
3.
 
Turdi Farog‘iy hayoti va ijodi. 
Turdi Farog’iy (taxminan 1640-1699/1700) Shoir XVII asrda Buxoro 
xonligida yashagan. Murakkab hayot yo’lini bosib o’tgan. Undan bizgacha hammasi 
bo’lib o’n sakkiz she’r yetib kelgan. Hajmi - 434 misra. She’rlarning o’n ikkitasi 
g’azal, beshtasi -muxammas, bittasi -fard. She’rlardan ikkitasi fors tilida, qolganlari 
o’zbekcha yozilgan. Turdi Farog'iyning she’rlarini mavzu yo’nalishiga ko’ra 
ishqiyfalsafiy va ijtimoiy-siyosiy kabi ikki guruhga bo’lish mumkin.