1-b ki guruh talabasi Geodeziya fanidan Mustaqil ish Bajardi: Shaxobov Husan

Mamlakat mudofaa qobiliyatini oshirishda geodezik ishlarni bajarish. Geodezik ishlarda – asosan geodezik o‘lchashlar ishlatiladi. Bunda xilma xil geodezik asboblar ishlatiladi. Umuman, o‘lchash ishlarini tashkil qilish, o‘lchashlarda ishlatiladigan asboblarni o‘rganish va ular bilan ishlash geodeziyaning vazifasiga kiradi. Geodeziyani boshqa fanlar bilan bog‘liqligi. Yerning sun’iy yo‘ldoshlarini geodezik maqsadlarda kuzatishda, geodezik tayanch shaxobchalarni barpo etishda, yer yuzidagi nuqtalarning geografik koordinatalarini aniqlashda astronomiyafaniga tayanadi. Yerning shaklini o‘rganishda va kattaligini aniqlashda geodeziya gravimetriya, geologiya, geofizika va boshqa fanlar ma’lumotidan foydalaniladi.

• Mamlakat mudofaa qobiliyatini oshirishda geodezik ishlarni bajarish. Geodezik ishlarda – asosan geodezik o‘lchashlar ishlatiladi. Bunda xilma xil geodezik asboblar ishlatiladi. Umuman, o‘lchash ishlarini tashkil qilish, o‘lchashlarda ishlatiladigan asboblarni o‘rganish va ular bilan ishlash geodeziyaning vazifasiga kiradi. Geodeziyani boshqa fanlar bilan bog‘liqligi. Yerning sun’iy yo‘ldoshlarini geodezik maqsadlarda kuzatishda, geodezik tayanch shaxobchalarni barpo etishda, yer yuzidagi nuqtalarning geografik koordinatalarini aniqlashda astronomiyafaniga tayanadi. Yerning shaklini o‘rganishda va kattaligini aniqlashda geodeziya gravimetriya, geologiya, geofizika va boshqa fanlar ma’lumotidan foydalaniladi.

Territoriyalarni topografik kartalarda to‘g‘ri tasvirlash uchun geografiya, geomorfologiya fanlaridan foydalaniladi. Geodezik o‘lchash ishlarida va ularni grafik jixatdan rasmiylashtirishda matematikaga tayanadi.
Geodeziya quyidagi tarmoqlarga bo‘linadi: 1) Oliy geodeziya – Yyerni shakli va kattaligi, gravitatsion maydonini, yer yuzasidagi nuqtalarni yagona koordinata sistemasida aniqlash bilan shug‘ullanadigan fan. Yerni shakli va kattaligini aniqlash, geodezik tayanch shaxobchalarini barpo qilish oliy geodeziya vazifasidir.

2)Kosmik geodeziya – yerni shaklini aniqlash, materiklardan dunyo okeanidagi orollarga nuqta koordinatalarini uzatish, yer yuzasida o‘tkazilgan asosiy geodezik ishlarni yagona sistemasiga birlashtirish, materiklardagi geodezik tayanch shaxobchalarini tekshirish bilan shug‘ullanadigan fandir. 3) Selenogeodeziya – oyni shakl va kattaligini, oy yuzasini kartada tuzishni o‘rganadi. 4) Planegeodeziya – quyosh sistemasidagi planetalarni shakl va kattaligini xamda ularni yuzasining kartasini tuzish bilan shug‘ullanadigan fandir. 5) Radiogeodeziya – radiolakatsiya metodi; yer yuzasidagi nuqtalarni koordinatalarini aniqlash, radiogeodezik asboblar yordamida masofalarni o‘lchashni o‘rgatadi (svetodalnomer, radiodalnomer).

• 2)Kosmik geodeziya – yerni shaklini aniqlash, materiklardan dunyo okeanidagi orollarga nuqta koordinatalarini uzatish, yer yuzasida o‘tkazilgan asosiy geodezik ishlarni yagona sistemasiga birlashtirish, materiklardagi geodezik tayanch shaxobchalarini tekshirish bilan shug‘ullanadigan fandir. 3) Selenogeodeziya – oyni shakl va kattaligini, oy yuzasini kartada tuzishni o‘rganadi. 4) Planegeodeziya – quyosh sistemasidagi planetalarni shakl va kattaligini xamda ularni yuzasining kartasini tuzish bilan shug‘ullanadigan fandir. 5) Radiogeodeziya – radiolakatsiya metodi; yer yuzasidagi nuqtalarni koordinatalarini aniqlash, radiogeodezik asboblar yordamida masofalarni o‘lchashni o‘rgatadi (svetodalnomer, radiodalnomer).