1. Avesto zardushdiylik dinining muqaddas kitob Avestoda yer, suv, tuproq, olov haqidagi fikrlar Avestoning tarbiyaviy ahamiyati

Jinoyat va jazo. Zardushtiylik aqidasiga qo’ra, yolg’on gapirish, birovni aldash gunoh, ya’ni jinoyat hisoblanadi. Tabiatga nisbatan qo’pol muamalada bo’lganlarga ham jazolar tayinlangan, yer, suv, tuproq, olov, muqaddas hisoblangan.
«Avesto»ning «Vandidot» qismining 5-bobida tabiat va atrof-muhitni bulg’aydirgan va turli kasalliklar tarqatadigan hayvon va hashoratlarni yo’qotishga kuchli da’vat etilsa-da, lekin uy jonivor-larni ehtiyot qilishga chaqirilgan. Suv yoki (OV) itini o’ldirgan kishi 10.000 barsuk, 10.000 ruhiyatni tetiklashtiradigan o’simlik bargi terib berish lozim. Shuningdek, u 1000 ta echkiemar, 1000 ta suv qo’ng’izi, 1000 ta kasal tarqatuvchi pashshani o’ldirib gunohini yuvishi lozim bo’lgan.
Bu haqidagi qonunlar «Avesto»ning «Vendidat («Viy dayevo datem-oromiycha devlarga qarshi qonun») nomi bilan atalgan bobida shaxsning suvdan foydalanish, jinoyat va jazo, oila-nikoh, mulki bilan bog’liq huquqlarni tartibga soluvchi qoidalar o’z aksini topgan. Ushbu qonunning 13-15 boblarida suvni tejash, uni qadrlash, undan unumli foydalanish haqidagi qoidalar bitilgan. Unda har kuni ikki marta sug’orish mumkinligi, har bir ekin ekuvchi bir belkurak kenglik va chuqurlikdagi ariqqa sig’adigan suv olishga haqli ekanligi, suvni taqsimlash ishlarini kohinlar amalga oshir-ganligidan dalolat beradi. Jumladan, odam yoki it o’ligini yerga ko’mib uni olti oygacha qazib olmagan kishi ming darra, agar bir yilgacha qazib olmasa, u holda uni ming darra urish bilan jazola-nishi ko’rsatilgan.
«Vendidat»da murdani yoqqan kishiga nisbatan o’lim jazosi belgilangan. Sudya vazifasini kohinlar, jamoa boshliqlari amalga oshirgan.
«Asha» ya’ni haqiqatning ilohiy ifodasi bo’lib, bunga ko’ra, ikki xil majburiyat tan olinadi. 1-si biror harakatni sodir etish yoki etmaslik majburiyati, 2-si bu bitim yoki shartnoma hisoblanib bunga ko’ra tomonlar o’zaro biron narsa to’g’risida kelishishadi. Ikkala holda ham, kuch ichilgan qasamda bo’ladi. U kuch ilohiy hisoblangan, qasam ichib ahd qilgan kishini o’z ahdini bajarmagan yoki uni buzgan hollarda haqligini isbotlash uchun