1. Antik dawir kartografiyasi Orta asirlerdegi kartografiya Orta Aziyada kartografiya

Orta a’sirlerdegi kartografiya

Oyaniw dawiri kartografiyasi. A’dette barliq geografiyaliq ashiliwlar da’wiri Kolumb ha’m Magellanlardin’ ati menen baylanisli. Portugaliyaliq shahzada Enrektin’ ha’reketleri menen Evropanin’ batisi San-Visenteda kosmografiya mektebi jaratilg’an, astronomiyaliq Ovservatoriyalar du’zilgen. Natiyjede 1426-jil Vasko da Gama Hindistandi oylap tapg’an. Usi mu’na’sibet penen Birma, Xitay, Yaponiyag’a jol ashildi.

Oyaniw dawiri kartografiyasi. A’dette barliq geografiyaliq ashiliwlar da’wiri Kolumb ha’m Magellanlardin’ ati menen baylanisli. Portugaliyaliq shahzada Enrektin’ ha’reketleri menen Evropanin’ batisi San-Visenteda kosmografiya mektebi jaratilg’an, astronomiyaliq Ovservatoriyalar du’zilgen. Natiyjede 1426-jil Vasko da Gama Hindistandi oylap tapg’an. Usi mu’na’sibet penen Birma, Xitay, Yaponiyag’a jol ashildi.

Ten’izde kemeshiliktin’ rawajlaniwinda ten’iz navigatsiya kartalari portonaldin’ ahmiyeti u’lken bolg’an. ХV a’sirlerge kelip batista kartografiyanin’ raawajlaniwinda kitap basiw ha’m oymashiliq usillarinin’ a’hmiyeti u’lken boldi. Da’slepki baspa ra’wiste payda bolg’an karta 1472-jilg’a tuwri keledi.

Ten’izde kemeshiliktin’ rawajlaniwinda ten’iz navigatsiya kartalari portonaldin’ ahmiyeti u’lken bolg’an. ХV a’sirlerge kelip batista kartografiyanin’ raawajlaniwinda kitap basiw ha’m oymashiliq usillarinin’ a’hmiyeti u’lken boldi. Da’slepki baspa ra’wiste payda bolg’an karta 1472-jilg’a tuwri keledi.

Orta a’sirlerde Evropada kartografiya

Orta Aziyada kartografiya

O’zbekistan geografiyasi ha’m kartografiyasina tiyisli o’te a’hmiyetli shig’arma Х a’sirde (983-jilda) jaratilg’an. Abu Rayhon Beruniy ХI-ХII a’sirlerde Orta Aziya ha’mde Xorasanda ilm ha’m pa’n rawajina Abu Rayhon Beruniy shig’armalarisiz ko’z aldimizg’a keltirip bolmaydi. Alimnin’ shig’armalari Misr, Eron, Angliya, Fransiya va basqa mamleketlerde u’yrenilmekte. Qoshg’ariy kartasinin’ tiykarg’i qasiyetlerinen biri, ondag’i o’z-ara geografiyaliq baylanislar aniq ko’rinip turipti: daryalar, tawlardan bir neshe tarmaq shaqapsha bolip baslanadi ha’m ko’llerge ya’ki ten’izlerge kelip quyiladi