1. Қандли диабет: этиология, патогенез ва клиник белгилари

2-tip diabet

Bu insulinga bog’liq bo’lmagan diabet deyiladi. Ko’pincha yoshi kattalar, to’laroq, 40 yoshdan o’tganlar aziyat chekadi. Sababi: hujayralarning oziq ko’pligidan insulinga ta’sirchanligining yo’qolishidir. Kasallikni davolashda har doim ham insulin kerak bo’lavermaydi. Faqatgina malakali shifokor davolash tartibini belgilay oladi. Avvalo bunday bemorlarga parhez buyuriladi. Shifokor tavsiyasiga amal qilish muhim ahamiyatga ega. Tana vaznini me’yorga kelguncha asta-sekin, oyiga 2-3kg tushurib borish tavsiya etiladi. Parhezga amal qilmaganda qonda shakar miqdorini tushiruvchi dorilar, eng og’ir hollarda insulin buyuriladi.

Qandli diabetni davolash tamoillari quyidagi tadbirlardan iborat:

• 
  Parhez ovqatlanishga amal qilish;
  
• 
  Jismoniy mashqlar bilan shug‘illanish;
  
• 
  Qonda qand miqdorini tushiruvchi tabletkalar qabul qilish;
  
• 
  Insulin yordamida davolash.
  

Qayd etilganlar orasida parhez ovqatlanish yetakchi o‘rinlardan birini egallab, bemor qandni tushiruvchi tabletkalar yoki insulin qabul qilganda ham unga amal qilishi lozim. Aks holda, olib borilgan muolajalar yetarlicha samara bermaydi. Shuning uchun qandli diabetga moyilligi bo‘lgan yoki unga chalingan kishilar tavsiya etilgan ovqatlanish tartibiga amal qilishlari shart. Shuning uchun qandli diabetni ba’zan “kasallik emas balki hayot tarzi” deb ham atashadi. Parxezga amal qilish qandli diabet ta’sirida yuzaga keladigan qator ichki a’zolardagi (yurak, buyrak, asab tizimi, ko‘z tubi va boshqalar) o‘zgarishlarni oldini olish imkonini yaratadi.  Qandli diabetga chalingan kishilar uchun parxez taomnoma tuzishda non birligidan foydalaniladi. Ushbu birlik uglevodlarni o‘lchash imkonini beradi. Oziq – ovqat mahsulotlarining tarkibi va sifatidan qat’iy nazar (olma, non yoki boshqa mahsulotlar) 1 non birligida 12 – 15 gramm yengil hazm bo‘ladigan uglevod  saqlovchi ozuqa mahsuloti bo‘ladi.