|
Reja:
1.Amalyot o’tish davrida qoidalar haqida tushuncha.
2.Amalyot o’tish rejasi.
3.C# dasturlash tli imkonyatlari.
4.Maple dasturiy vositasida ishlash.
5. Autoplay Media Studio dasturi imkonyatlari
6.Python dasturlash tli haqida dastlabki tushunchalar.
7.Python dasturlash tilida soda masallar yechish.
8. Adobe Photoshop dasturiy grafik amllari.
9.Malakviy amalyot hisobotini elektron qo’llanmasini yaratish jarayoni
1.Amalyot o’tish davrida qoidalar haqida tushuncha.
Yong‘in xavfsizligi bo‘yicha umumiy ma’lumotlar
Yong‘in – bu maxsus manbadan tashqarida sodir bo‘ladigan va katta material zarar hamda talofatlar keltirib chiqaradigan nazoratsiz yonish jarayonidir. Obyektning yong‘in xavfliligi deganda, uning yong‘in sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan holati va yong‘inning oqibatlari tushuniladi. Obyektning yong‘in xavfsizligi deganda, belgilangan me’yorlar va talablar asosida оbyektda yong‘in sodir bo‘lish xavfi hamda uning xavfli va zararli faktorlarini inson hayotiga ta’siri cheklangan, оbyektdagi materiallar to‘liq himoyalangan holati tushuniladi. Yong‘in vaqtida sodir bo‘ladigan turli xil xavfli va zararli omillar ta’sirida material boyliklar nobud bo‘lishi va baxtsiz hodisalar ro‘у berishi mumkin. Yong‘inning xavfli va zararli omillariga asosan quyidagilarni kiritishimiz mumkin: ochiq alanga, atrof-muhitning va yong‘inda qolgan buyumlarning yuqori harorati, yonish vaqtida hosil bo‘ladigan turli xil zaharli gaz va bug‘lar, tutunlar, kislorodning kam konsentratsiyada bo‘lishi, qurilish konstruksiyalari va materiallarining qulab tushayotgan qismlari, yong‘in vaqtida sodir bo‘ladigan portlash, portlashdagi to‘lqin zarbasi, portlash ta’sirida uchib ketgan materiallar hamda zararli moddalar va b. Yuqorida keltirilgan omillarning xavf1ilik darajasi birinchi navbatda yong‘inning davomiylik vaqtiga bog‘liq bo‘ladi va u qu- yidagi ifoda orqali aniqlanadi:
Tc=N/υ
bu yerda, N – yonuvchi moddalar miqdori, kg/m3; V – moddalarning yonish tezligi, kg/m3 soat.
Yong‘inning oldini olish tizimi – yong‘in sodir bo‘lish sha- roitlarini bartaraf etishga qaratilgan tashkiliy tadbirlar va texnik vositalar majmuidan iboratdir. Ushbu tadbirlar ishlab chiqarishda mumkin qadar ko‘proq yon- maydigan va qiyin yonadigan materiallarni ishlatish, texnologik jarayonlarni to‘liq mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, yong‘inga xavfli qurilmalar o‘rnatilgan xonalarni yonmaydigan materiallar bilan boshqalardan ajratish yoki ularni mumkin qadar tashqarida o‘rnatish, yonuvchi moddalar uchun germetik idishlar va jihozlardan foydalanish, bino havosi tarkibidagi yonuvchi gaz, bug‘ va changlar miqdorini ruxsat etilgan darajada saqlash, isitish jihozlaridan to‘g‘ri foydalanish va shu kabi boshqa tadbirlar orqali amalga oishiriladi. Yonuvchi muhitda yong‘inga olib keluvchi manbaning hosil bo‘lishini oldini olish esa ishlab chiqarishda yong‘in manbasini hosil qilmaydigan mashinalar, mexanizmlar va jihozlardan foydalanish, mashina va mexanizmlardan foydalanish qoidalari va rejimlariga to‘liq rioya etish, elektr statik zaryadlari va yashinga qarshi himoya vositalaridan foydalanish, materiallar va moddalarning issiqlik ta’sirida, kimiyoviy hamda mikrobiologik usulda o‘z-o‘zidan alangalanish sharoitlarini bartaraf etish, belgilangan yong‘inga qarshi tadbirlarni to‘liq amalga oshirish, bino chegarasini davriy ravishda tozalab turish kabi tadbirlar orqali amalga oshiriladi. Yong‘inga qarshi himoya tizimi – yong‘in o‘chirish jihozlari va texnikalaridan, уоng‘inning xavfli omillaridan himoya qiluvchi shaxsiy va jamoa himoya vositalaridan, yong‘in signalizatsiyasi va yong‘in o‘chirish tizimining avtomatik qurilmalaridan foydalanish, оbyektning konstruksiyalari va materiallariga yong‘indan himoyalovchi tarkibli bo‘yoqlar bilan ishlov berish, tutunga qarshi himoya tizimlari, evakuatsiya уo‘llаri bo‘lishini ta’minlash, binoning yong‘in mustahkamliligi darajasini to‘g‘ri tanlash kabi tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Yong‘in vaqtida odamlarni va moddiy boyliklarni yong‘in zonasidan evakuatsiya qilish eng muhim vazifalardan hisoblanadi. Evakuatsiya vaqtining ruxsat etilgan miqdori haroratni inson uchun xavfli kritik miqdoriga (600) yetishi, havo tarkibida kislorod miqdorini kamayishi, xonani tutun bosib, ko‘rinish dаrаjasini susayishi va zaharli moddalarini hosil bo‘lish vaqti orqali belgilanadi. Zarur evakuatsiya vaqtida odamlarni harakatlanish tezligi – 16 m/min., zinadan pastga harakatlanish tezligi – 10 m/min., yuqoriga harakatlanishi – 8m/min. atrofida bo‘ladi. I va II darajadagi yong‘inga chidamlilikdagi binolardan evakuatsiya qilish vaqti – 6 minut, III va IV darajadagi binolardan – 4 minut, V dаrаjadagi binolardan – 3 minut qilib qabul qilinadi. Bolalar muassasalari uchun bu vaqt 20% kam qilib belgilanadi. Evakuatsiya uchastkasining ruxsat etilgan uzunligi quyidagicha aniqlaniladi: Lh = V Т, m. Uchastkada odamlarni joylashish zichligi: D = N/S, odam/m2, bu yerda, N – uchastka maydonidagi odamlar soni; odamlarni gorizontal proeksiya bo‘yicha egallashi mumkin bo‘lgan maydon hisobida - 0,1...0,125 m2; S – maydon уo‘lining yuzasi, m2 . Odamlar oqimining bo‘ylama zichligi: kattalar uchun - 10–12 odam/m2; maktab bolalari uchun - 20–25 оdаm/m2 atrofida qabul qilinishi mumkin. Evakuatsiya maydonining talab etiladigan eni: B=N/LD,m Evakuatsiya maydonidagi chiqish уo‘laklari soni: Рe.y.= 0,6 N/100В. Chiqish уo‘laklari kamida 2 ta qilib qabul qilinadi. Ishlab chiqarishni yong‘in xavfliligi bo‘yicha kategoriyasiga, binoni yong‘inga chidamlilik darajasiga va necha qavatli ekanligiga bog‘liq holda evakuatsiya chiqish уo‘laklari bilan ish joyi orasidagi masofa 50 metrdan 100 metrgacha bo‘lishi mumkin. Evakuatsiya eshiklarining eni - 0,8...2,4 m, уo‘llar - 1,15...2.4 m, zallar - 1,4 m dan kam bo‘lmasligi lozim. Yo‘llarni o‘tkazish qobiliyati deb уo‘l enining ko‘ndalang kesimi bo‘yicha vaqt birligida o‘tadigan odamlar soniga aytiladi va и quyidagicha aniqlaniladi: Q = DVB. Eni 1,5 m bo‘lgan eshiklar va zinapoyalarning solishtirma o‘tkazuvchanlik qobiliyati 50 od am/m min., eni - 1,5...2,4 m bo‘lganda - 60 odam/m min. ga teng bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
