1-amaliy mashg‘uloti: Metrologiya sohasida ishlatiladigan atamalar va ta’riflar Ishning maqsadi

Metrologik ta’minotning o’z oldiga qo’ygan asosiy maqsadlari:
- mahsulot sifatini, ishlab chiqarish va uni avtomatlashtirishning samaradorligini oshirish;
- detallar va agregatlarning o’zaro almashuvchanligini ta’minlash;
- moddiy boyliklarning va energetik resurslarining hisobini olib borish ishonchliligini ta’minlash;
- atrof-muhitni himoya qilish;
- salomatlikni saqlash va hokazolar.
Metrologik ta’minot darajasi mahsulotning sifatiga bevosita ta’sir qiladi. Bu ta’sir samaradorligini yanada oshirish maqsadida metrologik profilaktika ishlariga va ishlab chiqarishni tayyorlashdagi metrologik ta’minot masalalariga alohida ahamiyat beriladi. Bu esa o’z vaqtida respublikamizda bozor munosabatlarini yanada chuqurroq shakllanishiga va ishlab chiqarilgan mahsulotlarning eksport imkoniyatini oshirilishiga munosib zamin yaratadi.
Metrologiya, standartlash va sertifikatlash asoslari” o’quv fanining asosiy maqsadi –o’lchov birliklari bilan tanishish , SI Xalqaro birliklar tizimida ishlatilayotgan birliklar, ularning kelib chiqishi , standartlasdhtirish ishlari, sertifikatlashtirish tashkilotlari va ularning vazifalarini o’rganish.
Metrologiyada bot-bot ishlatiladigan ayrim tushunchalar quyidagilardan iborat:
Metrologiya – o’lchashlar, ularning birliligini ta’minlash usullari va vositalari hamda kerakli aniqlikka erishish yo’llari haqidagi fan.
Nazariy metrologiya – metrologiyaning fundamental asoslarini ishlab chiqish predmeti bo’lgan sohasidagi metrologiya bo’limi.
Qonunlashtiruvchi metrologiya – metrologiya bo’yicha milliy idora faoliyatiga qarashli va birliklar, o’lchash usullari, o’lchash vositalari va o’lchash laboratoriyalariga davlat talablarini o’z ichiga olgan metrologiya qismi.
Amaliy metrologiya – nazariy metrologiya ishlanmalarini va qonunlashtiruvchi metrologiya qoidalarini amaliy qo’llanish masalalari bilan shug’ullanuvchi metrologiya bo’limi.
Kattalik – sifat jihatidan ajratilishi va miqdor jihatidan aniqlanishi mumkin bo’lgan hodisalar, moddiy tizim, moddaning xossasidir.