1 amaliy mashg’ulot

3 amaliy mashg’ulot
Termodinmikaning ikkinchi qonuniga doir masalalar yechish. Gibbs energiyasini o'rganish. Muvozanat konstantasini hisoblash.

Agar R₁=1 bar, T=320 K, siqish darajasi =4,0 bosimni oshish darajasi X=4,0 bo‘lsa, U=const da keltiriladigan IYoD ining asosiy nuqtalardagi parametrlarini, foydali ishni, keltirilgan va olib ketilgan issiqlik miqdorini, termik F.I.K.ni aniqlang.

Ishchi jism-havo, gaz doimiysi R=287 j/(kg.grad), adiabata ko‘rsatkichi K=1,4. Ishchi jismning issiqlik sig‘imi o‘zgarmas.
Yechish: 1-nuqtadagi parametrlar:
R₁=1 bar: T₁=320 K.
U₁=RT₁/R₁=287^.320/10⁵=0,92 m³/kg.
2-nuqtadagi parametrlar.
V₂=V₁/=0,92/4,0=0,23 m³/kg;
R₂/R₁= (V₁/V₂) ^k = ^k; R₂=R₁ ^k=1.4^1,4=7,38bar;
T₂=R₂V₂/R=7,38^.0,23^.10⁵/287=592 K
3-nuqtadagi parametrlar.
V₃=V₂=0,23 m³/kg; R₃=R₂ X=7,38^.4=29,6 bar
T₃=T₂X=592^.4=2368 K
4-nuqtadagi parametrlar:
V₄=V₁=0,92 m³/kg;
T₄/T₃= (V₃/V₄) ^k-1 =(V₂/V₁) ^k-1 =1/^k-1
R₄= RT₄/V₄=287^,1340/0,92^.10⁵=4,17 bar.
Kengayish ishi:
L₁=[1/(k-1)] (R₃V₃-R₄L₄)=(10⁵/0,4) (29,6^.0,23-4,17^.0,92)=742000 j/kg=742 kJ/kg.
Siqish ishi:
L₂=[1/(k-1)] (R₁V₁-R₂L₂)=(10⁵/0,4) (1^.0,92-7,38^.0,23)=195000 j/kg=-195 kJ/kg.
Foydali ishni aniqlaymiz:
L=L₁+L₂=742-195=517 nj/kg.
Keltirilgan issiqlik miqdori:
q₁=C_v (T₃-T₂)=20,78/28,85 (2368-592)=1280 kJ/kg.
Olib ketilgan issiqlik miqdori.
q₂=C_v (T₄-T₁)=20,78/28,85 (1340-320)=737 kJ/kg.
Foydali issiqlik:
q=1280-737=543 kJ/kg.
Siklning termik F.I.K.
_t=q/q₁=543/1280=0,425
2-masala.
GTQ da issiqlik R=sonst sharoitida keltirilmoqda. Boshlang‘ich parametrlar quyidagicha: R₁=1 bar; T₁=300 K; kompressorda bosimni oshish darajasi =R₂/R₁=10; adiabata ko‘rsatkichi R=1,4. 3-nuqtadagi temperatura 1000 K dan ortmasligi lozim. Ishchi jism-havo; havoning issiqlik sig‘imi o‘zgarmas.
Asosiy nuqtalardagi parametrlarni, kengayish, siqish va foydali ishni, keltirilgan va olib ketilgan issiqlik miqdorini, siklni termik F.I.K. ni aniqlang.
Yechish: 1-nuqtadagi solishtirma xajm:
V₁RT₁/R₁= (287^.300)/10⁵=0,86 m³/kg
2-nuqtadagi parametrlar.
R₂-R₁^.10=10 bar;