V) Korroziya tezligiga eritma muxiti (rN)ning ta’siri:
YUkorida keltirilgan ma’lumotlarga asosan korroziya tezligiga rN-ning ta’siri korrozion muxitning tarkibi bilan uzviy boglangan. Kislorodning turli konsentratsiyasida eritmaning rN -i korroziya tezligiga kanday ta’sir etishi rasmda keltirilgan.
8-Rasmda kurinib turibdiki, rN-ning ortishi korroziyaning sekinlashuviga olib keladi. CHunki, rN - ning kiymati ortishi bilan ϕ korr, ning kiymati musbat ishorali tomonga siljiydi (rN - ning kamayishi potensialni manfiy kiymat tomonga siljitadi, korroziya tezlashadi) va katod jarayoni (kislorodli depolyarizatsiya) sekinlasha boradi. rN=4-10 oraligida korroziya tezligi bir xil bulib, deyarli pH-ga boglik bulmaydi. Buning sababi, bu kiymatlar oraligida kislorodning metall sirtiga diffuziyalanishi asosiy faktor xisoblanadi. rN>10 dan boshlab oksid pardasi yoki kam eruvchan korroziya maxsuloti xosil bulishi tufayli metallning passivlanishi ruy beradi. Turli temperatura kiymatida rN-ning korroziya tezligiga ta’siri 9-rasmda keltirilgan, to ortishi bilan k ortadi.
Metall sirtida oksid pardasi xosil bulishi Bilan boradigan korroziya jarayonida rN ning ta’siri uziga xos buladi.
Ayrim metallar temir, marganets, nikel, kobalt oksid pardalarining asoslilik xossasi yukoriligi uchun kislotali muxitda bekaror, ishkoriy muxitda barkaror buladilar.
Boshka metallar oksid pardalarining kislotalik xossasi yukori bulgani uchun kislotali muxitda bardoshli, ishkoriy muxitda korroziyalanuvchan buladi (tantal, molibden, volfram).
Ba’zi xollar (rN<7) da metallarning korroziyalanishiga chidamli bulib kolishi ularning sirtida tuz pardalari xosil bulishi bilan (PvSO4 , FeSO4 lar sulfat kislotada, Md F2, plavik kislotada FeRO4 fosfat kislotali muxitda) izoxlanadi.
SHu bilan birgalikda korrozion muxitda gidrolizlanuvchan tuzlar mikdori xam rN - ning kiymati uzgarishiga va natijada korroziya tezligiga ta’sir etadi: {Men+* ne-} {Men+*mH2O} + ne- va HAn + (n+1) H2O >< H+*H2O + An- * nH2O.
Men+*mH2O + An- * nH2O = MeAn * mH2O.
MeAn + (n+m) H2O >< Me(OH)n + n H+ + An- * mH2O.
Katodda: 2H+ *H2O + 2c- > H2 + 2H2O.
Kupchilik xollarda metallar korroziyalanib, uning maxsulotlari sifatida turli kompleks birikmalar xosil kiladilar. Kompleks birikmalar xosil bulishi natijasida, ularning yaxshi eruvchanligi sababli, korroziyalanadigan metall sirtida oksid yoki tuz pardalari xosil bulishiga yul kuymaydi, metall ionlarining elektrolit eritmasidagi aktivligini kamaytirida va Nernet tenglamasiga kura elektrod potensialini manfiy tomonga siljitib, anod jarayonini osonlashtiradi. M: SN- va NH4 + , NO3 - muxitli eritmada Misning korroziyalanishida {Cu (NH3)4}2+ kompleks-ion xosil bulib, kam erituvchan Cu (OH)2 birikma xosil bulishiga tuskinlik kiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |