1-Amaliy mashg’ulot. Namunaning g’ovakligini aniqlash

3-rasm. Tog’ jinsi namunasini o’lchash sxemasi
1-namuna(kern); 2-suyuqlik (kerosin); 3-tirgak; 4-sim;5-tarozi
Namuna osilgan simning kerosinga botirilgandagi og’irligi aniqlanadi (M).

Namunaning g’ovakligi quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi.

m_n.g’=(M₃-M₁)/(M₃-M₂-M)

1 –jadval

Olingan natijalar	Qiymat
M1-quruq namunaning havodagi og’irligi,g; M2-to’yingan namunaning kerosindagi og’irligi (sim bilan birga), g; M3-kerosinga to’yingan namunaning havodagi og’irligi,g; M-kerosinga botirilgan simning og’irligi,g.

Neft va gaz qatlamlari qanday tog` jinslaridan tashkil topganligiga qarab g`ovaklik keng ko’lamda o’zgarishi mumkin. Masalan: qumtoshlarda 8 - 10 % dan 22 - 25 % gacha, ohaktoshlarda 1 - 2 % dan 10 - 12 % gacha va h.k.

Tog` jinslarining g`ovakliligi donadorlik, zarrachalarning qanday joylashganligi bilan bir qatorda qatlam bosimi va harorratiga ham bog`liq.Qatlam bosimining ortishi g`ovaklikni kamaytirib, haroratning ortishi esa g`ovaklikni birmuncha oshishiga olib keladi.

Tekshiruv savollari

1.Tog` jinslarining g`ovaliligi nima?

2.G`ovaklik kaeffisienti qanday birliklarda o`lchanadi?