1-amaliy mashg’ulot: Mavzu: Tabiatshunoslik o’qitish vositalaridan o’rinli foydalanish

Oxaktosh
Suratlar bilan ishlash metodikasi
Tabiatshunoslikni o‘qitishda o‘quvchilar hali ko‘rmagan ob’yekt va hodisalar to‘g‘risida ma’lumotlar beradi. Biroq eng jozibali va qiziqarli ma’lumotlar, yaxshi suratda ko‘rsatilmasa, yetarli, to‘liq va yorqin tasavvurlar bera olmaydi. Faqat suratlarni diqqat bilan qarab chiqish tabiiy xoldagi jism bilan tanishishdagiga yaqin keladigan taassurotlarni hosil qilishi mumkin.
O‘qituvchining maqsadi - suratning tabiatshunoslik mazmunini ochib berishda, bolalarda tabiatshunoslik bilimlari manbai sifatida foydalana olish o‘quvini hosil qiladi.
Tabiatshunoslik darslarini tasvirlashda O‘zbekiston tabitini madh etgan xalq suratlari boy imkoniyatlar beradi. Malasan, qudratli daryoning ulkan manzarasini rassom O‘rol Tansiqboyev jonajon respublikamiz qiyofasini tasvirlagan. “Sirdaryo” manzara suratidan “Tabiatda suv” mavzusini o‘tishda foydalanish mumkin. “Qoraqum GES”, “Jonajon o‘lka”, “Sug‘orish” va boshqa zamonning hayotiy his bilan belgilangan suratlari “Jonajon o‘lkaning tabiati” mavzusini o‘rganishda yaxshi tasvir bo‘lib xizmat qiladi.
Suratlar xilma-xil bo‘lsa mavzuning mazmunini yaxshiroq o‘zlashtirishiga yordam beruvchi metodik uslub- taqqoslashdan foydalanish mumkin. Suratni darslik bilan ishlashga ham bog‘lash mumkin. Masalan, darslik matnidan suratning mazmuniga muvofiq keladigan ta’riflar tanlanadi. Bunday topshiriq o‘quvchilarni suratga e’tibor bilan qarashga va bir paytning o‘zida o‘qiganlarining mazmunini yaxshiroq tushunib olishga yordam beradi. Surat mazmunini o‘quvchilarning o‘zlari tomonidan aytib berishlari ularda umumlashtirish uquvlari shakllantiradi.
3. Plan, xarita, globus bilan ishlash metodikasi
Plan, xarita va globus bilan birinchi tanishish 4-sinfdan boshlnadi. Bolalarni planni tushunish va undan foydalanishga o‘rgatish uchun ularni planning asosiy elementlari bilan izchil va tizimli tanishtiruvchi tayyorgarlik mashqlarini o‘tkazish kerak.