1-amaliy: korporativ boshqaruvning nazariy asoslari

3.Korporativ tuzilma sifatida aksiyadorlik jamiyatlari faoliyati tashkiliy asoslari
Testlar

1. 
   Javobgarlikning cheklanganligi prinsipi va kapitalga egalik qilishning uni boshqarishdan alohidalashuvi asosida mulkchilikning qaysi shakli yuzaga kelgan?
   

1. 
   aksiyadorlik;
   
2. 
   davlat;
   
3. 
   xususiy;
   
4. 
   aralash.
   

2. 
   Aksiyadorlik jamiyatlari yuzaga kelishiga aynan qaysi omillar sabab bo‘lgan?
   

1. 
   MChJlarning mablag‘ jalb qilish imkoniyatlari cheklanganligi va ehtiyojlarning keskin ortib borishi;
   
2. 
   davlat iqtisodiyotni tartibga solishida murakkabliklar yuzaga kelganligi;
   
3. 
   qarz munosabatlarining yuqori darajada rivoshlanishi va MchJlar imkoniyati muntazam ortib borishi;
   
4. 
   qishloq xo‘jaligida renta munosabatlari rivojlanib, ehtiyojlarning muntazam qanoatlantirilganligi.
   

3. 
   Aksiyadorlik kompaniyalari yuzaga kelishi nimalarga imkon berdi?
   

1. 
   yuqori o‘sishni ta’minlash, yirik loyihalarni amalga oshirish, qo‘shimcha aksiyalar hisobiga qo‘shimcha kapital jalb qilish;
   
2. 
   mas’uliyati cheklangan jamiyatlarnii bozordan siqib chiqarish, davlatning aralashuvini keskin qisqartirish;
   
3. 
   halol raqobatni rivojlantirish, qimmatli qog‘ozlar bozoridagi hiyla- nayranglarning oldini olish;
   
4. 
   investorlar mablag‘larini ishonchli tarzda himoya qilish, qishloq xo‘jaligini rivojlantirish.
   

4. 
   XV asrda tashkil etilgan qaysi tashkilot birinchi aksiyadorlik jamiyati hisoblanadi?
   

1. 
   Genuya banki;
   
2. 
   Vest-indiya kompaniyasi;
   
3. 
   London fond birjasi;
   
4. 
   Moskva kemasozlik kompaniyasi.
   

5. 
   Tarixan birinchi aksiyadorlik jamiyati hisoblangan Gunuya bankida ijroiya organ funktsiyalarini bajaruvchi organ qanday nomlangan?
   

1. 
   protektorlar kengashi;
   
2. 
   kotibiyat kengashi;
   
3. 
   kollegial kengash;
   
4. 
   auditorlar kengashi.
   

6. 
   Genuya banki keyingi taraqqiyot bosqichlarida qanday kompaniyalar uchun biznesni tashkil etish namunasi bo‘lib xizmat qilgan?
   

1. 
   kolonial kompaniyalar;
   
2. 
   davlat kompaniyalari;
   
3. 
   xorijiy kompaniyalar;
   
4. 
   notarial kompaniyalar;
   

7. 
   XVI asrda Gollandiya va Angliyada mulkchilikning aksiyadorlik shaklida tashkil etilgan kolonial kompaniyalar nima maqsadda tashkil etilgan?
   

1. 
   mustamlaka hududlardagi boyliklarni faol tarzda o‘zlashtirish;
   
2. 
   qo‘shimcha investitsiyalar kiritish orqali kolonial hududlarni rivojlantirish;
   
3. 
   mustamlaka hududlarida aksiyadorlik kompaniyalari tashkil etib, aholi bandligini ta’minlash;
   
4. 
   mustamlaka hududlariga aholini ko‘chirish va bandlik darajasini oshirish.
   

8. 
   Evropa tajribasi asosida Shimoliy Amerikada ham korporatsiyalar tashkil etila boshlanishi qaysi davrga to‘g‘ri keladi
   

1. 
   XIX asr boshiga;
   
2. 
   XV asr o‘rtalariga;
   
3. 
   1929-1933 yillarga;
   
4. 
   XX asr 70-yillariga.
   

9. 
   Aksiyadorlik jamiyatlari rivojlanishi yuqori darajada ta’sir ko‘rsatgan omilni ko‘rsating?
   

1. 
   fond birjalarining faoliyati yo‘lga qo‘yilishi;
   
2. 
   auditorlik tashkilotlari faoliyati yo‘lga qo‘yilishi;
   
3. 
   aksiyalar yopiq muomalasi tashkil etilishi;
   
4. 
   banklar va sug‘urta kompaniyalari faoliyati uyg‘unlashuvi.
   

10. 
    1930-yillarga kelib rivojlangan mamlakatlar amaliyotida korporativ boshqaruv bilan bog‘liq qanday amaliyot kuzatila boshlandi
    

1. 
   menejerlar sinfi shakllandi va professional boshqarishga o‘tish yuz berdi;
   
2. 
   aksiyalar va korporativ obligatsiyalar muomalasi parallel ravishda yo‘lga qo‘yildi;
   
3. 
   tashqi mustaqil nazorat sifatida auditorlik nazorati yo‘lga qo‘yildi;
   
4. 
   fond bozorida investitsion vositachilar faoliyati amalga oshirila boshlandi.
   

11. 
    Aksiyadorlik jamiyatlarining afzalliklari keltirilgan javobni belgilang.
    

1. 
   aksiyalar, obligatsiyalar chiqarish orqali qisqa muddatda katta miqdorda kapital jalb qilish, qulay shartlarda kreditlar jalb qilish, keng ko‘lamli innovatsion ishlab chiqarishni tashkil etish;
   
2. 
   MChJlar bilan raqobatlasha olish; keng ko‘lamli kredit operatsiyalarini amalga oshirish, har bir faoliyatini sug‘urtalash;
   
3. 
   davlat bilan hamfikr bo‘lish orqali faoliyatni rivojlantirish; davlat mulkini xususiylashtirib olish, davlat vakilini boshqaruvchilikka jalb qilish;
   
4. 
   xorijiy davlatlar bilan bevosita aloqa o‘rnatish, chet eldan mutaxassislar jalb qilish, xorijiy kreditlar olish.
   

12. 
    Aksiyadorlik jamiyatlarining kamchiliklari keltirilgan javobni belgilang.
    

1. 
   kapitalning markazlashuvi monopoliyaga sabab bo‘ladi, yollanma menejment bilan bog‘liq risklar yuzaga keladi, minoritar aksiyadorlar huquqlari har doim ham ta’minlanmaydi, aksiyalar ochiq muomalasi qo‘shib olishlarga yoki nazoratning almashinuviga olib keladi;
   
2. 
   aksiyalarni ochiq joylashtirishga majburligi kapital jalb qilishni murakkablashtiradi, korporativ obligatsiyalar chiqarishga majburligi qarz kapitalini oshiradi;
   
3. 
   strategik investorlarni jalb qilish murakkablik kasb etadi, xorijiy investorlarni jalb qilishga majburlik g‘oyani amalga oshirishga to‘sqinlik qiladi;
   
4. 
   aksiyadorlarning chiqib ketishiga ko‘p vaqtni oladi, davlat bilan hamfikr bo‘lish aksiyadorlar noroziligiga sabab bo‘ladi, aksiyadorlarning chiqib ketishi faoliyatning to‘xtab qolishiga olib keladi.
   

13. Jamiyat yuridik shaxs sifatida davlat ro’yhatidan o’tqazilishi shartmi?
a) ha
b) yo’q
c) shart emas
d) yuridik shaxslardan tashqari
14.Aksiyadorlik jamiyati kapitali O’zbekiston Respublikasida qanday qiymatda ifodalanadi ?
a) milliy valyuta
b) dollar
c) euro
d) rubl
15. Jamiyat imtiyozli aksiyalarni joylashtirishiga haqlimi?
a) haqli
b) haqli emas
c) joylashtirmaydi
d) oddiy aksiyadorlar