1-амалий. Инсоният ривожланишининг илк босқичларида педагогиканинг пайдо бўлиши. Режа

Мотивация турлари ҳақида тушунча
Мотивация  - Бу жуда кенг тарқалган таниқли тушунча, уни турли фанларда топиш мумкин. Кўпинча мотивация неврология, психология, физиология каби фанлар томонидан ўрганилади. Айнан улар бошқа фанларни ўрганиш ва амалий қўллаш учун асосий материалларни яратадилар. Шундай қилиб, мотивация тушунчаси жиноят ҳуқуқи ва суд экспертизаси каби фанлар билан биргаликда ўрганилади. Бу эрда жиноий мотивация тушунчаси жиноятчини қидиришда, шунингдек суд томонидан айбдорга жазо тайинлашда муҳим рол ўйнайди.
Психологиянинг умумий назариясида мотивация деганда динамик табиатдаги психонеурофизиологик жараён тушунилади, у инсон хатти-ҳаракатларини бошқариб, уни муайян фаолиятга ундайди. Яъни, мотивация маълум бир натижага тез ва ишончли эришиш учун миядаги жараёнларни фаоллаштиришга имкон беради.
Мотивация бир нечта асосий турларни ва пастки турларни ўз ичига олади. Ушбу жараённи турли мезонлар асосида бир неча турларга ва турларга бўлиш мумкин. Масалан, манбанинг нима бўлишига қараб, қуйидаги туртки турларини ажратиб кўрсатиш:
Ташқи
Ички
1. Биринчи турга қўшимча туртки мотивацияси ҳам дейилади. Одатда, бу ҳолда маълум бир фаолият, субъект ташқи таъсир қилувчи вазиятларни қўзғатади. Агар улар у эрда бўлмаса, муайян ҳаракатларга эҳтиёж нолга тушади.
2. Ички мотивация интрузив деб аталади. Бу эрда ташқи шароитлар ва шахснинг фаолияти ўртасидаги муносабатлар мавжуд эмас. Ички сезгилар, фикр жараёнлари, ҳиссиётлар биринчи даражага чиқади.
Олимлар ҳали ҳам қайси турлар самаралироқ эканлиги тўғрисида баҳслашишмоқда. Умуман олганда, ҳар бир иш алоҳида кўриб чиқилиши керак. Мотивация таъсири остида одам турли хил ҳаракатлар қилиши мумкин. Уларнинг баъзилари, масалан, ҳуқуқий меъёрларга мувофиқ, қонуний ёки ноқонуний бўлиши мумкин. Бундай ҳолда, бу учун ҳам, бошқа иш учун ҳам мотивация бир хил бўлиши мумкин.
Мана бир мисол:  яшаш учун пул олиш зарурати натижасида бири иш топишга кетади, бошқаси ўғирланади. Натижада, уларнинг мотивацияси бир хил - яшаш учун пул топиш. Фақат биринчи ҳолатда итоаткор вариант танланади, иккинчи ҳолатда эса ноқонуний ҳисобланади.
“Ички мотивация” номидан маълум бўлганидек, бу шахснинг шахсий ёки ички хоҳиш ва мақсадларидан келиб чиқадиган мотивация шакли. Ушбу туртки мақсадга эришиш жараёнида ёки ишингизнинг якуний натижасидан мамнун бўлганингизда, шахсий қизиқиш билан боғлиқ.