1 Амалиёт. Техника хавфсизлиги инструктажларини урганиш

14 Амалиёт. Электр токи урганда биринчи ёрдамни кўрсатишни ўрганиш.


Электр токининг таъсиридан озод килиш. Электр токи урганда жабрланувчини имкони борича тезрок электр токи таъсиридан ҳалос этиш лозим, чунки электр токининг таъсири қанча кўп бўлса, организмдаги электр жароҳати шунчалик оғиррок бўлади.
Кучланиш остидаги ток ўтказувчи қисмларга тегиб кетиш, кўп ҳолларда мушакларнинг ихтиёрий бўлмаган равишда қисқаришига ва нафас олиш ва қон айланиш органлари фаолиятининг бузилиши ёки умуман тўхтаб колишига олиб келувчи холатга сабаб бўлиши мумкин. Агар жабрланувчи симни кўлида ўшлаб турган бўлса, унинг бармоқлари шундай қаттиқ қисиладики, симни унинг қўлларидан бўшатиб бўлмайди. Шунинг учун ёрдам берувчининг биринчи харакати электр ускунасининг жабрланувчи тегиб турган кисмини тезрок ўчиришдан иборат бўлиши керак.
Электр ускунасини узгич, рубильник ёки бошка учирувчи аппарат ёрдамида, хамда саклагичларни олиб кўйиш, штепсел уламасини ажратиш, хаво линиясига сим ташлаб сунъий киска туташув хосил килиш йўли билан учириш мумкин.
Агар жабрланувчи тепада турган булса, ускунани ўчирилиши ва шу тарика жабрланувчини ток таъсиридан халос этилиши, унинг баландликдан йикилиб тушишга олиб келади. Бу холда қушимча жарохатларнинг олдини олиш чораларини кўриш керак. Ҳаво линиясининг таянчларидан жабрланувчини тушириш тартиби мазкур Йўрикноманинг иловасида тавсия килинган.
Ускунани ўчириш билан бир вақтда электр чироғи хам учиб қолиши мумкин, шунинг учун кундузги ёритиш бўлмаганда, электр ускунанинг ўчирилиши ва жабрланувчига ёрдам кўрсатилишини кечиктирмасдан, бошқа манбадан ёритиш таъминланиши керак.
Агар электр ускунани тезлик билан ўчириш имкони бўлмаса, бу ҳолда жабрланувчини у тегиб турган ток ўтказувчи қисмлардан ажратиш чоралари кўрилиши керак. Бунда ёрдам берувчи шахс, барча ҳолларда, эхтиёт чораларини кўрмасдан жабрланувчига тегиб кетиши мумкин эмас, чунки бу унинг ҳаёти учун хавфлидир. Худди шунингдек, у токнинг ерга туташув жойида ўтказувчи қисмга ўзи тегиб кетмаслик ёки қадам кучланиши таъсирига тушмасликни назорат килиб туриши керак.