1. ахборот оқимларини ташкиллаштириш усулларининг тавсифи

2.4. Активлаштириш функцияларининг турлари
Формулаларда f(s) шаклида берилган активлаштириш функциялари s локал жойлашувининг ҳосиласига боғлиқ равишда нейрон сигналининг чиқишини аниқлайди. Асосан активлаштириш функцияларининг уч турлари мавжуд.
1) Битта сакраш функцияси - Хевисайд функцияси - бўсағавий функция. Функция 2.8 а- расмда к тасвирланган ва қуйидаги ифода орқали тавсифланади:


(2.4)

2) 2.8 б- расмда тасвирланган бўлакли-чизиқли функция қуйидаги тарзда тавсифланади:

(2.5)

Бу активлаштириш функциясини ночизиқли кучайтиргични аппроксимациялаш сифатида кўриб чиқиш мумкин. Қуйидаги иккита вариантлар бўлакли-чизиқли функциянинг алоҳида шакллари деб ҳисоблаш мумкин:

- агар операторнинг чизиқли соҳаси тўйиниш бўсағасига етиб бормаса, у чизиқли сумматорга айланади;
- агар чизиқли соҳанинг кучайтириш коэффициенти чексиз катта бўлса, у ҳолда бўлакли-чизиқли функция бўсағавий қийматга камаяди [3].
3) Сигмасимон функция. Бу функциянинг графиги S ҳарфига ўхшаш. Эҳтимол бу сунъий нейрон тармоқларини яратиш учун ишлатиладиган энг кенг тарқалган функция ҳисобланади. Бу чизиқли ва ночизиқли ўзини тутиш орасидаги мувозанатни сақлайдиган тез ортадиган функция ҳисобланади. Сигмасимон функциялар 2.8 в – расмда тасвирланган.

а - бир сакраш функцияси, б – бўлакли-чизиқли функция,

в - сигмасимон функциялар

2.9 -расм. Активлаштириш функцияларининг турлари

Биринчи график а/2 га тенг параметр қийматига мос келади, бунда қиялик параметри чексизлик даражасига етганда, сигмасимон функция бўсағавий функциясига айланади.

Агар бўсағавий функция фақат 0 ва 1 қийматларни қабул қилиши мумкин бўлса, у ҳолда сигмасимон функция бу диапазондаги чексиз сонларни қабул қилади. Шуни таъкидлаш керакки, сигмасимон функция дифференциалланадиган функция, бўсағавий функция эса дифференциалланмайдиган функция ҳисобланади.


Хулоса

Ушбу бўлимда сунъий нейрон тармоғи ўзи нималиги, унинг таркиби, ишлаш принципи кўриб чиқилган. Асосан нейрон тармоқларининг афзалликлари, оддий нейроннинг тузилиш модели, кўп қатламли нейроннинг тузилиш модели таҳлл қилинган. Нейроннинг фаоллаштириш функцияси, кириш маълумотларини чиқиш маълумотларига акс эттириш, нейрон тармоқларининг умумий хусусиятлари атрофлича кўрилган.