1. Adsorbsiya jarayoni haqida. Sanoat miqyosida ishlatiladigan adsorbentlar

1. Adsorbsiya jarayoni haqida.
2. Sanoat miqyosida ishlatiladigan adsorbentlar
3. Davriy ishlaydigan gorizontal adsorber
4. Uzluksiz ishlaydigan harakatchan adsorber
Adsorbsiya – qattiq yoki suyuq moddalar (adsorbentlar) sirtiga suyuq yoki gaz holidagi modda (adsorbat)larning konsentrlanishi (yutilishi). Adsorbsiya adsorbent sirtidagi molekulalararo kuch ta’sirida sodir boʻladi. Adsor-bat molekulalari adsorbent sirtiga yaqinlashib, unga tortiladi va adsorbatning bir (mono-), ikki (bi-) va hokazo koʻp (poli-) molekulali adsorbsion qavati hosil boʻladi. Adsorbatning adsorbsion qavatdagi konsentratsiyasi ma’lum dara-jaga yetganidan keyin desorbsiya boshla-nadi. Yutilgan modda adsorbsion qavatda oʻz xususiyatini saqlab qolsa, fizik Adsorbsiya oʻzgarsa, ya’ni adsorbent bilan kimyoviy bi-riksa, kimyoviy Adsorbsiya deyiladi.
Absorbsiya (lot. absorbtio – yutilish, absorbeo – yutayapman soʻzidan) – eritma yoki gaz aralashmasidagi modda (absorbat)larning qattiq jism yoki suyuqlik (absorbent)larga hajmiy yutilishi. Gazlarning suyuqliklarga Absorbsiyalanishidan neftni qayta ishlash, koks-benzol va boshqa sanoat sohalarida foydalaniladi. Gazlarning bugʻ va suyuqliklarda erish darajasining turliligiga asoslangan holda absorbsiyadan texnikada gazlarni tozalash va ajratishda hamda ularni bugʻ gaz aralashmalaridan ajratishda foydalaniladi. Absorbsiyaga qarama-qarshi jarayon desorbsiya deyiladi, u eritma yutgan gazni ajratib olish va absorbentni regeneratsiya qilishda qoʻllaniladi

Fizik Adsorbsiya temperatura, bosim, konsentratsiyaga, adsorbent va adsorbatning tabiatiga, shuningdek, adsorbent tuzilishiga ham bogʻliq. Adsorbsiya hodisasi tabiatda keng tarqalgan. Yerga solingan oʻgʻit, avvalo tuproqqa adsorbsiyalanadi. Oʻsimlik tuproqdagi ozuqani ildizi orqali Adsorbsiya jarayoni asosida oʻzlashtiradi. Adsorbsiya gaz va suyuq aralash-malarni ajratish-da (qarang Xromatografiya), biologik jarayon-da, havoni iflos gazlardan tozalashda, eritmalarni har xil qoʻshilmalardan holi qilishda, ulardan erigan moddalarni ajratib olishda adsorbsiyadan keng foydalaniladi.