1 A. X. O‘roqov

4.10. Qishgi saqlashni tashkil qilish va meteorologik ta’minlash 
Qish mavsumi boshlanishidan oldin har bir yo‘l tashkiloti oldingi yillardagi 
tajribani hisobga olgan holda yo‘lning qish mavsumini tayyorlash va tashkil etish 
bo‘yicha batafsil rejani tuzadi. Rejada ish jadvali, yo‘lni skidlardan himoya qilish 
sxemasi, uchastkalarni qordan tozalash va qishki silliqlikni bartaraf etish tartibi va 
shartlari, otryadlarning tarkibi va mashinalarning ishlash tartibi, muzga qarshi 
materiallar bazalarini joylashtirish sxemasi, navbatchilikni tashkil etish tartibi va 
ob-havo va transport sharoitlari haqida ogohlantirish tizimi, tushuntirish 
yozuvidagi barcha asoslovchi materiallar bilan boshqa ma’lumotlar mavjud. Har 
bir yo‘l uchun rejaning tarkibiy qismlari ushbu yo‘lning aniq ish sharoitlarini 
hisobga olgan holda hisoblash yo‘li bilan aniqlanishi kerak. Qishki yo‘llarni 
saqlash uchun mashinalar oldindan ta’mirlanishi va qish davri boshlanishidan 
kamida bir oy oldin sinovdan o‘tkazilishi kerak. Qishki davr mobaynida qor 
tozalash moslamalari va avtogreyderlar ustaxonalar, uchastkalar, yo‘l-ta’mirlash 
punktlari (Drp) yoki boshqa quyi yo‘nalishlarga biriktiriladi, ular xizmat ko‘rsatish 
uchastkasiga imkon qadar yaqin. Ular manevra mumkin, shunday qilib, aylanma 
qor tozalovchilar, buldozerler, ikki asosiy qor tozalovchilar, yo‘l-foydalanish 
tashkilotlari asosiy bazalarini joylashtiriladi. Ayniqsa, chekka yoki mintaqaviy yo‘l 
boshqarmalarida kuchli va uzoq muddatli qor bo‘ronlari bo‘lgan hududlarda qor 
tozalash mashinalarining tezkor zaxirasi yaratiladi. 1000 km yo‘l uchun tavsiya 
etilgan zaxira tarkibi-ikki yoki uch qaytib qor tozalovchi va uch yoki besh 
buldozer. YO‘l-foydalanish tashkilotlarida 10 kunlik yoqilg’i va moylash 

---

130 
materiallari bilan ta’minlash punktlari tashkil etilib, qor tozalash vositalari va qum 
tarqatuvchilar to‘xtash joylarining garaji va joylari tayyorlanib, suv va neft reek 
isitish tizimi va uskunalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ishchilar va 
haydovchilarni dam olish va isitish uchun xonalarni oldindan ta’mirlash va isitish. 
Yangi qalqonlarni, qoziqlarni, qalqonlarni bog’lash uchun materiallarni 
tayyorlash, qorlarni ushlab turuvchi vositalarni ta’mirlash qor yog’ishi 
boshlanishidan bir oy oldin yakunlanadi, er muzlashdan oldin, qalqonlarni 
joylashtirish kerak. Yuqori uzoq muddatli qor bo‘ronlari mumkin bo‘lgan 
yo‘llarda, chiziqli yo‘l tashkilotlari bilan, himoya qilish ishlari olib borilgan yoki 
umuman namoyish etilmagan joylarni himoya qilish uchun etarli miqdorda olib 
boriladigan qor saqlovchi qalqonlarni tezkor zahirasini yaratadi.