1-9 mavzular Saidaxmatov Alisher

10-sinf
Biologiya
1-9 mavzular
Saidaxmatov Alisher

1.Tuzilishiga ko’ra eng sodda oqsilni belgilang.

A) gemoglobin B) mioglobin
C) kollagen D)insulin
2. Nukleotid tarkibini to’g’ri ko’rsating.
A)azotli asos, riboza, dezoksiriboza, fosfat kislota qoldig’i
B) azotli asos, monosaxarid, disaxarid, ATF C)ATF, azotliasos, monosaxarid
D) azotli asos va monosaxaridlar, oqsil

3. Quyidagi elementlarni vazifasi to’liq noto’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1)N; 2)Mg; 3)Cu; 4)Zn; 5)K; 6)S

j)barcha organic birikmalar tarkibiga kiradi; n)xlorofill tarkibiga kiradi; m)nerv impulslarini o’tkazishda ishtirok etadi; k)metionin tarkibiga kiradi; o)insulin gormoni tarkibiga kiradi; l)gemosianin tarkibiga kiradi; p)koferment sifatida ishtirok etadi; q)qonning normal ivishini ta’minlaydi; r)suyak to’qimasi tarkibiga kiradi; s)hujayraning osmotic bosimini ta’minlaydi; t)energiyaning bir turdan boshqa turga o’tishida ishtirojk etadi; u)uchlamchi strujkturada ishtirok etadi; v)ATF tarkibiga kiradi; x)o’simliklar rivojlanishida muhim rol o’ynaydi
A)3-n; 6-p,l,r; 1-j,t; 5-n,s,v; 2-o,m; 4-l,u B)5-m,x,q; 1-v,n; 3-l; 2-n,p; 6-k,u; 4-o C)4-l,p; 1-j,v; 2-r,p 5-m,q; 3-l,x; 6-u,o D)1-n,s,v; 3-l,j; 6-u,v,x; 2-m,o; 4-o,q; 5-x,t
4. Dastlabki hayotning suvda paydo bo’lganligini isbotlovchi dalil nima? A)hujayralarda organoidlar mavjudligi B)hujayradagi hayotiy jarayonlarning suvda o’tishi C)baliqlarning suvda yashashi D) sitoplazmaning mavjudligi
5. Quyidagilar ichidan ortiqchasini toping. A)glukoza B)eritroza C)fruktoza D)galaktoza
6. Quyidagilardan qaysilarining biri ikkinchisidan katta hisoblanadi?
A)atom lixenin B)biogeotsenozeritroza; insulintur; biosfera>ekosistema; monomer
D) urug’bakteriya

59. Qonda qandning miqdorini toping.

7. Plazmatik membranada ikki qator bo’lib joylashgan qism qaysi ? A) integral oqsil B)fosfolipid
C)Periferik oqsil D)xolesterin

8.Mitoxondriya va xloroplastlarda ATF hosil bo‘ladi.Bu hususiyat qaysi tirik organizm hujayrasiga tegishli.

A. O`simlik hujayrasiga tegishli
B. Bakteriya hujayrasiga tegishli
C.Hayvon hujayrasiga tegishli
D.Zamburug` hujayrasiga tegishli.

9. Kislorodli bosqichda (a) molekula sut kislotasining to‘liq parchalanishi natijasida (b) kJ energiya ajralib chiqadi. Shundan (c) kJ energiya ATFning fosfat bog‘lariga bog‘lanadi. Qolgan (c) kJ energiya issiqlik sifatida tarqalib ketadi.

A. a-1, b-2600, c-1440, d-1160
B. a-2, b-2600, c-1440, d-1160
C. a-2, b-260, c-140, d-1160
D. a-2, b-,1440 c-2600, d-1160

10. Xemosintez hodisasi qachon kim tomonidan kasf etilgan?

A. 1887-yil rus olimi S. N. Vinogradskiy
B. 1878-yillar J.B Lamark va G.R Trevinarus
C. 1838-1839 yillar,T.Shvann va M.Shleyden
D. 1878-yil rus olimi S. N. Vinogradskiy

11. Genlarni sintez qilish, ko‘chirib o‘tkazish bilan qaysi soha shug`ullanadi?

A) duragaylash B) sistematika
C) allofen D) gen muhandisligi

12. Ikkita monosaxarid bir-biri bilan qanday bog’ orqali bog’lanadi?

A) glikozid B) peptid
C) fosfodiefir D) vodorod bog’lari
13.O’simlik quruq massasining necha % ini uglevod tashkil qiladi?
A) 80% B) 2% C) 95% D) 90%
14. Lipidlar qanday moddalar?
A) qutblangan, gidrofil molekulalar
B) qutblanmagan, gidrofil molekulalar
C) qutblanmagan, gidrofob molekulalar
D) qutblangan, gidrofob molekulalar

15. Neytral yog'lar(1) mumlar (2) xolesterin(3) ga xos bo'lgan xususiytalarni aniqlang.

a) hujayra membranasi muhim tarkibiy qismi
b) tarkibi 3 ta yog' kislota va 3 atomli spirit
c) teri, hayvonlar junini, qushlarda pat qoplamida bo'ladi
d) buyrakusti bezi, jinsiy bezlarda undan steroid gormonlar ajraladi e) barg, poya, mevalarni suv ta'siridan saqlaydi
f) bu guruhga hayvonlar yog'lari va o'simlik moylari kiradi
g) qon tomirlarda to'planib, ateroskleroz kasalligiga olib keladi
A) 1-c, e 2-b, f 3-a, d, g B) 1-a, d, g 2-c, e 3-b, f
C) 1-b, f 2-a, c, e 3-d, g D)1-b, f 2- c, e, 3-a, d, g

16. Quyidagilar orasidan triozalar berilgan qatorni toping

A) riboza, dezoksiriboza B) sut kislota va pirouzum
C) glukoza, fruktoza D) xitin, selluloza
17.Elementlar vazifalarini juftlang.
1.yod 2.kobalt 3.ftor 4.xlor 5.rux 6.fosfor
a) B12 vitamini tarkibiga kiradi b) tish emali tarkibiga kiradi
c) qalqonsimon bez gormonlari tarkibiga kiradi d) insulin gormoni tarkibiga kiradi e) oshqozon shirasi tarkibiga kiradi f) ATF va fermentlar tarkibiga kiradi
A) 1-c 2-b 3-e 4-a 5-d 6-f B) 1-a 2-f 3-c 4-b 5-d 6-e
C) 1-b 2-c 3-a 4-d 5-f 6-e D) 1-c 2-a 3-b 4-e 5-d 6-f
18.Kuzatish-1, taqqoslash-2, tarixiy-3, tajriba-4, modellashtirish-5 metodlariga tegishli xususiyatlarni juftlang?
a- tirik tabiatdagi hodisalar va ularning jihatlarini matematik belgilarga aylantirib, model tarzida qayta tiklab o‘rganishdan iborat,
b- Maxsus tashkil etilgan sharoitda tirik organizmlar tuzilishi, hayot jarayonlarini o‘rganish c- G. Mendelning irsiylanish qonuniyatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan ishlari misol boladi
d- hayvonlar va o‘simliklarni ta’riflash, tasvirlash va to‘plangan materiallarni tartibga solish bilan shug‘ullan e- turli era va davrlarda organizmlarning paydo bo‘lishi va organik olam evolutsiyasini o‘rganishda qo‘llaniladi f- hujayra nazariyasi, biogenetik qonun, irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik qatorlar qonuni kashf etilgan.
A)1-d, 2- f, 3- e, 4-c, b 5-a B)1-d,2-b,3-e,4-c,5-a
C) 1-b,2-d,3-e,4-c,5-a D)1-d, 2-f,3-e, 4-c, 5-b

19. Hayot darajalarini juftlang.

a-moddalar va energiyaning global davriy aylanish;
b-tirik organizmlarning muhit omillari bilan muvozanati;
c-tur hosil bo'lish jarayonlari;
d-hayotiy jarayonlarning nerv gumoral boshqarilishi
1-biosfera, 2-biogeotsenoz, 3-populatsiya, 4-organizm,
5-to'qima, 6- hujayra
A)a-1,b-3,c-2,d-4 B)a-1,b-2,c-3,d-4
C)a-2,b-3,c-4,d-1 D)a-1,b-2,c-4,d-5

20. Quyidagi xususiyatlarga mos keluvchi elementni aniqlang.

"Nerv impulslarining o‘tishi, o‘simliklarning rivojlanishini, yurak ishining me’yorida o‘tishi, qonning normal ivishini ta’minlovchi omil"
A)Kalsiy B) Fosfor C) Kaliy D) Ftor

21. Noto‘g‘ri ma’lumotni aniqlang. 1) 89 ta peptid bog‘iga ega oqsil sintezida qatnashgan i-RNK da 270 ta nukleotid bo‘ladi; 2) 210 ta nukleotiddan iborat DNK asosida sintezlangan oqsil molekulasida 70 ta aminokislota bo'ladi; 3) 120 ta riboza molekulasi bo‘lgan i-RNK dan 40 ta peptid bog'li oqsil molekulasi hosil bo‘ladi; 4) 358 ta fosfodiefirli nukleotiddan iborat DNK dan 180 molekula ribozaga ega i-RNK hosil bo‘ladi

A) 2 ,3 B) 2, 4 С) 1, 3 D) 1, 4

22. Timin va guanin nukleotidlari soni 1:2 nisbatda bo‘lgan DNK fragmentidagi oqsil sinteziga javobgar gendan 87 ta peptid bog'iga ega bo'lgan oqsil hosil bo‘ldi. Ushbu DNK fragmentida nechta T nukleotidi bor?

A) 88 B) 352 C) 176 D) 44
23. Aminokislotalarning o’rtacha molekular massasini toping?
A) 80 B)110 C) 120 D) 138

24. Pay va qon tomirlari devorining tarkibiga mansub bo’lgan oqsilni toping

A) gemosianin B) elastin C) keratin D) tubulin
25. … “beda bargi” deb ataluvchi ikkilamchi strukturaga ega. Nuqtalarni to’ldiring.
A) r-RNK B) i-RNK C) t-RNK D) DNK

26. Tarixiy metodiga xos to'g'ri ma'lumotlarni aniqlang.

1) organizmlarning paydo bo‘lishi va tarixiy taraqqiyoti qonuniyatlarini asoslab berish mumkin;
2) organizmlar xatti-harakati, tuzilishi, xossalari mohiyatini tajribalar yordamida chuqurroq tadqiq qilish imkonini beradi; 3) paleontologiya, embriologiya fanlarida foydalaniladi; 4) turli era va davrlarda organizmlarning paydo bo‘lishi va organik olam evolutsiyasini o‘rganishda qo‘llaniladi; 5) biologik tadqiqotlar uchun zamonaviy asbob-uskunalarning paydo bo‘lishi bu usuldan keng foydalanish imkonini berdi.
A) 1, 4 B) 2, 5 C) 1, 3 D) 2, 4

27. Quyidagilarni juftlang.Kraxmal…

1.sholi 2.makkajo’xori 3.bug’doy 4.kartoshka
a) 80% b) 20% c) 60-70%
A) 4-a,1-a,3-c,1-b B) 3-a,1-b,2-a,4-c
C) 1-a,2-a,3-c,4-b D) 1-b,2-c,3-a,4-a

28. Barcha tirik organizmlar tarkibiga kiruvchi kimyoviy elementlar nima deyiladi?

A) biogen elementlar B) makromolekula
C) mikromolekula D) kimyoviy elementlar

29. Bir-biri va atrof-muhit bilan o‘zaro dinamik munosabatda bo‘lgan,

ma’lum maydonda tarqalgan o‘simlik, hayvon, zamburug‘, bakteriya
turlarining yig‘indisi…
A)populatsiya B)ekosistema C) Tur D) biotizim

30. Quyidagilar orasidan gomopolimerlarni toping

1)glikogen 2)oqsil 3)nuklein kislotalar 4)kraxmal
5)selluloza
A) 3,4 B) 1,3,4 C) 1,3,4,5 D) 1,4,5