1-2-Lekciya. Mobil qosımshalar jaratıw ushın programmalastırıw ortalıqları

Raspbian operatsion sisteması
Raspberry Pi, Raspbian dep atalǵan bir qatar kishi taxtalı kompyuterler ushın arnawlı jaratılǵan kompyuter operatsion sisteması Depian-ga tiykarlanǵan bolıp, ol pútkilley biypul programmalardan shólkemlesken Unix-ga uqsas operatsion sistema bolıp tabıladı. Raspbian-dıń bir neshe versiyaları ámeldegi, atap aytqanda Raspbian Stretch hám Raspbian Jessie. 2012 jılda ǵárezsiz joybar retinde Mayk Tóbepson hám Piter Grin tárepinen jaratılǵan Raspbian 2015 jıldan beri Raspberry Pi ushın tiykarǵı operatsion sistema bolıp kelgen. Ele da aktiv rawajlanıw basqıshında, operatsion sistema Raspberry Pi shańaraǵı ushın júdá optimallastırılgan. Raspbian - bul operatsion sistemadan kóbirek zat : ol 35000 den artıq paketler menen támiyinlengen, bul sizdiń Raspberry Pi-de ańsatǵana ornatıwǵa múmkinshilik beretuǵın, aldınan dúzilgen programmalıq támiynat. Raspbian biypul programmalıq támiynat bolıwı múmkin, biraq onı islep shıǵıwshılar ılajı bolǵanınsha kóbirek Depian paketleriniń turaqlılıǵın hám islewin jaqsılaw ústinde islewdi dawam ettirmoqdalar. Raspbian Stretch-dıń sońǵı versiyası jumıs penenstoli hám usınıs etilgen programmalıq támiynat menen sol jıldıń 8-aprelida (2019 ) shıqtı. Raspbian PIXEL-Pi jaqsılanǵan X-Window Environment, Lightweight-ni sońǵı jańalanıwlarǵa kóre jumıs penenstoli ortalıǵı retinde isletedi.
Ubuntu operatsion sisteması
Depian arxitekturası hám infratuzilmasiga tiykarlanǵan ashıq derekli Linux tarqatıw Ubuntu - bul rásmiy túrde ush baspada shıǵarılǵan jumıs penenstoli: Desktop, Server hám Core (zatlar, apparatlar hám robotlar Internet ushın ). Barlıq baspalar tek kompyuterde isleydi yamasa mısalı. Windows -de. Ubuntu tiykarınan bultlı esaplaw ushın talap etiledi hám OpenStack-ni qollap -quwatlaydı. Ol GNU General Public License (GPL) astında isleydi hám únsizlik boyınsha ornatılǵan barlıq programmalıq támiynat biypul programma esaplanadı. Ol Canonical kompyuter programmalıq támiynat kompaniyası tárepinen islep shıǵılǵan bolıp, ol hár bir Ubuntu versiyası ushın qawipsizlik jańalanishlarini hám qollap-quwatlawdı usınıs etedi hám premium Ubuntu xızmetlerin satıwdan dáramat aladı. Bul operatsion sistema hár altı ayda bir shıǵarılıp, uzaq múddetli qollap-quwatlaw (LTS) menen hár eki jılda baspa etiledi. Eń sońǵı versiyası 19. 04 (Disko Dingo). Ubuntu-de Linux-server, jumıs penenstoli hám toqtatilgan telefon hám planshet operatsion sistemasınıń versiyaları bar. Ádetiy bolıp, Ubuntu LibreOffice, Firefox, Thunderbird, Transmission hám Sudoku hám shaxmat sıyaqlı kiyim-kenshek oyınlar menen támiyinlenedi; standart fayl menejeri - GNOME Files. OS penenPython, Java, C, C ++ hám C # programmalastırıw tillerinde jazılǵan. OS penenbirinshi bolıp 2004 jılda shıǵarılǵan ; 2016 jılda Microsoft Ubuntu paydalanıwshı maydanın Windows 10 yadrosınıń joqarı bóleginde qollap -quwatlanıwın jáne bul Linux sistemasındaǵı shaqiriqlerdi kishi sistema retinde ámelge asırıw arqalı ámelge asırılıwın járiyaladı. Ubuntu veb-serverlerdi jumısqa túsiriw ushın eń kópshilikke arnalǵan Linux tarqatılıwı dep aytıladı ; Bunnan tısqarı, ol Ubuntu Cloud Images-ni usınıs etedi, bul Ubuntu injenerligi tárepinen Amazon EC2, OpenStack hám Microsoft Azure sıyaqlı bultlı platformalarda islew ushın maslastırılǵan aldınan ornatılǵan disk súwretleri. Biraq Ubuntu biypul tarqatılǵanlıǵı hám dizimnen ótiw procesi bolmaǵanlıǵı sebepli Ubuntu-ni gúzetip barıw qıyın azat etilgeninen keyin paydalanıw. 2015 jılda Canonical Ubuntu-dıń 40 millionnan artıq jumıs penenstoli paydalanıwshısı bar ekenin aytıp ótdi.