1. 0‘simliklar kelib chiqishi, o‘xshashlik darajasi va tarixiy rivojlanishiga qarab ma’lum … keltiriladi

A a-18,20,21,24 b-17,19,22,23 c-3,9,12,26 d-15,27 e-1 f-5,6,8,11,13,16 g-2,4,6 h-25 i-2,4,6,7,8,10,14,28
*B a-18,20,21,24 b-3,9,12,26 c-17,19,22,23 d-15,27 e-1 f-5,6,8,11,13,16 g-2,4,6 h-25 i-2,4,6,7,8,10,14,28
C a-2,4,6,7,8,10,14,28 b-3,9,12,26 c-17,19,22,23 d-15,27 e-1 f-5,6,8,11,13,16 g-2,4,6 h-25 i-18,20,21,24
D a-18,20,21,24 b-3,9,12,26 c-17,19,22,23 d-1 e-15,27 f-5,6,8,11,13,16 g-25 h-2,4,6 i-2,4,6,7,8,10,14,28


GULLARNING CHANGLANISHI VA URUG’LANISHI

1. Changlanish nima?

A changdondagi chang zarrachalarining yetilishi
B chang hujayrasi va urug’kurtakdagi tuxum hujayrasining qo’shilishi
C urug’chi ustunchasida chang yo’lining hosil bo’lishi
*D yetilgan changlarning urug’chi tumshuqchasiga kelib tushishi
2.Changlanish qanday turdagi xillarga bo’linadi?
A 2; chetdan va o’z-o’zidan B 2; tabiiy va sun’iy
C 3; hasharot, shamol yordamida va o’z-o’zidan changlanish
*D 3; chetdan, o’z-o’zidan va sun’iy
3.Faqatgina … gulgina meva tugadi.
A gullagan *B changlangan C tinim davrini o’tagan
D ozuqa bilan yaxshi ta’minlangan
4.Yetilgan urug’chining tumshuqchasi uchun xos bo’lgan xususiyat.
A chang yo’li bo’ladi B yopishqoq va quruq bo’ladi
*C nam va yopishqoq bo’ladi D tep-tekis va nam bo’ladi
5.O’simlik gullaridagi hasharotlarga kerak bo’lgan narsa(lar)(a) va ularni hasharotlar qaysi a’zolari(b) orqali boshqa gullarga olib o’tishadi?
1)chang 2)nektar 3)xartum 4)oyoqlar 5)tuk
A a-1; b-3,5; *B a-1,2; b-3,4,5; C a-2; b-3,4,5;
D a-1,2; b-4,5;
6.Hasharotlar orqali changlanuvchi o’simliklarni belgilang.
1)olma 2)yong’oq 3)o’rik 4)nok 5)tol 6)bug’doy 7)sholi 8)beda 9)arpa 10)suli 11)terak 12)oqquray 13)g’o’za
A 2,5,6,7,9,10,11 B 2,5,6,8,9,10,11
C 1,3,4,7,8,12,13 *D 1,3,4,8,12,13
7. Mevali daraxtlar va g’o’za gullaganda bog’bonlar va paxtakorlar asalari qutilarini bog’larga va paxta dalalariga olib chiqishadi – bundan ko’zlangan maqsad nima?
A gullarni changlatish B mo’l hosil olish
C yaxshi va sifatli asal olish *D hammasi
8. 1 gr asal yig’ish uchun bitta asalari taxminan nechta gulga qo’nadi?
A yuzlab B millionlab *C minglab D o’n minglab
9. Shamol yordamida changlanuvchi o’simliklarning guli uchun xos bo’lgan xususiyat
A chiroyli gulli, ochilgan vaqtda xushbo’y hid taratadi
B changdondagi chang va urug’chilar bir vaqtda yetiladi
C urug’chi changchiga nisbatan qisqaroq bo’ladi
*D guli ko’rimsiz, mayda, hidsiz, changi yengil va ko’p bo’ladi

11.Shamol yordamida changlanuvchi o’simliklarni belgilang.

1)olma 2)yong’oq 3)o’rik 4)nok 5)tol 6)bug’doy 7)sholi 8)beda 9)arpa 10)suli 11)terak 12)oqquray 13)g’o’za
*A 2,5,6,7,9,10,11 B 2,5,6,8,9,10,11
C 1,3,4,7,8,12,13 D 1,3,4,8,12,13
12. Bug’doyda qanday tur(lar)dagi changlanish uchraydi?
*A chetdan changlanish B o’z-o’zidan changlanish
C shamol yordamida changlanish D A va C
13.Bug’doy gulining qaysi qismi to’pguldan tashqarida osilib turadi?
A urug’chi *B changchi C gulpoya D gul qipiqlari
14. Bug’doy gullari uchun xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1) ikki jinsli 2)ayrim jinsli 3)gullari oddiy boshoqda o’rnashgan 4) gullari murakkab boshoqda o’rnashgan 5)urug’chisi boshoqdan tashqarida osilib turadi 6)changchisi boshoqdan tashqarida osilib turadi
*A 1,4,6 B 2,3,5 C 2,4,6 D 1,4,5
15.Bug’doy gullari uchun xos bo’lmagan xususiyatlarni belgilang.
1) ikki jinsli 2)ayrim jinsli 3)gullari oddiy boshoqda o’rnashgan 4) gullari murakkab boshoqda o’rnashgan 5)urug’chisi boshoqdan tashqarida osilib turadi 6)changchisi boshoqdan tashqarida osilib turadi
A 1,4,6 *B 2,3,5 C 2,3,6 D 2,4,5
16. O’z-o’zidan changlanish deb nimaga aytiladi?
A bir turdagi o’simlikning changchisidagi chang shu guldagi urug’chining tumshuqchasiga tushishiga
B ma’lum bir o’simlikning changi shu yoki boshqa o’simlik urug’chisining tumshuqchasiga o’tkazilishiga
*C bir tupdagi o’simlikning changchisidagi chang shu guldagi urug’chining tumshuqchasiga tushishiga
D bir o’simlik changining shamol yordamida shu o’simlik urug’chisining tumshuqchasiga kelib tushishi
17. Raffleziya Arnoldining qaysi xususiyatlari kuzatuvchilarda katta qiziqish tug’dirdi?
1)diametrining 1m ekanligi 2)gultojbarglarining 5sm ekanligi 3)rangining yo’qligi 4)poyasi va bargining yo’qligi 5) ildizi va bargining yo’qligi 6)qo’lansa hidi
A 1,2 B 1,2,3,6 *C 1,2,3,4,6 D 1,2,3,5,6
18.Volfiyaga xos xususiyatlarni belgilang.
1)dunyodagi yirik gul 2)dunyodagi eng kichik gul 3)kattaligi 1sm 4) kattaligi ignaning uchidek keladi 5)kattaligi to`g`nog`ich uchidek keladi 6)doctor Arnold aniqlagan 7)Tomas aniqlagan
A1,3,6,7 *B 2,4 C 2,5 D 2, 5,4
19.Agar o’simlik odam tomonidan changlantiriladigan bo’lsa bunday turdagi changlanishga … deyiladi.
A o’z-o’zidan changlanish B chetdan changlanish
*C sun’iy changlanish D tabiiy changlanish
20. Qaysi o’simlik ko’pincha sun’iy yo’l bilan qo’shimcha changlantiriladi?
A g’o’za B bug’doy *C makkajo’xori D kungaboqar
22. Urug’lanish nima?
A urug’chidagi tuxum va markaziy hujayralarning yetilishi
*B changchi va urug’chidagi jinsiy hujayralarning qo’shilishi
C urug’chi ustunchasida chang yo’lining hosil bo’lishi
D yetilgan changlarning urug’chi tumshuqchasiga kelib tushishi
23. Gulli o’simliklarning changdonida nechta chang donachalari yetiladi?
A 1 ta B 2 ta *C yuz-minglab D yuz minglab
24. Chang donachalarining har xil shaklda yoki kattalikda bo’lishi nimaga bog’liq?
A gulga *B o’simlik turiga C o’sish sharoitiga
D A va B
26.Chang donasi hujayralari uchun xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)2ta hujayradan tashkil topgan 2)hujayralarining yirigi jinsiy(generativ) hujayra, maydasi vegetativ hujayra deyiladi 3)hujayralarining yirigi vegetativ hujayra, maydasi jinsiy(generativ) hujayra deyiladi 4)vegetativ hujayrasida sitoplazma va yadro bo’ladi 5)generativ hujayrasida sitoplazma va yadro bo’ladi
A 1,3,4 B 1,3,5 *C 1,3,4,5 D 1,2,5
27.Chang donasi jinsiy hujayrasining hujayraviy tarkibini belgilang
A sitoplazma yadro B 2ta sperma
*C hujayra qobig’i, sitoplazma, yadro
D sitoplazma, yadro va 2ta sperma
28.Chang donasining qaysi hujayra(lar)si o’sish xususiyatiga ega?
A faqat jinsiy hujayrasi-vegetativda *B faqat vegetativ C faqat generativ
D vegetativ va generativ hujayralarda
29.Chang donasi turli yo’llar bilan tumshuqchada ushlanib qolingandan keyin ro’y beradigan jarayonlarni belgilang.
1)generativ hujayrasi o’sib ingichka va uzun chang yo’lini hosil qiladi 2)vegetativ hujayrasi o’sib ingichka va uzun chang yo’lini hosil qiladi 3)vegetativ hujayrasi bo’lib 2 ta sperma hosil qiladi 4)generativ hujayrasi bo’lib 2 ta sperma hosil qiladi 5)spermalardan biri tuxum, ikkinchisi markaziy hujayra bilan qo’shiladi-qo’sh urug’lanish jarayoni sodir bo’ladi
A 1,4,5 *B 2,4,5 C 1,3,5 D 2,3,5
30. Chang yo’lidagi generativ hujayra nechta sperma hosil qiladi (yopiq urug’lilarda)?
A o’simlik turiga bog’liq holda har xil sonda
B 1 ta *C 2 ta D 4 ta
31.Tuxum hujayradan(1), markaziy hujayradan(2), urug’kurtakchadan(3), urug’kurtak po’stidan(4) nima hosil bo’ladi?
a)urug’ b)endosperma c)urug’ po’sti d)murtak
A 1-d; 2-b; 3-d; 4-c; B 1-c; 2-d; 3-a; 4-c;
C 1-d; 2-b; 3-a; 4-d; *D 1-d; 2-b; 3-a; 4-c;
32. Turpning urug’kurtagidan nima rivojlanadi?
A meva B markaziy hujayra *C urug’ D murtak
33. Bitta urug’kurtakka ega o’simliklarni ko’rsating.
1)olcha 2)shaftoli 3)boychechak 4)lola 5)gilos 6)g’o’za
A 1,2,3 *B 1,2,5 C 1,4,6 D 3,4,6
34. Bir nechta urug’kurtakka ega o’simliklarni ko’rsating.
1)olcha 2)shaftoli 3)boychechak 4)lola 5)gilos 6)g’o’za
A 1,2,3 B 1,2,5 C 1,4,6 *D 3,4,6
35.Agar tugunchada ko’p urug’kurtak bo’lsa, …
A tugunchaga faqat bitta chang nayi o’sib kiradi, bir necha urug’li meva hosil bo’ladi
B tugunchaga faqat bitta chang nayi o’sib kiradi, bir urug’li meva hosil bo’ladi
C tugunchaga ko’plab chang naylari o’sib kiradi, bir urug’li meva hosil bo’ladi
*D tugunchaga ko’plab chang naylari o’sib kiradi, bir necha urug’li meva hosil bo’ladi
36. Spermalar gulning qaysi qismidan hosil bo’ladi?
A urug’chidan B gulqo’rg’ondan
C changdonachasidan D changchi va urug’chidan
37.Dunyodagi eng yirik gulga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1)1918-yilda Sumatra orolidan topilgan 2)ilk bor o’simlikni doktor Arnold Tomas va Stafford Raffls uchratishgan 3) 1818-yilda Sumatra orolidan topilgan
4) ilk bor o’simlikni doktor Arnold va Tomas Stafford Raffls uchratishgan 5)diametri 5m keladi 6)gultojbarglarining qalinligi 1 sm keladi 7) diametri 1m keladi 8) gultojbarglarining qalinligi 5 sm keladi 9)rangi, poyasi va bargi yo’q 10) rangi, ildizi va bargi yo’q 11)qo’lansa hidli 12)boshqa o’simlikning uzun po’stlog’i ichiga kirib olib uning shirasi hisobiga yashaydi
A 2,3,5,6,10,11,12 *B 3,4,7,8,9,11,12
C 3,4,7,8,10,11,12 D 2,3,7,8,9,11,12


MEVA VA URUG’LARNING TARQALISHI
URUG’LARNING UNIB CHIQISHI

1.Meva va urug’lar million yillar davomida tarqalishda turli xil moslanishlarga ega bo’lgan quyidagilardan qaysi bir(lar)i o’simliklarning tarqalishida ahamiyatga ega emas?

1)hasharotlar 2)suv 3)shamol 4)hayvonlar 5)qushlar
6)odam
A 1 B 1,2,3,4,5,6 C 1,5 *D hammasi ahamiyatga ega
2.Meva va urug’larning tarqalishi ko’p jihatdan nimaga bog’liq?
A o’simlik turiga B o’sish sharotiga
*C morfologiyasiga D tashqi muhit omillariga
3.Avtoxor o’simliklar deb nimaga aytiladi?
A meva va urug’larini o’z kuchi bilan tarqatadigan o’simliklar
B urug’-mevasini ichki bosim yordamida tarqatadigan o’simliklar
C urug’-mevasini pallalarining chatnashi yoki buralishi hisobiga tarqatadigan o’simliklar
*D hammasi
5.Qaysi usulda tarqaladigan mevalar nihoyatda yengil bo’ladi?
A o’z kuchi-avtoxor B suv yordamida
C qushlar yordamida *D shamol yordamida
6.Quyidagi xususiyatlardan qaysi bir(lar)i shamol orqali tarqaladigan mevalar uchun xos emas?
A 50 undan ham ortiq kilometrgacha uchib boradi
B uchma mevalar deyiladi
C nihoyatda yengil bo’ladi
*D alohida moslamalari (gajagi, tikani, shirasi, hidi) bo’ladi
7.Qaysi o’simliklaring mevalari uchida joylashgan bir tutam popuklar (tuk)lar hisobiga uchib tarqaladi?
1)xina 2)qayrag’och 3)nilufar 4)qo’g’a 5)saksovul 6)boyalish 7)g’umay 8)machin 9)zarang 10)yorongul 11)rovoch 12)zubturum 13)tol 14)jud 15)qurttana 16)o’qatar bodring 17)qoqio’t 18)cherkez 19)kurmak 20)shumtol 21)dukkakli o’simliklar 22)terak 23)qo’ypechak 24)burchoq 25)zarpechak 26)baliqko’z
A 2,5,6,9,11,14,18,20,26; B 3,7,8,12,15,19,23,25;
C 1,10,16,21,24 *D 4,13,17,22
8.Mevasi atrofini o’rab olgan qanotchalari orqali shamolda bir yerdan ikkinchi yerga tarqaladigan o’simliklarni belgilang.
1)xina 2)qayrag’och 3)nilufar 4)qo’g’a 5)saksovul 6)boyalish 7)g’umay 8)machin 9)zarang 10)yorongul 11)rovoch 12)zubturum 13)tol 14)jud 15)qurttana 16)o’qatar bodring 17)qoqio’t 18)cherkez 19)kurmak 20)shumtol 21)dukkakli o’simliklar 22)terak 23)qo’ypechak 24)burchoq 25)zarpechak 26)baliqko’z
*A 2,5,6,9,11,14,18,20,26; B 3,7,8,12,15,19,23,25;
C 1,10,16,21,24 D 4,13,17,22
9. Uchma mevali o’simliklarni belgilang.
1)xina 2)qayrag’och 3)nilufar 4)qo’g’a 5)saksovul 6)boyalish 7)g’umay 8)machin 9)zarang 10)yorongul 11)rovoch 12)zubturum 13)tol 14)jud 15)qurttana 16)o’qatar bodring 17)qoqio’t 18)cherkez 19)kurmak 20)shumtol 21)dukkakli o’simliklar 22)terak 23)qo’ypechak 24)burchoq 25)zarpechak 26)baliqko’z
A 2,5,6,9,11,14,18,20,26; *B A va D
C 1,10,16,21,24 D 4,13,17,22
10.Suv orqali tarqaladigan o’simliklarga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
A 50 undan ham ortiq kilometrgacha tarqalishi mumkin
*B qalin qobiqqa ega C nihoyatda yengil bo’ladi
D alohida moslamalari (gajagi, tikani, shirasi, hidi) bo’ladi
11.Mevasi suv orqali tarqaladigan o’simliklarni belgilang.
1)xina 2)qayrag’och 3)nilufar 4)qo’g’a 5)saksovul 6)boyalish 7)g’umay 8)machin 9)zarang 10)yorongul 11)rovoch 12)zubturum 13)tol 14)jud 15)qurttana 16)o’qatar bodring 17)qoqio’t 18)cherkez 19)kurmak 20)shumtol 21)dukkakli o’simliklar 22)terak 23)qo’ypechak 24)burchoq 25)zarpechak 26)baliqko’z
A 2,5,6,9,11,14,18,20,26; *B 3,7,8,12,15,19,23,25;
C 1,10,16,21,24 D 4,13,17,22
12.Hayvonlar, qushlar va hasharotlar yordamida tarqaladigan o’simliklarga xos bo’lgan xususiyatni belgilang.
A 50undan ham ortiq kilometrgacha tarqalishi mumkin
B qalin qobiqqa ega C nihoyatda yengil bo’ladi
*D alohida moslamalari (gajagi, tikani, shirasi, hidi) bo’ladi
13.Meva va urug’larning tarqalishida eng kuchli omilni belgilang.
A hasharotlar B suv C hayvonlar *D odam
14.Zubturum o’simligiga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang.
1) bahor oylarida gullab, meva-urug’ tugadi 2) iliq kelgan kuz oylarida ham gullaydi 3) mevasi shamol yordamida qanotchalar yordamida tarqaladi 4) mevasi shamol yordamida popukchalar yordamida tarqaladi 5) mevasining suv o’tkazmaydigan qalin qobig’i mavjud 6) to’pgulida gulpoya shoxlanadi
7) to’pgulida gulpoya shoxlanmaydi 8) gullari uzun gulpoyada bandsiz joylashadi 9) gullari qisqa gulpoyada uzun bandi bilan o’rnashgan
A 2,5,6,9 B 2,5,7,9 *C 2,5,7,8 D 2,5,6,8
15.Mevasi(urug’i) shamol yordamida tarqaladigan o’simliklarni belgilang.
A burchoq, yorongul B terak, tol
C zarang, cherkez *D C va B
16.O’tmishda Xorazmdan Amerikaga olib ketilgan va unga qo’shilib borib qolgan o’simliklarni belgilang.
A beda; shuvoq B bug’doy; yantoq C yantoq; beda
*D beda; yantoq
17.Qulupnay va qashqarbeda uchun umumiy bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
1) barglari oddiy 2)barglari murakkab uch bargchali 3) barglari murakkab panjasimon 4) gulkosachalari qo’shilib ketgan 5)gullari ikki jinsli 6) gullari ayrim jinsli 7) yonbargchalari mavjud 8)barglari poyada ketma-ket joylashgan 9) ho’l mevaga ega 10)gultojbarglari qo’shilib ketgan 11) umumiy xususiyatlar keltirilmagan
*A 2,5,7,8 B 6,7,10 C 3,5,8 D 11
19. Zarang o`simligiga xos bo`lmagan belgilarni aniqlang?
1.mevasi shamol yordamida tarqaladi 2.mevasi suv yordamida tarqaladi 3.yog`ochligi qattiq 4.yog`ochligi yumshoq 5.mebellar tayyorlashda ishlatiladi 6.barglari kuzda ham yashil rangini saqlaydi 7.barglari birinchi sovuqdan keyin to`kiladi
*A.2,4,6 B.1,4,5,6 C.2,3,5,6 D.1.3.5.7
20.Urug’lar unib chiqishi uchun birinchi navbatda nima kerak bo’ladi?
A oziq modda B harorat
C suv *D tinim davrini o’tashi
21. Urug’ning unib chiqishi uchun zarur bo’lgan sharoitni belgilang.
1)tinim davri 2)yorug’lik 3)ozuqa 4)havo 5)issiqlik 6)suv
*A 1,3,4,5,6 B 1,3,5,6 C 1,2,3,4,5,6 D 1,2,3,5,6
22.Keltirilgan qatorlarning qaysi birida o’simliklarning unib chiqish harorati oldin kamayib keyin ortgan?
A bug’doy, pomidor, g’o’za, bodring, qovun
B g’o’za, bodring, makkajo’xori, sabzi, bug’doy
*C pomidor, makkajo’xori, sabzi, g’o’za, qovun
D bodring, go’za, qovun, pomidor, sabzi, bug’doy
23.Keltirilgan qatorlarning qaysi birida o’simliklarning unib chiqish harorati oldin ortib keyin kamaygan?
A bug’doy, pomidor, bodring, g’o’za, qovun
B g’o’za, bodring, makkajo’xori, sabzi, bug’doy
C pomidor, makkajo’xori, sabzi, bodring, qovun
*D pomidor, go’za, qovun, makkajo’xori, sabzi, bug’doy
24.Keltirilgan qatorlarning qaysi birida o’simliklarning unib chiqish harorati ortgan?
*A beda,no’xat, sholg’om,pomidor, g’o’za
B g’o’za, bodring, makkajo’xori, sabzi, bug’doy
C pomidor, makkajo’xori, sabzi, bodring, qovun
D bodring, go’za, qovun, pomidor, sabzi, bug’doy
25.Keltirilgan qatorlarning qaysi birida o’simliklarning unib chiqish harorati kamaygan?
A bug’doy, pomidor, bodring, g’o’za, qovun
B g’o’za, bodring, makkajo’xori, sabzi, bug’doy
C pomidor, makkajo’xori, sabzi, bodring, qovun
*D karam, bug’doy,rediska, javdar
26. O’simliklar va ularning unib chiqishi uchun zarur bo’lgan haroratni belgilang. (+C⁰)
a)pomidor b)makkajo’xori c)sabzi d)karam e)qovun f)g’o’za g)bug’doy h)sholg’om i)no’xat j)rediska k)beda l)javdar
1)1 2)2 3)3 4)5 5)8 6)10 7)12 8)15
A 1-c; 2-g; 3-b; 4-d; 5-a; 6-f; 8-e;
B 1-l; 2-j; 3-g; 4-h,d; 5-b; 6-a; 7-f; 8-e
C 1-k; 2-i; 3-g; 4-c; 5-b; 6-a; 7-f; 8-e
*D B va C
27. Yangi o’simlik olish uchun bodom danagi qachon ekiladi?
A erta bahorda *B kuzda C yozda
D bodom odatda urug’idan ko’paymaydi
28. O’rik va shaftoli urug’idan ko’paytirish uchun qaysi fasl(lar)da ekiladi?
A bahorda *B kuzda C shaftoli kuzda; o’rik bahorda
D o’rik kuzda; shaftoli bahorda
29. … - urug’dan endigina o’sib chiqqan kalta va nozik o’simta.
A maysa B novda *C nish D boshlang’ich poya
30.Nish oziq moddalarini qayerdan oladi?
A urug’palla B fotosintezdan Cendosperma *D Ava C
31.Oziq moddalari hujayra sitoplazmasiga qanday holatda o’tishi mumkin?
A qattiq donachalar shaklida B ion ko’rinishida
C qattiq, suyuq va donachalar holida
*D faqat suvda erigan holatda
32.Ketma-ketlikni belgilang.
1) nish o’sib, asta-sekin maysaga aylanadi 2)nish o’sishi bilan uning ildizchasidan yosh ildizchalar o’sib chiqadi 3)yashil rangga kiradi 4)urug’palla barglari shakllanib, yer yuziga chiqadi 5)urug’palla barglari yupqalashadi, bujmayadi va sarg’ayib to’kilib ketadi 6) kunlar o’tishi bilan undagi oziq moddalar kamayib boradi
A 1,2,4,3,6,5 B 2,1,3,4,5,6
*C 2,4,3,6,5,1 D 2,4,3,5,1,6