3. Ta’lim mazmuni haqida ma’lumot.
Ta'lim o‘z mohiyatiga ko‘ra umumiy va maxsus kabi turlarga ajratiladi. Umumiy ta'lim har bir shaxsning kamol topishi hamda u tomonidan hayotiy faoliyatni tashkil eta olishi uchun zarur bo‘lgan ma'lumotlarni berishga yo‘naltiriladi. Umumiy ta'lim asosida o‘zlashtirilgan ma'lumotlar kelgusida shaxsning kasbiy tayyorgarligini ta'minlashga imkon beruvchi maxsus ta'lim olishi uchun asos bo‘ladi. Maxsus ta'lim – o‘zida mutaxassislik xususiyatlarini namoyon qilib, shaxsga muayyan kasbiy faoliyatni tashkil etish borasida nazariy bilimlarni berish asosida amaliy ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirishga xizmat qiladi. Ta'lim, shuningdek, darajasi hamda hajmiga ko‘ra boshlang‘ich, o‘rta va oliy ta'lim kabi turlarga ham bo‘linadi. Kasb ta'limi (kasbiy ta'lim O‘zbekiston Respublikasida barkamol shaxs va malakali mutaxassisni tayyorlashga yo‘naltirilgan uzluksiz ta'limning muhim bo‘lagi sanaladi.
3-topshiriq
Pisixologik yondashuv. Unga o’qitish jarayoni mohiyatini bilimlarni egallash va inson rivojlanishining psixologiya nazariyalaridan ajratib olish xarakterlidir.
Aqliy xatti-harakatlarni bosqichma-bosqich shakllanish nazariyasiga (P.Ya.Galperin, N.F.Talizina) asosan ta’lim birinchi moddiylashgan bosqichdan tashqi nutqiy harakatga tayangan holda ikkinchisiga o’tish asosida ro’y beradi. Bundan so’ng, uchinchi bosqichda xatti-harakatlar to’laligicha ichki rejada bajariladigan oliy darajaga o’tadi. Bunday yondashuvda ta’lim mazmuni bilimlarni egallash bosqichlariga bog’liq holda aqliy xatti-harakatlar shakllanish bosqichlariga muvofiqlikdan iborat. Mazkur yondashuvda ta’lim o’quvchining shaxsiga yo’naltirilib, rivojlanuvchi funksiyani amalga oishradi.
Yaxlit yondashuv. Yaxlit yondashuv bo‘yicha ta’lim metodlari tasnifi
• Bilim, ko‘nikma va malakalarni mustahkamlash va nazorat qilish metodlari.
• O‘quv,bilish faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish metodlari.
• 0 ‘quvbilish faoliyatini motivatsiyalash va rag'batlantirish metodlari.
O'quv-bilish faoliyatini nazorat va o‘z-o‘zini nazorat qilish metodlari.
Biologik yondashuv. Biologik psixologiya, shuningdek fiziologik psixologiya deb ham ataladi, xulq-atvor biologiyasini o'rganadi; u asab tizimiga, gormonlar va genetikaga qaratilgan. Biologik psixologiya ong va tana o'rtasidagi bog'liqlikni, asab mexanizmlarini va irsiyatning xulq-atvorga ta'sirini o'rganadi.
Biologik yondashuv xulq-atvorni genetika va fiziologiyamizning natijasi deb biladi. Fikrlar, hissiyotlar va xatti-harakatlarni biologik va shu tariqa jismoniy nuqtai nazardan tekshiradigan psixologiyadagi yagona yondashuv.
ijtimoiy yondashuv tamoyiliga rioya yetish zarur bo'ladi. Ijtimoiy yondashuv tamoyili tarixiy jarayonlarni aholining barcha tabaqalari manfaatlarini, teng ta ’sir etuvchi omillarni hisobga olgan holda o'rganishni taqozo etadi. Voqealarni alohida bir ijtimoiy tabaqa - kambag'allar, yo'qsillar yoki mulkdor boylar m anfaati nuqtayi nazaridan turib tahlil yetish, yoritish bir tom onlam a yondashuv bo'lib, bu tarixm soxtalashtiradi, noto'g'ri xulosalarga olib keladi.Shohlar, amirlar, beklar faoliyatini yoritishga adolat nuqtayi nazaridan yondashmoq kerak. Ularni boy tabaqalardan chiqqan, mulkdor bo'lgani uchungina qoralash, badnom qilish adolatdan bo'lmaydi. Mamlakat yurtboshiz, davlat idora organlarisiz, boshqaruvchilarsiz bo'lmasligini isbot yetishning hojati bo'lmasa kerak. Shunday ekan, barcha davlat arboblarini, amaldorlami yoppasiga qoralash ham to'g'ri emas. Jonajon Vatanimiz ko'hna tarixi ham ular orasida xalqparvar, ma’rifatparvar, odilona siyosat yuritgan mashhur davlat arboblari bo'lganligidan guvohlik berib turibdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |