|
5-ilova
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR
1. “So‘z turkumlari” deganda nimani tushunasiz?
2. Mustaqil so‘zlarning xususiyatlari va turlari haqida gapiring.
3. Yordamchi so‘zlarning xususiyatlari va turlari haqida gapiring.
slayd
SO‘Z TURKUMLARI HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT
+
Ravish
+
+
+
+
Fe
’l
+
+
+
+
+
Ruslar
+
+
+
+
+
Yunonla
r
+
+
Arablar
+
+
Hindlar
Yordam-
chilar
Olmosh
Son
Sifat
Ot
(ism)
+
Ravish
+
+
+
+
Fe
’l
+
+
+
+
+
Ruslar
+
+
+
+
+
Yunonla
r
+
+
Arablar
+
+
Hindlar
Yordam-
chilar
Olmosh
Son
Sifat
Ot
(ism)
52
2-slayd
LEKSIK-SEMANTIK
TAMOYIL
MORFOLOGIK
TAMOYIL
TAMOYILLAR
SINTAKTIK
TAMOYIL
SO‘Z TURKUMLARINING XUSUSIYATLARI
+
-
-
Alohida
guruh so
’zlar
-
-
-
Yordamchi
so
’zlar
+
+
+
Mustaqil
so
’zlar
Gap bo
’lagi
vazifasini
bajaradi
Morfologik
jihatdan
o
’zgaradi
Lug
’aviy
ma
’noga ega
+
-
-
Alohida
guruh so
’zlar
-
-
-
Yordamchi
so
’zlar
+
+
+
Mustaqil
so
’zlar
Gap bo
’lagi
vazifasini
bajaradi
Morfologik
jihatdan
o
’zgaradi
Lug
’aviy
ma
’noga ega
53
OT
SON
SIFAT
OLMOSH
RAVISH
FE
’L
YORDAMCHI SO
’Z TURKUMLARI
KO
’MAKCHI
BOG
’LOVCHI
YUKLAMA
SO
’ZLARNI
TOBE QILIB
BOG
’LAYDI
SO
’ZLARNI TENG
VA TOBE QILIB
BOG
’LAYDI
SO
’ZLARGA
QO
’SHIMCHA
MA
’NOLAR
YUKLAYDI
ALOHIDA GURUH SO’ZLAR
ALOHIDA GURUH SO
’ZLAR
MODAL SO
’ZLAR
UNDOV SO
’ZLAR
TAQLID SO
’ZLAR
FIKRGA
MUNOSABAT
IFODALAYDI
TURLI
HIS-TUYG
’U,
BUYRUQ-XITOB
IFODALYD
HARAKAT,
HOLATGA
TAQLIDNI
IFODLAYDI
54
ilova-4
Blits -o‘yini
№
Savollar
Yak
ka
javob
To‘g‘
ri
javob
Sizning harakatingiz
1.
Qaysi so‘z turkumiga oid so‘zlar
narsa-hodisalar, belgi hususiyatlar,
harakat-holatlarini atash ma’nosiga
ega bo‘ladi?
1. Ot, sifat, fe’l
2. Ot, sifat, fe’l, ravish*
3. Faqat mustaqil so‘zlar
4. Ot, sifat, son, fe’l, ravish
2.
Qadimda qaysi xalqlar so‘zlarni
otlar, fe’llar, yordamchilarga ajratib,
tilshunoslikni fan sifatida
shakllantirgan?
1. Hindlar*
2. Ruslar
3. Arablar
4.Yunonlar
3.
Qaysi qatorda faqat birlikda
qo‘llanilgan otlar berilgan?
1. Ko‘z, qosh, bosh
2. uyqu, soat, kongil
3. un, yog‘, suv*
4. to‘g‘ri javob yo‘q
4.
Sifat so‘z turkumiga oid so‘zlar
asosida paydo bo‘lgan atoqli otlar
qatorini toping.
1. Toshkent, Samarqand,
Farg‘ona
2.Amudaryo,
Sirdaryo,
Zarafshon
3.Ra’no,
Muhabbat,
Mamalakat
4.Turg‘un,
Ozoda,
Muqaddas*
MAVZU BO‘YICHA TEST SAVOLLARI:
1. So’zlarning turkumlarga bo’linishi qaysi javobda izchil bayon etilgan?
A) Mustaqil so’zlar: ot, sifat, son, olmosh, fe'l, ravish;
Yordamchi so’zlar: ko’makchi, bog’lovchi, yuklama, undov va taqlid so’zlar
B) mustaqil va yordamchi so’zlar
C) umumiy kategorial ma'noga ega bo’lgan so’zlar, umumiy kategorial ma'noga ega
bo’lmagan so’zlar.
D) ot, sifat, son, olmosh, fe'l, ravish kabi mustaqil so’zlar, ko’makchi, bog’lovchi,
yuklama kabi yordamchi so’zlar, shuningdek, modal so’z, undov va taqlid so’zlar.
2. Fe’lning tasniflovchi kategoriyalari:
A) nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik
B) nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, shaxs-son
S) nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, zamon
D) nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, kesimlik 1) nisbat,
o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, modallik
3. Kesimlik qaysi turkumga xos?
A) fe’lga
B) otga
S) songa
D) mustaqil so‘zga
4. Qaysi so‘z turkumining o‘ziga xos sintaktik vazifasi yo‘q?
55
A) ot, ravishi
B) fe’l
C) son
D) olmosh.
5. Morfologik jihatdan o‘zgarmas so‘z turkumi qaysi qatorda?
A) taqlid, sifat
V) undov, ko‘makchi
S) modal, olmosh
D) olmosh, ravish, ko’makchi
6. Fe’l qanday grammatik kategoriyalarga ega?
A) daraja, mayl, zamon, tuslanish
B) daraja, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, mayl, zamon, shaxs-son
C) daraja, mayl, zamon, shaxs-son
D) daraja, mayl, ko‘rinish
Ma’ruzaga tayyorlanish uchun adabiyotlar ro‘yxati:
1. H.Jamolxonov. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. 2005, “Talqin” nashriyoti
2. M.Hamroyev, D.Muhamedova, D.Shodmonqulova, X. G‘ulomova, SH.Yo‘ldosheva.
Ona tili. Toshkent, 2007-yil.
3. Z.Otamirzayeva, M.Yusupova. O‘zbek tili. 2004, O‘AJBNT» markazi.
4. R.Ikromova D.Muhamedova, D.Shodmonqulova, X. G‘ulomova. Hozirgi o‘zbek
adabiy tilidan ma’ruza matnlari (Sintaksis). Toshkent, 2001-yil.
5. Sh.Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o‘zbek tili. 2006, “Universitet” nashriyoti
6. R.Ikromova, D.Muhamedova, M.Hamroyev. Ona tilidan mashqlar to‘plami Toshkent,
2009-yil
7. Q.Safayev, R.Yunusov. Hozirgi o‘zbek adabiy tilidan ma’ruza matnlari
(Morfologiya). Toshkent, 2000-yil.
8. M.Asqarova. Hozirgi o‘zbek adabiy tilidan ma’ruza matnlari (Sintaksis). Toshkent,
2000-yil.
9. D.Muhammedova, D.Shodmonqulova, M.Maqsudova. Hozirgi o‘zbek adabiy tilidan
ma’ruza matnlari (Kirish, fonetika, grafika va orfografiya, leksikologiya,
frazeologiya, leksikagrafiya). Toshkent, 2001-yil.
10. R.Ikromova, D.Muhammedova, D.Shodmonqulova, M.Maqsudova, X. G‘ulomova.
Hozirgi o‘zbek adabiy tilidan ma’ruza matnlari (Morfemika. So‘z yasalishi.
Morfologiya). Toshkent, 2001-yil.
11. Rahimov S., Umurqulov B. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. –Toshkent, ”Moliya”, 2003
Do'stlaringiz bilan baham: |
