1- mavzu: Morfemika

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR: 
1. So’z yasalishi nima?  
2. So’z yasalishining qanday usullari bor? 
3. Kompozitsion ysyl bilan so’z yasang? 
 
TEST TOPSHIRIQLARI: 
 
1. So‘zning ma’noli qismlari deyilganda nima nazarda tutiladi? 
A)  so‘zning  o‘zagi  B)  so‘zning  o‘zagi,  so‘z  yasovchi  va  so‘z  shakli  yasovchi 
qo‘shimchalar C) so‘zning o‘zagi, so‘z yasovchi  va  so‘z shakli yasovchi  qo‘shimchalar 
D)   o‘zak va qo‘shimchalar so‘zning ma’noli qismlari hisoblanadi. 
2.  Qo‘shimchalarning vazifasiga ko‘ra qaysi turi o‘zlashma bo‘lishi mumkin? 
A)  so‘z  yasovchi;          B)  shakl  yasovchi;      C)  so‘z  o‘zgartuvchi;      D)  A  va  B  javoblari 
to‘g‘ri.      
3.  Keltirilgan  ta’riflardan  o‘zak  morfemaning  asosiy  xususiyatlari  ifodalangan 
javobni toping. 
A) so‘zning ma’noli qismlari haqidagi ta’limot B) so‘zning eng kichik, bo‘linmas ma’noli 
qismi C) so‘zda albatta ishtirok etadigan, leksik ma’no ifodalay oladigan morfema turi            
D)  mustaqil  leksik  ma’no  ifodalay  olmaydigan,  so‘zning  leksik  yoki  grammatik 
ma’nolarining shakllanishiga xizmat qiladigan morfema turi   
4. Keltirilgan ta’riflardan qay biri so‘z yasovchi qo‘shimchalarning xususiyatini aks 
ettiradi? 
A)  so‘z  birikmasi  va  gapda  so‘zlarni  bir-biriga  bog‘lash  uchun  xizmat  qiladigan 
qo‘shimcha  turi  B)  o‘zakkka  qo‘shilib,  ma’noni  bir  oz  o‘zgartiradigan  qo‘shimcha  turi  
C) mustaqil leksik ma’no ifodalay olmaydigan, grammatik ma’nolarning shakllanishida 
xizmat qiladigan qo‘shimcha turi D) yangi so‘z hosil qiladigan, so‘z  leksik ma’nosining 
shakllanishida  qatnashadigan qo‘shimcha turi   
5. So‘z shakli yasovchi qo‘shimchalarning  xususiyatlari aks  etgan javobni toping.   
A) yangi so‘z hosil qilmay, so‘zning ma’nosiga turli ma’no nozikliklarini qo‘shadi. B) leksik 
ma’no  ifodalamaydi.    C)    so‘z  ma’nosiga  kichraytirish,  erkalash,  chegaralash,  kamlik, 
gumon, taxmin  kabi turli ma’nolar qo‘shadi.  D)   A,B,C  
 6.  So‘z  o‘zgartiruvchi  qo‘shimchalar  necha  xil  bo‘ladi  va  ular  qaysilar?A)  3  xil: 
zamon, mayl, nisbat B) 2 xil: unumli va unumsiz   C) 3 xil: kelishik, egalik va shaxs-son D) 2 
xil: tub, yasama   
7.  Qaysi  qatorda  o‘zak+so‘z  yasovchi  qo‘shimcha+so‘z  yasovchi  qo‘shimcha+so‘z