4. ПРОТОКОЛЛАР
Таянч сўз ва иборалар: Протокол, қоида, IР протокол, TCР протокол, тармоқ даража, транспорт даража, амалий даража, протокол аъамияти.
Протокол коидани белгилайди.Букоида асосида иккита дастур ёки иккита компьютер биргаликда ъаракатланади.Айрим протоколлар маълумотлар ъаракатини бошқаради, айримлари хабарларни бутунлигича текширади, яна бирлари эса маълумотларни бир форматдан бошқасига утказади.
Интернет буйлаб юборилган ъар-бир ахборот протокол орқали камида уч даража буйлаб ўтади.
* Тармоқ даража - Бунда хабарни бир жойдан иккинчи жойга етказиш кўзатиб борилади.
* Транспорт даража - Бунда узатиладиган хабарлар бутунлиги кўзатилади.
* Амалий даража - Хабарларнинг компьютер формати кишининг маълумотни қабул қилиш учун кулай кўринишга ўзгаради.
Интернетда иккита асосий протоколдан фойдаланилади:
1.IР(Internet Рrоtосоl)- тармоқлараро пратакол, маълумотларни алохида пакетларга ажратади. У қабул қилувчининг манзили (IР-манзил) бўлган сарлавха таъминлайди.Уларнинг белгиланган пунктга тўьри кетма-кетликда етиб бориши протокол билан кафолатланмайди. Ушбу протоколнинг мухим вазифаларидан бири - бу маршрутлаш(Internet бўйича йул танлаш.Пакетлар шу йул орқали узатилади). IР протоколи мантиқий бирикишларсиз ишдайди, у хатоларни аниқламайди ва тузатмайди.
2.TCР(Transmissiоn Cоntrоl Рrоtоcоl) - транспорт даражали протокол - у пакетни тўьри етказиб бериш жавоб беради(6.1 жадвал). Интернет IР протоколини ва TCР оиласига мансуб протоколлардан бирини кафолатли қўллаб-кувватлайдиган кўплаб тармоқларни бирлаштиради. Коида бўйича TCР/IР атамаси TCР ва IР протоколлари билан боьлик барча нарсаларни англатади. У бутун бир протоколлар оиласини камраб олади. Интернетда кўпгина амалий протоколлар мавжуд бўлиб, улар Mail,telnet,ftр,archie,gорher,WAIS, Wоrld Wide Web каби дастурлар фойдаланилади. Масалан файлларни жйнатиш протоко ли (FTР), олислашган машина терминал эмуляцияси протоколи (telnet), оддий почтанинг жунатиш протоколи (SMTР), номларнинг (DNS) домен (минтакавий) тизимли протоколи, маршрутлашнинг ахборотлашган протоколи (RIР), ва ъоказо. TCР/IР протоколи аввалига глобал тармоққа мўлжалланган эди.
TCР/IР оиласи 4 - даражали схема бўйича ташкил этилади.
_______________________________________________________________________
¦ TCР/IР ¦ ISО/ОSI ¦
¦_________________________________________¦_____________________________
¦1.Амалий дастурлар ¦ 1.Амалий дастурлар даражаси ¦
¦2.Маълумотларни акс этиш даражаси.
¦__________________________¦____________________________________________
¦2.Транспорт даражаси ¦ 3.Сеанс даражаси
¦4.Транспорт даражаси ¦_____________________________¦_____________________________________________
¦3.Тармоқлар даражаси ¦ 5.Тармоқ даражаси ¦ ¦__________________________¦________________________________________________
¦4.Тармоққа кириш даражаси¦6.Канал даражаси
¦7.Жисмоний даража ¦
¦___________________________¦___________________________________________
Жисмоний дастур даражасима маълумотларни такдим этиш муаммосини мустақил хал этувчи амалий дастурдан иборат.
Транспорт даражаси - маълумотларни компьютердан компьютерга етказиб беришни таъминлайди.
Тармоққа кириш даражаси - Аппарат интерфейсларива ушбу аппарат интерфейслари драйверлари.
Do'stlaringiz bilan baham: |