1-– мавзу кириш. Таъминлаш манбалари ва вагонлар электр юкламаларини таснифи

1.1. 
Avtonom (xususiy) elektr ta’minoti tizimi 
Avtonom elektr ta’minoti tizimi asosiy — elektr ta’minlagich sifatida 
vagon g‘ildiraklari juftligi o‘qidan harakatlanuvchi o‘zgarmas va 
o‘zgaruvchan tok generatorlaridan foydalanadi. Vagon to‘xtab turganda, 
yuritma sifatida o‘zgaruvchan tok motoridan foydalaniladi (ularni motor -
generatorlar deb yuritiladi). 
0‘zgarmas tok asosida yaratilgan elektr ta’minoti tizimlari, asosan, 24, 

---

32, 50, 64, 72, 110 V kuchlanishlarga ega. Hamdo‘stlik mamlakatlarida 
qo‘llanilayotgan vagonlar konditsionersiz ishlatil- ganda, energiya 
ta’minoti kuchlanishi 50 V ga, konditsioner qo41anilganda esa 110 V 
kuchlanishga ega. Ma’lumki, kuchlanish qiymati ortishi bilan elektr 
jihozlari vaznlari kamayadi. 
1.1 
a-rasmda keltirilgan elektr ta’minoti tizimi juft g‘ildiraklar 
o'qidan harakatlanuvchi o‘zgarmas tok generatoriga ega. Ularning ishchi 
kuchlanishlari 50-65 V ga teng. Tizim kuchlanish regulatori (ko‘mir yoki 
yarim o‘tkazgichga) ga ega bo‘lib, konditsionersiz 
1.1 
b-rasmda konditsionerli vagonlarning elektr ta’minoti sxemasi 
berilgan. Tizim vagon jufitligi o‘qidan harakatlanuvchi va to‘xtab turganda 
esa o‘zgaruvchan tok motoridan harakatlanuvchi o‘zgarmas tok generatori 
ishlaydigan vagoniarda qo‘llaniladi. Ular Germaniya va Rossiya zavodlarida 
ishlab chiqarilgan. 
l.l-rasm. Yo‘lovchi tashuvchi vagonlarni avtonom elektr ta’minlagichining 
soddalashtirilgan sxemalari: PR — uzatma; SM — markazdan qochuvchi 
mufta; PP — qutbli ulab-uzgich; ODP — qo‘zg‘otish oMchamining 
qo‘shimcha qutbi; 
QOV — qo‘zg‘otish choig'ami; RNS — yoritish tarmog‘ining kuchlanish 
regulatori; RNG — generatoming kuchlanish regulatori; OTG — generator 
tok cheklagichi; ROT — teskari tok relesi; G — generator; M —