1-– мавзу кириш. Таъминлаш манбалари ва вагонлар электр юкламаларини таснифи

elektrmotori; 
EN — elektr isitgich. 

---

(U110 V) ga ega. 
1958-yildan boshlab yo‘lovchi tashuvchi vagonlar o‘zgaruvchan tok 
generatoriga ega avtonom elektr tizimi bilan jihozlanadigan bo‘ldi. Bunda 
tizim boTaklari sxemalarini soddalashtirish maqsadida induktor turidagi 
o‘zgaruvchan tok generatoriga ega avtonom elektr ta’minoti tizimi sxemasi 
keltirilgan. EV-1, EV-7, EV-10, EV-13 turidagi tizimlar, asosan Rossiyada 
va 47K SK ko‘rinishida Germaniyada yaratilgan (1.2 -rasm). 0‘zgarmas 
tashkil etuvchi I
up
toki bilan) oqa boshlaydi. Natijada, magnit 
kuchaytirgichi ishchi cho‘lg‘amlari 1 ning Induktiv qarshiligi kuchayadi va 
chiqish cho‘lg‘am (2) va elektr niotori uyg‘otish cho4g‘ami OV2 dan 
oquvchi tok kamayadi. Shunga ko‘ra, motor magnit oqimi ham kamayib, 
aylanish tezligi ko‘tari!adi. 
0‘zgartgich ishlagan vaqtida aytib o‘tilgan elektr qiy mat laming 
O'zgarishi shunday kechadiki, natijada, regulator avtomatik ravishda 
aylanish tezligi n ni uni ta’minlayotgan o‘zgarmas tok kuchlanishi 
o‘zgarishiga qaramasdan mo‘tadil holda ushlab turadi. 
Magnit kuchaytirgichda ishchi cho‘lg
4
amlar (I) dan pulslanuvchi tok 
o‘tadi. Natijada, MU o'zagi qo‘shimcha ravishda lo‘yinaboshlaydi (ichki 
musbat teskari aloqa). Buning oqibatida, uning kuchaytirish koeffitsiyenti 
kuchayadi. Bu koeffitsiyentning o‘sishiga chiqish cho‘lg‘ami (2) ning 
nosimmetrik ulanishi (reostat КI yordamida) ham sababchi bo‘ladi. Shu 
tufayli natijaviy MYuK paydo bo‘lib, MU o‘zagini to‘yintira boshlaydi. 
Mo‘’tadillagich clio'lg'am (4) o4ish jarayonlari davrida ishlaydi va 
egiluvchan leskari aloqani magnit kuchaytirgichining chiqish qismidagi 
kuchlanish orqali bajaradi. Bu cho4g‘am kondensator C2, OV2 ga parallel 
ulangan rezistor orqali ulanib, regulator ishlaganda hosil boluvchi 
tebranishlami dempfirlaydi. 
0‘zgartgichning ishga tushishi avtomatik ravishda КI kontaktori, tok 
cheklovchi rezistor va releli sxema (bu sxema hoMagi 3.8 -rasmda 
keltirilgan) yordamida amalga oshadi. Motor aylanish tezligi nominal 
qiymatga etgach, tok cheklovchi qarshilik motor M zanjiridan chiqariladi va 
kontaktor K2 yordamida generator (6) ga yuklamani ulaydi. 
Aylanish tezligining ko‘payib ketishidan himoyalanish uchun elektr 
magnitli rele Rl dan foydalanilgan. Bu rele transformator T
r
ning ikkilamchi 

---

cholg’ami (7), to’g’rilagich V va rezonans zanjir (u drossel L2 va 
kondensator C7 dan iborat) dan ta’minlanadi. Rl H*altagiga parallel 
ravishda silliqlovchi kondensator C8 ulangan. Aylanish tezligi n ning 
ortishi bilan (masalan, 1-2 marotaba) rezonans zanjirida kuchlanish 
rezonansi rejimi hosil bo‘ladi, natijada, kuchlanish V kirish qismida va, 
shuningdek, chiqish 
Yuqori kuchlanishli isitgich tizimi qisqa tutashish va o‘ta 
kuchlanishdan 
havfsizlikni 
ta’minlovchi 
qurilmalar 
yordamida 
himoyalanadi. 

---