7. Итоатидаги ходимларга таъсир этолмаслик. Раҳбар ўз қўлиостидаги ходимларга таъсир этиши лозим. Лекин, айрим раҳбар ўзходимларига суянолмайди ва бунинг ўрнига улар ҳақида салбий фикрдаюради. Бундай раҳбар ўз интилишида мунтазам эмас, атрофдагилар билан яқин мулоқотга киришмайди ва ўз ички дунёсини яхши ифода этолмайди.
8. Бошқарув фаолияти хусусиятини яхши билмаслик. Бошқарувфаолияти самараси ҳақида маълумотга эга бўлмас экан, раҳбар ўзмалакасини шакллантира олмайди. Бошқарувга ўз ёндошувини таҳлилэтолмайдиган раҳбар фикр ва топшириғини ҳам ходимга тушунтиришиқийин. Бундай раҳбар ходимлари у ҳақда нима деб ўйлаши билан қизиқмайди, ўз ходимларини ташаббусга чақириши мушкул, айниқсатопшириқлар беришга қийналади.
9. Бошқарув малакасининг сустлиги. Ташкилотдаги ходим варусурсларни бошқариш учун кўпгина кўникмалар зарур бўлиб, уларнираҳбарлик қобилиятлари дейиш ҳам мумкин. Бошқарув суст бўлган жамоадавақтни беҳуда ўтказиш, ходимларнинг ўз имконияти даражасидаишламаслиги, меҳнатдан қониқмаслик каби ҳолатлар кузатилади. Бундайгуруҳда роль тақсимоти суст, меҳнатни ташкил этишда беҳудалик кўп, ўзаро муносабатлар эса – қониқарсиз. Бундай жамоада раҳбарнинг меҳнати
қадрланмайди ва психологик муҳит соғлом эмас.
10. Итоатидаги ходимларда меҳнат малакасини шакллантира олмаслик. Ҳар бир раҳбар вақти-вақти билан устоз сифатида ходимга иш хусусиятини ўргатади. Ходимнинг касбий қобилиятини ривожлантира олмайдиган раҳбар, ўз жамоаси меҳнатини юксак даражага олибчиқолмайди. Бу ҳолда ходим ўз меҳнати натижаси ҳақида раҳбардан ҳеч қандай фикр эшитмайди, раҳбарнинг баҳоси ва тавсияси расмий тус олади.
11. Жамоа ташкил этишдаги суст қобилият. Мақсадга эришиш учун раҳбар, ходимлар билан бирлашиши ва уларнинг малакасидан фойдаланиши лозим. Ишчи гуруҳи малакали ва унумли жамоага айланмаса,раҳбар меҳнати қийин кечади ва фаолияти ҳам унумсиз бўлади. Бундай жамоаларда унумли меҳнат механизмлари шаклланмайди ва носоғлом муҳит ҳукм суради.
Мавзу юзасидан тест саволлари:
1. Луғавий жиҳатдан “competence” тушунчаси қандай маънони ифодалайди?
a) характер;
b) темперамент;
c) қобилият;
d) идрок.
2. Касбий фаолиятни амалга оширишда мутахассис томонидан ўзи учун зарур бўлган билим, кўникма, малакаларнинг эгалланиши ва уларни амалда
юқори даражада қўллай олиши қандай сифатни ифодалайди?
a) билимни;
b) компетентликни;
c) кўникмани;
d) малакани.
3. 1) мураккаб жараёнларда; 2) рақобатчилар билан курашишда; 3) ноаниқ вазифаларни бажаришда; 4) бир-бирига зид маълумотлардан фойдаланишда; 5) ҳар қандай вазиятда ҳам ютуққа эришишга интилишда; 6) кутилмаган вазиятда ҳаракат режасига эга бўла олишда. Компетентлик яққол намоён бўладиган ҳолатларни белгиланг.
a) 1; 2; 3; 4;
b) 2; 3; 5; 6;
c) 1; 3; 4; 6;
d) 1; 3; 4; 5.
4. ........ – инсон беҳад ишонадиган ғоя ва фикрлар бўлиб, уларни
ҳатто шубҳа остига олиш шахс учун ноўриндир.
Миссия
Эътиқод
Установка
Қадрият
5. 1) Ўз-ўзини бошқара олмаслик; 2) бошқарув фаолияти хусусиятини яхши билиши; 3) бошқарув малакасининг сустлиги; 4) итоатидаги ходимларда меҳнат малакасини шакллантира олиши; 5) камолотга интилишнинг йўқлиги. 6) муаммони еча олмаслик
Самарали бошқарувга тўсқинлик қилувчи шахс хислатларини белгиланг.
a) 1; 2; 3; 4;
b) 1; 3; 5; 6;
c) 2; 3; 4; 6;
d) 1; 3; 4; 5.
6. Ушбу фикрлар муаллифини топинг: «Компания президенти бўлишнинг энг ишончли омили – компанияга эгалик қиладиган оилада туғилишдир».
a) Ф.Фидлер
b) Т. Коно
c) Э.Дюркгейм
d) М.Вебер
7. Ижтимоий-психологик адаптация нима?
a) ходимнинг меҳнат жамоасидаги мавжуд муносабат тизимига мослашиши, жамоага хос бўлган норма ва қоидалар ҳамда унга гуруҳ томонидан белгиланган ролни ва мавқени қабул қилиш жараёни;
b) ходимнинг жамоага аъзо бўлиши, ташкилотнинг вазифа ва мақсадидан келиб чиқувчи ролни қабул қилиши;
c) ходим манфаати йўлида кейинги амалга ошириш лозим бўлган тадбирларни режалаштириши;
d) инсон бутун умрини маълум мақсадга интилиши учун бағишлаши;
8. Бу ибора психологияда инсон хатти-ҳаракатининг англанмаган программаси сифатида тушунилади. Инсон доимий бажарадиган хатти-ҳаракат даставвал англанилган ҳолда амалга ошади ва у такрорлангани сари беихтиёр, автоматлашган ҳолатга ўтиб боради. Айнан шундай англанилмаган ҳаракат режаси нима деб аталади?
Миссия
Эътиқод
Установка
Қадрият
9. Шахс ёки мутахассис томонидан ўзини ижтимоий ҳамда касбий жиҳатдан ривожлантириши, камолотга эришиш йўлида мақсадли, изчил, тизимли ҳаракатларни ташкил этишига нима дейилади?
a) Ўз устида ишлаш
b) Ўз-ўзини ривожлантириш
c) Индивидуал ривожланиш дастури
d) Шахсий мақсадларни аниқ ифодаланиши
10. Шахснинг ўзида касбий тажриба, малака, маҳоратни такомиллаштириш йўлида аниқ мақсад ва пухта ўйланган вазифалар асосида мустақил равишда амалий ҳаракатларни ташкил этиши қандай номланади?
a) ўз-ўзини англаш;
b) ўз-ўзини баҳолаш;
c) ўзини ўзи ривожлантириш;
d) ўзини ўзи таҳлил қилиш.
Do'stlaringiz bilan baham: |