1- mavzu: Iqtisodiy geografiya fanining

Yoqilg„i-energetika  resurslari. 
O„zbekistonda  tabiiy  gaz  va 
neftning  bir  qancha  konlari  bor.  Ularning  asosiylari  uchta  mintaqada 
joylashgan: 
1.  Farg„ona  mintaqasi  –  Shimoliy  So„x,  janubiy  Olamushuk, 
Polvontosh, Chimyon, Sho„rsuv, Mingbuloq va boshqa konlardan iborat 
bo„lib,  bu  hududda  asosan  neft  va  tabiiy  gaz  qazib  olinadi.  Bu  konlar 
aktikninal  tuzilishida  bo„lib,  yura-neogen  va  paleogen  qatlamlarda 
joylashgan. Bu konlarning nefti yengil, unda oltingugurt kam uchraydi. 
2.  Surxondaryo  mintaqasi  –  Amudaryo,  Xavdog„,  Kokaydi, 
Uchqizil,  Lalmikor  va  boshqa  konlardan  iborat.  Ular  ham  antikninal 
tuzilishda  bo„lib,  yuqori  yura  qatlamlarida  joylashgan.  Bu  konlarning 
nefti og„ir tarkibli, unda oltingugurt ko„p. 
3.
 
Qashqadaryo  –  Buxoro  mintaqasi  –  o„zining  yirik  gaz  konlari 
bilan  mashhur.  Sho„rtan,  Zevarda,  Mubarak,  Uchqir,  Jarqoq  konlari 
respublikada  qazib  chiqarilayotgan  asosiy  gazni  bermoqda.  Keyingi 
vaqtda  aniqlangan  Ko„kdo„maloq  konidan  neft  bilan  birgalikda  tabiiy 
gaz ham qazib olinmoqda. 
Yuqoridagilardan  tashqari,  Qoraqalpog„iston  Respublikasining 
Ustkuy  mintaqasida  ham  (Quyanshi,  Shoxpaxta)  bir  qancha  tabiiy  gaz 
konlari ochilmoqda. 
O„zbekistonning  ko„mir  konlari  mahalliy  ahamiyatga  ega  bo„lib, 
ularning  eng  muhimlari  Toshkent  viloyatidagi  Angren,  Surxondaryo 
viloyatidagi  Sharg„un  va  Boysun  konlaridir.  Ko„mir  qatlamlari  orasida 
xo„jalik ahamiyatiga ega bo„lgan turli jinslar, gil, kaolin, qum, bentonit, 
slanes  va  boshqalar  uchraydi.  Masalan,  Angren  koni  daryo  vodiysida,  
kaolin  qatlamlari  ustida  yotadi,  ko„mir  qatlamlari  ancha  qalin  (ba‟zan 
40-60  m  ga  yetadi),  ko„mir  qatlamlari  ko„proq  yer  yuzasiga    yaqin 
joylashganligi  uchun  uni  ochiq  usulda  qazib  olish  mumkin.  Angren 
havzasining  ko„miri  qo„ng„ir  bo„lib,  kaloriyasi  pastroq,  lekin 
zahirasining kattaligi va iste‟molchiga yaqinligi iqtisodiy samara beradi.  

---

 
134 
Sharg„un  va  Boysun  ko„mir  konlari  esa  yuqori  sifatli  toshko„mir 
bo„lib, qazib chiqarishni oshirish ishlari amalga oshirilmoqda.