1- ma’ruza Mavzu: Respublikamizda neft va gaz konlarini mashina va mexanizmlarini ishlatishda asosiy talablar Reja

birlashtiruvchi mufta; 3-elektrodvigatel; 4-cho’yan plita. 
Nasos montaji quyidagi operatsiyalarni o’z ichiga oladi: 
1) nasosni fundament yoki maydonchaga qo’yish; 
2) nasosning gorizontallik holatini tekshirish; 
3) nasosning fundament plitasiga sementli qorishma quyish; 

---

4) nasosni reviziyalash; 
5) nasosni sinab ko’rish va ishga tushirish. 
Nasosning holati obtarozini haydovchi trubkachaning flansi yuzasiga 2 ta 
o’zaro perpendikulyar yo’nalishda qo’yish yo’li bilan tekshiriladi. Nasosning 
gorizontalligini ankerli boltlar yoniga yassi metall plastinachalar qo’yish yo’li bilan 
to’g‘rilash mumkin. Nasosning gorizontallik holatidan og‘ishi 1 m. masofada 0,1 
mm.dan oshmasligi kerak. Gorizontallik tekshirilgandan keyin plita va bolt 
quduqchalariga betonli korishma quyiladi. 
Nasosni reviziyalashda quyidagi ishlar amalga oshiriladi: nasos ichi yuviladi va 
artiladi, salnik uriladi va oraliqlar tekshiriladi. Nasosni ishlatishdan oldin mufta orqali 
qo’l bilan ishchi g‘ildiragi aylantiriladi. U bo’sh va yengil aylanishi kerak. 
Nasosni ishga tushirganda rotorning aylanishi tekshiriladi. U yuritmadan turib 
qaraganda soat strelkasiga qarama-qarshi yo’nalishda aylanishi kerak. 
Elektrodvigatelning aylanishlar chastotasi oshishi bilan haydovchi trubadagi 
zadvijkani ochadilar va salniklar holatini tekshiradilar. 
Normal sharoitda salnik orqali minutiga 15-20 tomchi suyuqlik sizib chiqishiga 
ruxsat etiladi. 
Shesternyali va porshenli nasoslarning montaj tartibi yuqoridagiga o’xshash, 
faqat sinash tartibi bilan farq qiladi. 
Shesternyali nasosni sinashda tortib oluvchi (so’rib oluvchi) va haydovchi 
trubkalarning joylashishiga qarab valning aylanishini tekshiradilar. Shesternya tishlari 
ilashishga kirayotgan tomonda haydovchi trubka, shesternya tishlari ilashishidan 
chiqayotgan tomonida esa suruvchi trubka joylashtiriladi. Nasos yuklama ostida suv 
bilan sinaladi. 
Porshenli nasosni ishga tushirishdan oldin, uning moy vannasiga 4-40 A 
markali moy solinadi va salniklarning qanday urilganligi tekshiriladi. Keyin qo’l bilan 
tirsakli val aylantirilib nasos ishchi organlarining tekis, bar meyorda harakatlanishi va 
devorlarga urilmasligi tekshiriladi. 
Nasosni ishga tushirganda elektrodvigatel valining aylanishi kuzatiladi. Val 
shkiv tomonidan qaraganda soat strelkasining aylanish yo’nalishida aylanishi kerak.