1 – маъруза энергетика энергия тежамкорлиги ва энергетика ресурслари

Умумий (назарий) ресурс – бу энергоресурснинг айнан кўриниши ичидаги жамланган энергияни ташкил этади.
Техник ресурс – бу энергия фан ва техниканинг ҳозирдаги ривожланишида мазкур энергия ресурс туридан олиниши мумкин. У умумийнинг жуда кичик фоиздан ўнлаб фоизгача бўлган улушини ташкил этади, лекин энергетик жиҳозларни такомиллашуви ва янги технологияларни ўзлаштириш натижасида доимо ортиб боради.
Иқтисодий ресурс – бу мазкур ресурс туридан олиниб, жиҳоз, материаллар ва ишчи кучининг ҳозирдаги баҳолар нисбатида иқтисодий жиҳатдан қулай бўлган энергия.


2. Шартли ёқилғи
Турли кўринишдаги энергетик ресурслар ёқилғининг энергия сиғими билан характерланадиган турли сифатларга эга. Солиштирма энергия ҳажми деб, энергия ресурс танаси массасининг бирлигига тўғри келадиган энергия миқдорига айтилади.
Турли энергия ресурсларнинг кўриниши ва ҳисоб-китоб имкониятларини тақослашнинг қулай бўлиши учун, барча турдаги ёқилғиларнинг сарфини шартли ёқилғи деб номланадиган ёқилғи сарфи билан солиштирилади. Шартли шундай ёқилғи деб қабул қилинганки, унинг бир килограмми ёқилганда 29,3.10⁶ Ж, ёки 7000 ккал энергия ажралиб чиқади. 2.1. жадвалда бир қатор энергетик ресурслар учун шартли ёқилғи билан таққослангандаги солиштирма энергосиғим қийматлари келтирилган.

2.1- жадвал

Ёқилғи тури	Шартли ёқилғи	Антрацит кўмир	Қуруқ ўтинлар	Нефть	Пропан газ	Водород
Шартли энергия сиғими, 10^6 Ж/кг	29,3	33,5	10,5	41,9	46.1	120,6
Ккал/кг	7000	8000	2500	10000	11000	28800

МДҲ давлатларида ўлчов бирлиги сифатида 1 тонна шартли ёқилғи (т.ш.ё.) қабул қилинган. Чет элда маъноси ва функционал қўлланиши бўйича худди шунга ўхшаш ўлчов бирлиги – 1т нефть эквиваленти (т.н.э.) қўлланилади, 1 т.н.э. = 41,86 · 10⁶ Ж.

2.1- жадвалдан кўриниб турибдики, нефть ва газ юқори энергия сиғимига эга. Асосан шу ҳолат XIX – XX асрларнинг охирида уларни истеъмол қилишни тез оширди. Лекин нефть ва газ фақат энергетика саноатида эмас балки булар кимё саноатида хомашё ва транспорт учун ёқилғи сифатида ишлатилади. Ҳозирда бизнинг мамлакатимизда ва чет элларда водород ўзгартиришни тежамли саноат усулларини топиш бўйича илмий тажрибавий изланишлар олиб борилмоқда. Водород заҳираси битмас-туганмас бўлиб яна у планетанинг хеч қандай ҳудуди билан боғлиқ эмас. Водородда боғланган кўринишида сув молекулалари (Н₂О) мавжуд. У ёқилганда атроф муҳитни ифлосламайдиган сув ҳосил бўлади.
Ҳозирда водород асосан табиий газдан олинади, яқин келажакда уни кўмирни газлантириш йўли билан олиш мумкин бўлади. Сувни электролиз жараёни водородни саноат йўли билан олиш истиқболи йўналиш сифатида қаралмоқда. Бу усул катта афзалликларга эга, чунки у артоф-муҳитни кислород билан тўйинтиришга олиб келади. Водород ёқилғисини кенг кўламда қўлланилиши учта долзарб муаммоларни ечиши мумкин:

• 
  Органик ва ядро ёқилғини истеъмол қилишни камайтиради.
  
• 
  Энергияга ортиб бораётган талабни қониқтиради.
  
• 
  Атроф муҳит ифлосланишини пасайтиради.