1 – Laboratoriya mashg`uloti: Xavoning namlik darajasini psixrometrik usulda aniqlash

  

 

2-mashq.ASPIRATSION PSIXROMETRNI O’RGANISH. 

 

 (Assman  psixrometri).  Havo  namligini  ekspeditsiya  sharo-  itida  va  ekinlar  orasida  

aniqlashda  aspiratsion  psix-  rometr  juda  qulay.  Uning    ishlash  printsipi  xuddi  stantsion 

psixrometrni-  kidek.  Bu  psixrometrda  termometrlarning  qabul    qiluvchi  qismlari  yaqinida  

sun’iy  ventilyatsiya  yordamida  o’zgarmas  tezlikdagi  havo  oqimi  (2  m/sek)  hosil  qili-  nadi. 

(CHizma-2)  Aspiratsion  psixrometr  ikkita  psixrometrik  termo-  metrlardan  iborat  bo’lib,            

ular metall g’ilofga yonma-yon         qilib joylashtiriladi.  Ter-     mometrlar rezervuarlari           

tsilindrik shaklda shkalasi-       dagi 1 ta bo’limining qiymati 0,20S. g’ilof, pastki qismidan 

ikkiga  ajraluvchi  trubka  va  yon  tomonidan  himoya  qismida  iborat  trubkaning  ustki  qismi 

---

aspirator  bilan  tutashtirilgan.  Aspirator  ikki  qavat  qilib  tayyorlangan  trubkalar  orqali  tashqi 

havoni so’radi va bu trubkalar ichiga termometrlarning rezervuarlari joylashtirilgan bo’ladi. 

Aspiratorning  prujinali  mexanizmi  kalit  bilan  buralib  ishga  tushiriladi.  Bu  turdagi  

psixrometrda  termometrlardan  birining  (o’ng  tomondagi)  rezervuarlariga  batist  o’rab 

qo’yiladi. quyosh nurlarini yaxshi qaytarish uchun asbobning metall qismi nikel qatlami bilan 

qoplanadi.  Termometrlarning    rezervuarlarini  asbob  korpusidan  izolyatsiya  qilinganligi, 

metall sirtining nikellashtirilganligi va o’zgarmas tezlikdagi  havo oqimini hosil  qilinganligi 

tufayli  bu  psixrometrni  quyosh  nurlaridan  qo’shimcha  himoya  qilinmaydi.  SHuning  uchun 

ular ochiq havoda rnatiladi. Psixrometrni qishda kuzatishni boshlashdan 30 min oldin, yozda 

15  min  oldin  tashqariga  olib  chiqish  kerak.  Rezervuarga  o’ralgan  batistni  pipetkali 

ichaksimon  rezinka  nok  bilan  qishda  kuzatish  muddatidan  30  min  yozda  esa  4  min  oldin 

ho’llash  kerak.  Batistni  ho’llagach,  aspirator  buraladi  va  u  hisob  vaqtida  to’la  ravishda 

ishlashi  kerak.  SHuning  uchun    qishda  hisobni  boshlashdan  4  min  oldin  ikkinchi  marta 

buraladi.      

2-rasm. Aspiratsion psixrometr: 1 va 2-quruq va ho’llangan termometrlar; 3-trubka; 4-

yon tomonlardagi himoya; 5 va 6- trubkalar; 7-aspirator; 8-kalit; 9-ichaksimon rezinka nok; 

10 va 11-termometrlar rezervu- arlari; 12-shamodan saqlagich; 13-tirqish.